ကမ္ဘာ့ကပ်ဘေးကြီး အရှိန်လျော့လာချိန်၌ ဥရောပတွင် အသက်သေဆုံးသည်အထိ ကျား၊ မအကြမ်းဖက်မှုများ မြင့်တက်လာ

By မေမိုး 17 Aug 2021

DMG ၊ ဩဂုတ် ၁၇
မေမိုးဘာသာပြန်သည်။

ဥရောပတစ်ခွင်၌ နေထိုင်မှုပုံစံများ ပုံမှန်အနေအထားသို့ တဖြည်းဖြည်း ပြန်ရောက်လာချိန်တွင် ကိုဗစ် လော့ဒေါင်းကာလအတွင်း “ဆင်ခြင်ထိန်းချုပ်နိုင်စွမ်းကင်းမဲ့” သည့်အချိန်ကို ဖြတ်သန်းခဲ့ရသူများက အမျိုးသမီးများ အပေါ် သေစေနိုင်သည်အထိ အကြမ်းဖက်မှုများ မြင့်တက်လျှက်ရှိကြောင်း အေအက်ဖ်ပီ သတင်းတစ်ရပ်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

အဆိုပါ အကြမ်းဖက်မှု ကျူးလွန်သူများ၏ ရုပ်ပုံများမှာလည်း ခေါင်းကြီးသတင်းများတွင် နေရာယူနေကြသည်။ ကွဲကွာ နေသောခင်ပွန်းဟောင်း၏ အရှင်လတ်လတ်မီးရှို့ခြင်းကိုခံခဲ့ရသည့် ပြင်သစ်အမျိုးသမီး Chainez ၊ ဆွီဒင်တွင် နွေဦးပေါက် သုံးပတ်တာအတွင်း အသတ်ခံခဲ့ရသည့် အမျိုးသမီးငါးဦး စသူတို့၏ ဓာတ်ပုံများမှာ ရုပ်မြင်သံကြား သတင်းထုတ်လွှင့်ချက်များတွင် ထိတ်လန့်ဖွယ် ပျံ့နှံ့ခဲ့သည်။

၂၀၂၁ ခုနှစ်အတွက် တရားဝင်စာရင်းအင်းများ ထုတ်ပြန်ထားသည့် ဥရောပနိုင်ငံအချို့၏ ကိန်းဂဏန်းများအရ ထိုအချက်ကို မငြင်းနိုင်ပေ။  ဥပမာအားဖြင့် စပိန်တွင် နိုင်ငံ၏ အရေးပေါ်ကာလပြီးဆုံးခဲ့သည့် မေလ မှစ၍ သုံးရက်လျှင် အမျိုးသမီးတစ်ဦးနှုန်း အသက်ဆုံးခဲ့ရသည်။ ယင်းမတိုင်ခင်ကမူ တစ်ပတ်လျှင် ပျမ်းမျှအမျိုး သမီးတစ်ဦးသာ သေဆုံးမှုရှိခဲ့သည်။

ဘယ်လ်ဂျီယံတွင် ဧပြီလကုန်ပိုင်းမှစ၍ အကြမ်းဖက်မှုကြောင့် အမျိုးသမီး ၁၃ ဦး သေဆုံးခဲ့ရာ ၂၀၂၀ ခုနှစ် တစ်နှစ်လုံးတွင် ၂၄ ဦးသာ သေဆုံးခဲ့မှုနှင့် နှိုင်းယှဉ်ကြည့်နိုင်သည်။

ပြင်သစ်တွင်မူ လက်ရှိအချိန်ထိ အမျိုး သမီး ၅၆ ဦး အသတ်ခံခဲ့ရပြီး လွန်ခဲ့သည့်နှစ် အလားတူအချိန်ကာလတွင် ၄၆ ဦးသာ သေဆုံးမှုရှိခဲ့ကြောင်း အစိုးရမဟုတ်သော အဖွဲ့အစည်းများ(NGO) ၏ အချက်အလက်များက ဖော်ပြနေသည်။

“အမျိုးသမီးတွေက လွတ်လပ်ခွင့်ပိုရကြလာတော့ အကြမ်းဖက်ရန်လိုသူတွေက သူတို့ ထိန်းချုပ်နိုင်စွမ်းမရှိ တော့သလို ခံစားလာရတဲ့အတွက် အကြမ်းဖက်မှုတွေကို အားကုန်သုံးပြီး တုံ့ပြန် လုပ်ဆောင်လာကြတယ်” ဟု စပိန်အစိုးရ ကျား၊မ အကြမ်းဖက်မှု တိုက်ဖျက်ရေးအဖွဲ့ခေါင်းဆောင် Victoria Rosell က ဆိုသည်။

