ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်ထဲက စစ်တုရင်ပွဲ

By Admin 01 Mar 2025

တောင်အာရှတိုက်ငယ် သို့မဟုတ် အိန္ဒိယတိုက်ငယ်ရှိ နိုင်ငံအချို့တွင် အစိုးရသစ်တစ်ရပ် လက်ပြောင်းလက်လွှဲ ဖြစ်တိုင်း စိတ်ဝင်တစား စောင့်ကြည့်ပွဲတစ်ရပ်စီ ထွက်ပေါ်လာတတ်သည်။ 
ဤအစိုးရသစ် ဘယ်နေရာဆီ အရင်ဦးလှည့်မည်နည်း။ အိန္ဒိယလား၊ တရုတ်လား။ ထိုနှစ်နိုင်ငံထဲမှ တစ်ခုဆီ အရင်ဦးလှည့်လိုက်ပြီ ဆိုလျှင်လည်း အချိန်ကာလတစ်ခု လွန်လျှင် ကျန်ခဲ့သည့် တစ်နိုင်ငံသို့ ထပ်မံသွားရောက်ကြစမြဲ ဖြစ်လေသည်။
 
ရှိတ်ဟာဆီနာ တည်ဆောက်ခဲ့သည့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်သည်လည်း သီရိလင်္ကာ၊ မော်လဒိုက်၊ နီပေါနိုင်ငံ တို့အပြင် ဘူတန်သို့ပါ အလျဉ်းသင့်သလို သွားခဲ့သည်။ ဒေသတွင်း မူဝါဒ ဆရာကြီးများဆိုလျှင် ဤသည်ကို လောင်းကြေးတောင်ထပ်ကြသည်ဟု အများသိကြသည်။ 
တရုတ်လိုလားသူ အနည်းအကျဉ်းကတော့ ခြွင်းချက်ဖြစ်သည်။ ပါကစ္စတန်ဆိုလျှင် အိန္ဒိယ၏ စာရင်းတွင် မပါသည်မှာ ကြာပြီ။ ဟာဆီနာပြိုလဲပြီးနောက်ပိုင်း ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နှင့် အိန္ဒိယကြားတွင်မူ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ကြားဖြတ်အစိုးရခေါင်းဆောင်၏ ခရီးစဉ်မှာ အဟန့်အတား ဖြစ်နေခဲ့သည်။ 

မိုဟာမက်ယူနွတ်သည် ပြောင်းလဲမှုလိုလားသည့် ခေါင်းဆောင်ပုံရိပ်ကို စွဲကိုင်ကာ ဒါးဗို့စ်မြို့ရှိ ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးဖိုရမ် ကပွဲကြီးသို့ ထွက်ခွာသွားသည်။ တစ်ချိန်တည်း၌ သူ့နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးမှာ နိုင်ငံတော်အဆင့် ခရီးစဉ်တစ်ရပ်အတွက် လိုအပ်သည်များ ပြင်ဆင်ရန် ဘေဂျင်းသို့ ခရီးနှင်သည်။

အိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာဒေသ၊ ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်နှင့် အာရေဗီယံပင်လယ်တွင် ကစားနေသည့် တရုတ် စစ်တုရင်ပွဲမှာ သီရိလင်္ကာသမ္မတ အနုရာကုမာရ ဒိစ္ဆနယာက၏ ဇန်နဝါရီလလယ်က ထွက်ပေါ်ခဲ့သည့် ဘေဂျင်းခရီးစဉ်နှင့်အတူ ပွဲဆက်နေဆဲ ဖြစ်သည်။
ဝရုန်းသုန်းကားဖြင့် သမ္မတ ဖြစ်လာသူ လက်ဝဲယိမ်း အနုရာကုမာရသည် ကိုလံဘိုအီလိုက်များ၏ ဆယ်စုနှစ်များစွာ တာရှည်ခဲ့သည့် အုပ်ချုပ်ရေးကို ၂၀၂၄ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလတွင် အဆုံးသတ်ခဲ့သည်။ နိုဝင်ဘာလ၌ သူဦးဆောင်သည့် အမျိုးသားပြည်သူ့အင်အား ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့ National People’s Power သည် လွှတ်တော်ရွေးကောက်ပွဲများတွင် အနိုင်ရသည်။ 

