ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် နိုင်ငံခြားရေးအတွင်းဝန် ဂျာဟင်အူဒင်သည် မြန်မာသံအမတ် ဦးကျော်စိုးမိုးကို နိုဝင်ဘာလ ၁၀ ရက်နေ့က ခေါ်ယူတွေ့ဆုံခဲ့သည်။

၂၀၂၁ ခုနှစ် မြန်မာစစ်တပ် အာဏာသိမ်းမှုသည် ဘိုင်ဒန်အစိုးရအဖွဲ့အတွက် ပထမဆုံးကြုံရသည့် နိုင်ငံခြားရေး မူဝါဒ စိန်ခေါ်မှုဖြစ်သည်။ အမေရိကန်သည် အာဏာသိမ်းမှု၊ ငြိမ်းချမ်းစွာဆန္ဒပြသူများကို အကြမ်းဖက်ဖိနှိပ်မှုတို့ကို ချက်ချင်း ရှုတ်ချခဲ့သည်။ မြန်မာစစ်တပ်၏ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုများကိုလည်း ရှုတ်ချသည်။ သို့သော် မြန်မာ့အကျပ်အတည်းကို ကိုင်တွယ်ရာ၌မူ ဘိုင်ဒန်အစိုးရသည် မယ်မယ်ရရ အားတက်ဖွယ်ရာ ဖြစ်မလာခဲ့ပေ။

The Diplomat သတင်းဌာနနှင့် အင်တာဗျူးတစ်ရပ်၌ AA နှင့် ULA ဦးဆောင်ပုဂ္ဂိုလ် ဗိုလ်ချုပ်ထွန်းမြတ်နိုင်က ဤအစီအစဉ်၏ မျှော်မှန်းချက်မှာ လူမှုဖူလုံရေးကို အခြေခံသည့် မူဝါဒနှင့် ဗဟိုက ထိန်းထားသည့် တစ်ပြည်ထောင်စနစ်ကို ထူထောင်ရန်နှင့် နောက်ပိုင်းတွင် အုပ်ချုပ်ရေးအာဏာကို အစိုးရအလွှာ အသီးသီးထံသို့ ခွဲဝေသွားရန် ဖြစ်သည်ဟု ထုတ်ဖော်ပြောကြားခဲ့သည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် လူလေးဦးလျှင် တစ်ဦးနှုန်းဖြင့် စုစုပေါင်း လူဦးရေ ၁၃.၃ သန်းမှာ စားနပ်ရိက္ခာ အခက်အခဲကြုံနေကြရပြီး ယင်းထဲမှ လူဦးရေ ၂ ဒသမ ၇ သန်းမှာ စားနပ်ရိက္ခာ အခက်အခဲ အရေးပေါ်အခြေအနေနှင့် ရင်ဆိုင်နေရကြောင်း WFP ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ပါရှိသည်။

ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်၏ NLD ပါတီ၊ အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ (NUG)၊ တို့အပြင် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များနှင့်လည်း တွေ့ဆုံခဲ့သည်ဟု ဘစ်ရှော့က ပြောသည်။ 

အရပ်သားများအပေါ် ပြင်းထန်သော လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုများကို ဖြစ်ပေါ်စေသည့် စစ်ကောင်စီ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုကို လက်ခံနိုင်ဖွယ်မရှိသော ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုအသစ် ထပ်တိုးချမှတ်လိုက်ခြင်းဖြစ်သည်ဟု အောက်တိုဘာ ၂၉ ရက်တွင် မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ ဗြိတိန်သံရုံးက ထုတ်ပြန်သည်။

ဘာဆန်ချာကျွန်း၌ လူနေထိုင်ရန် မသင့်တော်ကြောင်း ကုလသမဂ္ဂ အပါအဝင် ဒုက္ခသည် အကူအညီပေးရေးအဖွဲ့များက ကနဦးတည်းက ဝေဖန်ထောက်ပြလျက်ရှိသည်။

ဘေဂျင်းသည် စစ်ကောင်စီအား ၎င်းအတွက် အိမ်နီးချင်းအဖြစ် တည်ငြိမ်မှုကို အာမခံပေးနိုင်မည့်သူ အဖြစ်ရှုမြင်ပြီး လက်ရှိ စစ်ကောင်စီ အလွန်အမင်း ဆုံးရှုံးယိုယွင်းလာမှုအပေါ် အထူးစိုးရိမ်လာသည်ဟု တရုတ်-မြန်မာအရေးလေ့လာသူနှစ်ဦးက ပြောသည်။

တရုတ်သည် ညီနောင်မဟာမိတ်ကို ကူညီနေကြသည့် လက်နက်ကိုင်အုပ်စုများ အထက်စီးရသွားမည်ကို စိုးရိမ်နေသည့်အပြင် အမေရိကန်က ထောက်ခံထားသည့် အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ (NUG) နှင့် ထိုအဖွဲ့များ ဆက်နွယ်လာမည်ကိုလည်း စိတ်ပူနေသည်ဟု လေ့လာသူတစ်ဦးက ပြောသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံသို့ တရားမဝင်ရောက်ရှိနေသည့် နိုင်ငံခြားသားများအနေဖြင့် ယာယီနေထိုင် အလုပ်လုပ်ကိုင်ခွင့် လျှောက်ထားနိုင်ပြီး ခွင့်ပြုချက်ရရှိပါက (၁) နှစ် နေထိုင်ကာ အလုပ်လုပ်ကိုင်နိုင်ကြောင်း မြန်မာသံရုံး (ဘန်ကောက်) က ထုတ်ပြန်သည်။

