နိုင်ငံတကာ ရာဇဝတ်တရားရုံး (အိုင်စီစီ) တွင် စစ်ဆေးနေသည့် မွတ်ဆလင်လူမျိုးတုံး သတ်ဖြတ်မှု စွပ်စွဲချက်အမှုကို မြန်မြန်ဆန်ဆန် ပြီးပြတ်စေလိုကြောင်း ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး အေကေအဗ္ဗဒူမိုမမ်က ပြောကြားလိုက်သည်။

စင်္ကာပူနိုင်ငံတွင် အသက် ၇၀ အရွယ် အမျိုးသမီးတစ်ဦးအား ဓားဖြင့်ထိုးသတ်မှုဖြင့် မြန်မာအိမ်အကူတစ်ဦးကို တရားရုံးက ထောင်ဒဏ်တစ်သက်တစ်ကျွန်း ချမှတ်လိုက်သည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်နေ့၌ မြန်မာစစ်တပ်က အာဏာသိမ်းယူခဲ့ပြီးနောက် ပထမ လပေါင်း ၂၀ အတွင်း သေဆုံးသူအရပ်သားစုစုပေါင်း ၆,၃၃၇ ဦးရှိခဲ့ကြောင်း ဇွန်လ ၁၃ ရက်နေ့က ထုတ်ပြန်သည့် အစီရင်ခံစာ တစ်ရပ်၌ ဖော်ပြထားသည်။

နှစ်နိုင်ငံငွေကြေးသုံးစွဲပြီး ကုန်သွယ်ရေးလုပ်ငန်းစဉ်များကို အရှိန်မြှင့်ရန် အိန္ဒိယက မြန်မာကို တိုက်တွန်းလိုက်ကြောင်း ရိုက်တာသတင်းတစ်ရပ်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

စစ်ကောင်စီနှင့် အေအေတို့သည် သဘာဝဘေးအန္တရာယ် တုံ့ပြန်ရေးလုပ်ငန်းစဉ်များကို တရားဝင်အနေအထားမျိုးဖြင့်ပင် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ စစ်ကောင်စီကတော့ ဤလုပ်ငန်းစဉ်တွင် မျက်နှာစာအားလုံး၌ အရှုံးသာ ကြုံရဖွယ်ရှိနေသည်။

ထောက်လှမ်းရေးသတင်းရင်းမြစ်များကို အခြေခံပြီး ရဲတပ်ရင်းက ဂျူဟာယာကို ဖမ်းဆီးခဲ့ခြင်းဟု ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် လက်နက်ကိုင်ရဲတပ်ရင်း အမှတ် ၈ ၏ လက်ထောက်ကြီးကြပ်ရေးမှူး မဒ်ဖာရောက်အာမက်က သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတွင် ပြောကြားသည်။

အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံတွင် ကျင်းပလျက်ရှိသည့် ၄၂ ကြိမ်မြောက် အာဆီယံထိပ်သီးညီလာခံတွင် မြန်မာနိုင်ငံတွင်း ဖြစ်ပျက်နေသည့် ပဋိပက္ခများအရေးက အထူးလွှမ်းမိုးလျက်ရှိသလို အာဆီယံအဖွဲ့ကြီးသည်လည်း အကောင်အထည်ပေါ်မလာသည့် လုပ်ဆောင်ချက်များကြောင့် ဝေဖန်ခံနေရကြောင်း အေအက်ဖ်ပီသတင်းတစ်ရပ်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

စင်္ကာပူနှင့် အင်ဒိုနီးရှား သံတမန်များ လိုက်ပါလာသည့် အဆိုပါယာဉ်တန်းသည် မေလ ၇ ရက်နေ့ နံနက်ပိုင်းက ရှမ်းပြည်တောင်ပိုင်း ဆီဆိုင်မြို့နယ်တွင် ပစ်ခတ်ခံခဲ့ရခြင်း ဖြစ်သည်။

မေလ ၉ ရက်နေ့မှ ၁၁ ရက်နေ့အထိ အာဆီယံ၏ နှစ်ပတ်လည် ထိပ်သီးအစည်းအဝေး ကျင်းပရန်ရှိနေပြီး အာဆီယံခေါင်းဆောင်များ တက်ရောက်ကြမည့် အဆိုပါအစည်းအဝေး၌ ဤစစ်တမ်းကို နောက်ဆုံးအဆင့် စိစစ်အချောသပ်နိုင်မည်ဟု ယူဆရသည်။

အင်ဒိုနီးရှား၏ ဆောင်ရွက်ချက်သည် ပြီးခဲ့သော ၂ နှစ်က မြန်မာစစ်တပ်ခေါင်းဆောင်ကိုယ်တိုင် သဘောတူခဲ့သည့် အာဆီယံ ဘုံသဘောတူညီချက်ငါးရပ်ကို အကောင်အထည်ဖော်ရေးအတွက် သက်ဆိုင်ရာ အင်အားစုများအားလုံး ဆွေးနွေးရေးစားပွဲဝိုင်းသို့ ရောက်လာရေးအတွက် အရေးပါသည့် လုပ်ရပ်လည်း ဖြစ်သည်။