သီတင်းပတ်အနည်းငယ်အကြာ ဒီဇင်ဘာလ အလယ်ခန့်တွင် အေကေဒီ (AKD) ဟုလည်း ခေါ်ကြသူ အနုရာကုမာရသည် ပထမဆုံး ပင်လယ်ဖြတ်ကျော် နိုင်ငံတော်ခရီးစဉ်အဖြစ် အိန္ဒိယသို့ ရောက်ရှိခဲ့သည်။ အပြန်အလှန် ရင်းနှီးဖော်ရွေမှုများလည်း နောက်ဆက်တွဲ ရှိလာသည်။ သီရိလင်္ကာ စီးပွားရေး အကျပ်အတည်း ကာလအတွင်း အိန္ဒိယ၏ ဘဏ္ဍာရေး အထူးအကူအညီ၊ လောင်စာဆီ၊ မြေသြဇာ၊ ဆေးဝါး ထောက်ပံ့မှုများကို ကျေးဇူးပြုသည့်အနေဖြင့် သီရိလင်္ကာအနေဖြင့် အိန္ဒိယအတွက် အန္တရာယ်ဖြစ်စေမည့် လုပ်ရပ်များအတွက် နိုင်ငံကို အသုံးချခံမည် မဟုတ်ဟု ထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့သည်။ ကာကွယ်ရေးဆိုင်ရာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန် ဖြစ်နိုင်ခြေ အလားအလာများလည်း ရှိလာခဲ့သည်။

ကနဦးခြေလှမ်းများနှင့် လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်ချက် အများအပြားအနက် ကျွန်းအရှေ့ပိုင်း ထရင်ကိုမာလီဆိပ်ကမ်း အနီးတွင် လောင်စာဆီ သိုလှောင်ရုံတစ်ခု ထားရှိရန်နှင့် အိန္ဒိယက ရန်ပုံငွေထောက်ပံ့မည့် ဓာတ်အားစက်ရုံတစ်ရုံ ဆောက်လုပ်ရန်အတွက် သဘောတူညီချက် ရရှိခဲ့သည်။ 

အိန္ဒိယက အထူးအားထားရသည့် အာဒါနီ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းစု သည်လည်း ကိုလံဘိုမြို့အနီးတွင် ဆိပ်ခံစီမံကိန်းကြီးတစ်ခု ဆောက်လုပ်ရာ၌ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။

ဤသည်တို့ကို ကြည့်လျှင် သီရိလင်္ကာတွင် တရုတ်တို့ ဆယ်စုနှစ် နှစ်ခုနီးပါး ခြေလှမ်းကြဲနေခဲ့ပြီးနောက် အိန္ဒိယသည်လည်း အတော်အသင့် ခြေဦးပြန်လှည့်လာခြင်းအဖြစ် ရှုမြင်နိုင်သည်။ ဤကာလအတွင်း တရုတ်သည် ဆိပ်ကမ်းများမှသည် လေဆိပ်တစ်ခုအထိ ဧရာမ အဆောက်အဦများ ဆောက်လုပ်ခဲ့သလို သီရိလင်္ကာသည်လည်း တရုတ်ကိုဆပ်ရမည့်အကြွေး ပမာဏကြီးကြီးမားမား တင်သွားပြီဖြစ်သည်။

အကြွေးဟူသည်မှာ ဗျူဟာမြောက် အထိန်းတစ်ရပ်ပင် ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံ၏ ကြွေးမြီအကျပ်အတည်း ထိပ်ဆုံးသို့ ရောက်နေချိန် အာမခံပေးရန် သီရိလင်္ကာက နိုင်ငံတကာ ငွေကြေးရန်ပုံငွေအဖွဲ့ IMF ထံ အကူအညီ တောင်းစဉ်၌ ဆိုလျှင် တရုတ်သည် မကျေမနပ် ဖြစ်နေခဲ့သည်။ ၂၀၂၃ ခုနှစ် မတ်လတွင် သီရိလင်္ကာသည် IMF ထံမှ ချေးငွေ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၃ ဘီလျံ ရရှိခဲ့သည်။