“ဒီလတွေမှာ ကိန်းဂဏန်းတွေ တိုးလာတာရှိတယ်။ အခု ဖြေလျော့မှုတွေလုပ်လိုက်တော့ နောက်ကွယ်မှာ ရှိနေပြီးသား ကပ်ရောဂါတစ်ခုကို ထပ်တွေ့ရတော့တာပဲ၊ အမျိုးသားတွေရဲ့ အကြမ်းဖက်မှုပေါ့”ဟု Victoria ကဆက်ပြောသည်။

အိမ်တွင်းအကြမ်းဖက်မှုကို တိုက်ဖျက်ရန် အထူးရေးဆွဲထားသည့် ဥရောပ၏ ပထမဆုံး ဥပဒေကို စပိန်နိုင်ငံ တွင် ၂၀၀၄ ခုနှစ် က ပြဌာန်းခဲ့သည်။ ၎င်းတွင် ကျူးလွန်ခံရသူ၏ ကျား၊မဖြစ်တည်မှုသည် သတ်ဖြတ်မှုများ တွင် ပြစ်မှုပိုမိုကျူးလွန်စေသည့် အကြောင်းရင်းတစ်ခုဖြစ်သည်ဟု ဖော်ပြထားသည်။

အသက်အန္တရာယ် ဖြစ်စေသည်အထိ အကြမ်းဖက်မှုများ လတ်တလောမြင့်တက်လာခြင်းနှင့် စပ်လျဉ်းပြီး ဝန်ကြီးချုပ် ပီဒရိုဆန်းချက်က အမျိုးသမီးမုန်းသူများ၏ နှိပ်စက်ညှင်းပန်းမှုကို အပြီးသတ် အဆုံးသတ်လို သည့်ဆန္ဒကို အလေးထားပြောကြားခဲ့သည်။

ဥရောပတခွင်တွင် လော့ဒေါင်းကာလများအတွင်း အိမ်တွင်းအကြမ်းဖက်မှုဖြစ်စဉ်များကို ကောက်ယူရန် အခက်ကြုံခဲ့သည်။

၎င်းတို့ကို ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မည့်သူများနှင့် တစ်အိမ်တည်းတွင် အတူတူနေရန် ဖိအားပေးခြင်းကြောင့် အနိုင် ကျင့်ခံရသူများမှာ အကူညီရရှိရန် အလွန်သိုသိုသိပ်သိပ်သာ လုပ်ဆောင်နိုင်တော့သည်။

ကပ်ရောဂါစချိန် လော့ဒေါင်း သုံးလတာအတွင်း စပိန်တွင် အင်တာနက် ကွန်ရက်၌ သို့မဟုတ် “တိတ်တဆိတ်” အကူအညီတောင်းခံမှုများသည် ၄၅၈ ရာခိုင်နှုန်းအထိ တိုးလာပြီး ၂၀၁၉ ခုနှစ် အလားတူကာလ အတွင်း တိုင်တန်းသည့်အမှုများ နှင့်ယှဉ်လျှင် ၅၈ ရာခိုင်နှုန်းအထိ တိုးလာသည်ဟု တန်းတူညီမျှမှု ဆိုင်ရာ ဝန်ကြီးဌာနစာရင်းများအရ သိရသည်။

“ဒါကိုကြည့်ရင် အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ အိမ်ကနေ ဖုန်းတစ်ကြိမ်တောင် ဆက်လို့မရဘူးဆိုတာ မြင်နိုင်တယ်” ဟု Rosell က ပြောသည်။

အီတလီနှင့်ဂျာမနီတွင်လည်း အလားတူပင် အရေးပေါ် ဖုန်းခေါ်ဆိုမှုများမှာ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် ဧပြီနှင့် မေလတို့ တွင် အမြင့်ဆုံးသို့ရောက်ရှိခဲ့ပြီး ယူကေတွင် ၂၀၂၀ နွေဦးနှင့် ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလအတွင်း ဖုန်းခေါ်ဆို သည့်အရေအတွက် နှစ်ဆနီးပါး တက်လာကြောင်း NGO Refuge က ဆိုသည်။

အသက်အန္တရာယ်ကြုံနေသည့် အမျိုးသမီးများကို အချိန်မီကယ်တင်နိုင်ရန် ကျူးလွန်ခံရသူများ၏ အကူအညီ တောင်းခံနိုင်ပုံများမှာ နိုင်ငံအလိုက်ထူးထွေ ဆန်းပြားလာကြသည်။ အီတလီတွင် ရဲစခန်း၏ အရေးပေါ် ဖုန်းကို ဆက်ပြီး “မာဂရီတာပီဇာ မှာချင်လို့ပါ” ဟုဆိုလာသည့်အချိန်မျိုးတွင် ဖုန်းလက်ခံသူ အနေဖြင့် ပတ္တရောင်ရဲတစ်ဦးလွှတ်ပေးရန် အလျင်အမြန် လှုပ်ရှားနိုင်သည်။