ရခိုင်ပြည်ထဲတွင် မွတ်ဆလင်ဒုက္ခသည်များအတွက် ကုလသမဂ္ဂက ကာကွယ်ပေးမည့် ဘေးကင်းဇုန် (Safe Zone) တစ်နေရာ သတ်မှတ်ပေးရန် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်က ကုလသမဂ္ဂကို တောင်းဆိုလိုက်သည်။

မြန်မာ့အရေး ကူညီဖြေရှင်းရန်အတွက် အာဆီယံအဖွဲ့ကြီးသည် ၂၀၂၁ ခုနှစ်တည်းက ဘုံသဘောတူညီချက် ငါးရပ် ချမှတ်ခဲ့သော်လည်း လက်ရှိအချိန်အထိ မယ်မယ်ရရ အကောင်အထည် မပေါ်သေးပေ။

ဒါကာထရီဗျူးန် သတင်းဝဘ်ဆိုက်၌ ၂၀၂၄ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၁၂ ရက်နေ့တွင် ဖော်ပြထားသည့် အယ်ဒီတာ့အာဘော် "Myanmar needs to be taught restraint" ကို တိုက်ရိုက် ဘာသာပြန်ဆိုပါသည်။

အောက်တိုဘာလ ၁၀ ရက် နေ့လယ် ၃ နာရီခန့်၌ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ပိုင် အုန်းကျွန်း၊ တက်ကနာနှင့် မြန်မာရေပိုင်နက်တို့ ဆုံရာအနီး ရေပြင်တွင် ငါးဖမ်းနေသော လှေ ၆ စီးခန့်အထိ ပစ်ခတ်ခံခဲ့ရခြင်း ဖြစ်သည်။

စိန့်မာတင်သည် ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်ရှိ အရေးပါသည့် ရေလမ်းကြောင်းများနှင့်လည်း နီးကပ်နေသဖြင့် တရုတ်နှင့် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုကဲ့သို့ ကမ္ဘာ့အင်အားကြီးများအတွက် မျက်စိကျစရာ ဖြစ်သည်။

မြန်မာနိုင်ငံဘက်ခြမ်းသို့ ရောက်သွားသည့်အတွက် အာရက္ခတပ်တော်က ဖမ်းဆီးသွားသည့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် နိုင်ငံသား ငါးဦးအား အောက်တိုဘာလ ၈ ရက်နေ့တွင် AA က ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် နယ်ခြားစောင့်တပ်သို့ ပြန်လည်လွှဲပြောင်းပေးခဲ့သည်။

သူပုန်အုပ်ချုပ်မှု (Rebel Governance) ကဏ္ဍနှင့် ပတ်သက်၍ ရေးနေကျ အရေးအသားများသည် EAO အုပ်ချုပ်ရေးများ၏ မတူခြားနားသည့် လည်ပတ်မှုပုံစံများကို လုံလောက်စွာ မဖော်ပြနိုင်ကြပေ။ EAO အုပ်ချုပ်မှုသည် အာဏာအတွက် အဓိကကျသော နည်းလမ်းတစ်ရပ်မျှသာ မဟုတ်ပေ။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် နိုင်ငံသို့ အလည်အပတ် ရောက်ရှိနေသည့် မလေးရှားဝန်ကြီးချုပ် အန်နဝါအီဗရာဟင်နှင့် သောကြာနေ့က ဒါကာတွင် ပူးတွဲ သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲ ပြုလုပ်ချိန်၌ ဒေါက်တာယူနွတ်က ယခုကဲ့သို့ ပြောကြားလိုက်ခြင်း ဖြစ်သည်။

တိုင်းရင်းသားလူမျိုးစု အများအပြားသည် ဖွဲ့စည်းမှုပုံစံဖြင့် ခွဲခြားဆက်ဆံမှုကို ဆယ်စုနှစ်ပေါင်းများစွာ ဆန့်ကျင်ခဲ့ကြသည်။ ဤအထဲ၌ ဗဟိုပြည်မကို လက်နက်ကိုင်တော်လှန်မှုလည်း ပါဝင်သည်။ စစ်တပ်က တိုင်းရင်းသားများကို နိုင်ငံ၏ ပြည်တွင်းအဖျက်သမားများအဖြစ် ပုံဖော်ကာ စစ်ပွဲဆင်နွှဲသည်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ရှိ မွတ်ဆလင်ဒုက္ခသည်များအတွက် ဒေါ်လာ ၁၉၉ သန်းဖိုး လူသားချင်းစာနာမှု အကူအညီများ ပေးအပ်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း အမေရိကန်က စက်တင်ဘာလ ၂၅ ရက်နေ့တွင် ကြေညာလိုက်သည်။