မြန်မာစစ်တပ်နှင့် ဆက်နွယ်နေသည့်အတွက် ရေနံနှင့် သဘာဝဓာတ်ငွေ့ ကုမ္ပဏီနှစ်ခုကို အဖွဲ့မှ ထုတ်ပယ်လိုက်ကြောင်း နော်ဝေဗဟိုဘဏ်က ဧပြီလ ၂၇ ရက်နေ့တွင် ပြောကြားလိုက်သည်။

ကုလသမဂ္ဂ အတွင်းရေးမှူးချုပ်ဟောင်း ဖြစ်သူ မစ္စတာဘန်ကီမွန်းက မြန်မာစစ်ကောင်စီအား နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားများ ပြန်လွှတ်ပေးရေး အပါအဝင် အကြမ်းဖက်မှုများ ရပ်တန့်ပြီး နိုင်ငံရေးအကျပ်အတည်းကို ဖြေရှင်းနိုင်မည့် အဖြေတစ်ရပ် ရှာဖွေရန် တိုက်တွန်းလိုက်ကြောင်း အေပီသတင်းတစ်ရပ်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

၂၀၀၉ ခုနှစ် ဧပြီ ၁၀ ရက်က ကချင်ပြည်နယ်မှာ ရက္ခိုင့်တပ်တော်ကို စတင်ဖွဲ့စည်းခဲ့ပြီးနောက်မှာတော့ အေအေက မြန်မာစစ်တပ်အတွက် ခေါင်းခဲစရာပုစ္ဆာတစ်ပုဒ် ဖြစ်လာခဲ့ပါတယ်။

၁၉၉၀ ပြည့်လွန်နှစ်တွေကစပြီး နိုင်ငံရဲ့ကာလရှည်ကြာ ဒီမိုကရေစီခေါင်းဆောင်ဖြစ်ခဲ့သလို NLD အစိုးရကို ဦးဆောင်ခဲ့တဲ့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်သာ လွတ်လွတ်လပ်လပ် လှုပ်ရှားနိုင်ခဲ့ရင်တော့ ဇီလင်စကီးခေါင်းဆောင်နေတဲ့ ကဏ္ဍလို ခေါင်းဆောင်နိုင်မှာပါပဲ။

မိုင်းလားနဲ့ ကိုးကန့်တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေပါနေတဲ့ MNDAA ကလည်း တရုတ်နဲ့ လက်တွဲအလုပ်လုပ်နေရပေမယ့် ကချင်နဲ့လည်း မဟာမိတ်ဖွဲ့ထားပါသေးတယ်။ နောက်ပြီး တရုတ်ရဲ့ဆန္ဒကိုဆန့်ကျင်ပြီး မြန်မာစစ်တပ်နဲ့လည်း တိုက်ပွဲတွေ ဆက်ဖြစ်နေပါတယ်။

တရုတ်နိုင်ငံကဖော်ပြခဲ့တဲ့ ဆောင်းပါးတွေမှာဆိုရင်လည်း မြန်မာနိုင်ငံမှာ မူးယစ်မှောင်ခိုသမားတွေ များသထက်များလာနေပြီး အမျိုးအစားမတူတဲ့ မူးယစ်ဆေးတွေ သန်းပေါင်းရာနဲ့ချီ ရဲတပ်ဖွဲ့က မကြာခဏဆိုသလို ဖမ်းမိနေတယ်လို့ ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။

ကနဦးကာလတွေတုန်းကတော့ ဘိန်းကို ဒေသခံ အခြေခံလူတန်းစားတွေလောက်သာ သုံးစွဲခဲ့ကြပြီး စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုကိုလည်း တင်းတင်းကြပ်ကြပ် တားမြစ်ထားခဲ့ပါတယ်။

လာမည့်ရွေးကောက်ပွဲအတွက် မှတ်ပုံမတင်သည့် NLD အပါအဝင် ပါတီ ၄၀ ကို ဖျက်သိမ်းကြောင်း စစ်ကောင်စီက မတ်လ ၂၈ ရက်နေ့တွင် ကြေညာခဲ့သည်။

သမ္မတဘိုင်ဒန်က ဝန်ကြီးချုပ် ရှိတ်ဟာဆီနာထံသို့ မတ်လ ၂၁ ရက်နေ့တွင် ပေးပို့ခဲ့သောစာကို ဒါကာရှိ အမေရိကန်သံရုံးက မတ်လ ၂၆ ရက်နေ့တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။