စပိန်တွင် အမျိုးသမီးများသည် လော့ဒေါင်း ကာလအတွင်းဖွင့်သည့် ဆေးဆိုင် တစ်ဆိုင်သို့သွားပြီး ဆေးဝါး ကျွမ်းကျင်သူတစ်ဦးထံ “ခရမ်းရောင် နှာခေါင်းစည်း” လိုချင်ကြောင်း ပြောဆိုကာ တာဝန်ရှိသူများ လာရောက် ကယ်ဆယ်ဖို့ သတင်းပေးနိုင်မည်ဖြစ်သည်။

အကူအညီတောင်းခံမှု အကြိမ်ရေ များလာသော်လည်း လော့ဒေါင်းကာလအတွင်း တိုင်တန်းမှုနှင့် လူသတ်မှု အရေအတွက်များမှာ ကျဆင်းခဲ့ကြောင်း စပိန်နိုင်ငံ အိမ်တွင်း အကြမ်းက်မှုနှင့် ကျားမအခြေပြုအကြမ်း ဖက်မှုများ စူးစမ်းလေ့လာရေးအဖွဲ့ အကြီးအကဲ Angeles Carmona က ပြောသည်။

ပြင်သစ်၊ အီတလီနှင့် အီတလီတို့တွင် ၎င်းတို့၏ ချစ်သူရည်းစား သို့မဟုတ် ရည်းစားဟောင်းများ၏ သတ် ဖြတ်ခြင်းခံရသည့် အရေအတွက်မှာ မနှစ်ကနှင့် ယှဉ်လျှင် ၉၀၊ ၆၄ နှင့် ၄၅ မှုတို့အထိ ကျဆင်းခဲ့ပြီး ဘယ်လ်ဂျီယံတွင်မူ ၂၄ မှုဖြင့် မပြောင်းလဲဘဲရှိသည်။

သို့ရာတွင် ထိုအချက်အလက်များမှာ စပိန်နိုင်ငံအမျိုးသမီးဥပဒေပညာရှင်များအဖွဲ့ အကြီးအကဲ Angeles Jaime de Pablo ကို မအံ့သြစေတော့ပါ။ အိမ်မှ အလုပ်လုပ်ခြင်းနှင့် လူမှုရေးဆိုင်ရာ ထိတွေ့ဆက်ဆံရမှု မရှိခြင်းများပေါင်းကာ “အကြမ်းဖက်မှုကို ထိန်းချုပ်နိုင်မည့် စံပြုအခြေ အနေများ” ဖြစ်စေကြောင်းသူမက ဆိုသည်။

ဤအချက်ကြောင့်ပင် လတ်တလောမြင့်တက်လာသော သေလောက်သည်အထိ အန္တရာယ်ပြုနိုင်သည့် အကြမ်းဖက်မှုများသည် “ကြိုမြင်နိုင်” ခဲ့သည်ဟု AFP သတင်းဌာနကို ပြောကြားခဲ့သည်။

ပုံမှန်အခြေအနေများတွင် ထိုအကြမ်းဖက်မှုမျိုးသည် ကွာရှင်းခြင်း သို့မဟုတ် သီးခြားနေထိုင်ခြင်း သို့မဟုတ် လျှင်လည်း ယခင် လက်တွဲဖော်ဟောင်းသည် ရည်းစား အသစ်ရသည့်အခါ မျိုးစသည့်အခြေနေမျိုးတွင် ဖြစ်ပွားလေ့ရှိသော်လည်း လော့ဒေါင်းကာလအတွင်း အခြေအနေမှာ များစွာရပ်တန့်နေခဲ့သည်။

“နိုင်ငံတော် အရေးပေါ်အခြေအနေနဲ့ လော့ဒေါင်းကာလတွေ ပြီးဆုံးချိန်မှာ ဖိနှိပ်ခံရသူအများစုက အလျင် အမြန်ပဲ ပစ္စည်းတွေကောက်သိမ်းပြီး ထွက်ပြေးဖို့ ဆုံးဖြတ်ကြတာပဲ” ဟု ကျားမ အကြမ်းဖက်မှု အထူးပြု သည့် လူမှုရေးပညာရှင် Carman Ruiz Repullo က ပြောသည်။

“အဲဒီအချိန်က အန္တရာယ်အရမ်းများချိန်ဖြစ်တာမို့ လူသတ်မှုတွေ စဖြစ်တော့တာပဲ” ဟု သူကဆိုသည်။

မေမိုး
(‘As pandemic eases, fatal gender violence worsens in Europe’, AFP ကို ဘာသာပြန်ဆိုသည်။)