အိန္ဒိယ၏ စိုးရိမ်မှုသည် တရုတ်ရန်ပုံငွေဖြင့် ဆောက်လုပ်သည့် ဟမ်ဘန်တိုတာဆိပ်ကမ်းက နိုင်ငံ၏ တောင်ဘက်အတွင်းပိုင်းအထိ ချဲ့ထွင်လာချိန်တွင် ပိုမိုနက်ရှိုင်းလာခဲ့သည်။ ဤဆိပ်ကမ်းသည် ပင်မ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ သင်္ဘောလမ်းကြောင်းများ၊ တရုတ်အတွက် အနောက်အာရှမှ လောင်စာဆီ ထောက်ပံ့ရေး အဓိက လမ်းကြောင်းများအနီးတွင် တည်ရှိနေသည်။

အိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာ အနားကွပ်တလျှောက်ရှိ မဟာဗျူဟာကျသည့် ပင်လယ်လမ်းကြောင်းများ အတွက် ဆုံချက်ငယ်တစ်ခု ဖြစ်နေသည်။ အိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာဒေသ၌ တရုတ်၏ ပုလဲကုံး ဖြန့်ကြက်မှုဟု ခေါ်ဆိုကြသည့် တရုတ်ပင်လယ်လမ်းကြောင်း အထဲမှ ပုလဲတစ်လုံး အဖြစ်လည်း ရှုမြင်ရသည်။

ပုလဲလုံးအဖြစ် ပေါ်ထွန်းလာသည့် နေရာအချို့လည်း (ဤအကြောင်းကို နောက်ပိုင်းတွင် ထပ်မံဖော်ပြသွားပါမည်) ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော် ဧရိယာတွင် ရှိနေသည်။ အာရေဗီယံပင်လယ်၌ ဆိုလျှင် ပါကစ္စတန် အနောက်တောင်ပိုင်းရှိ ဂွါဒါဆိပ်ကမ်းသည် တရုတ်က အခိုင်အမာ ခြေကုပ်ယူထားသည့်နေရာ ဖြစ်သည်။

နှစ်ခုလုံးသည် တရုတ်၏ ရေတပ် ‘ပုလဲလုံး’ ဖြစ်ကာ ပါကစ္စတန်ဧရိယာ တစ်ကြောလုံးကို ဖြတ်ကျော်သည့် တရုတ်-ပါကစ္စတန် စီးပွားရေးစင်္ကြံ၏ ဂိတ်ဆုံးနေရာလည်း ဖြစ်သည်။ အီရန်ရှိ ချာဘဟာ ဆိပ်ကမ်းကလည်း ဂွါဒါတစ်ဘက်ခြမ်းမှ နယ်စပ်ကို ဖြတ်လျှင် ရောက်သည့်နေရာတွင် ရှိနေခြင်း ဖြစ်သည်။

ချာဘဟာဆိပ်ကမ်းသည်လည်း ဂွါဒါကဲ့သို့ပင် အချက်အချာကျသည့် ဧရာမဆိပ်ကမ်းနေရာအဖြစ် တည်ဆောက်ထားခြင်း ဖြစ်ကာ ၂၀၂၄ ခုနှစ် မေလတွင် အီရန်နှင့် အိန္ဒိယသည် ဆိပ်ကမ်းကို ၁၀ နှစ်တာ အသုံးပြုလည်ပတ်ခွင့် စာချုပ် ချုပ်ဆိုခဲ့ကြသည်။

သီရိလင်္ကာသည် ကုန်သွယ်ရေး၊ ရေကြောင်းသွားလာရေးနှင့် မဟာဗျူဟာ အခင်းအကျင်းများအရ ထူးခြားကောင်းမွန်သည့် နေရာတွင် ရှိနေသည်။ နိုင်ငံ၏ အရှေ့မြောက်ဘက်တွင် ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်၊ အနောက်မြောက်ဘက်တွင် အာရေဗီယံပင်လယ်၊ တောင်ဘက်တွင် ကျယ်ပြောလှသည့် အိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာ ရေပြင်ကြီးရှိသည်။ နောက်ထပ် ဗျူဟာမြောက် ကျွန်းနိုင်ငံကြီးဖြစ်သော မော်လဒိုက်နှင့် အလွယ်တကူ ခုန်ကူးနိုင်သည်။ ၎င်း၏တောင်ပိုင်းတွင် ယူကေနှင့် အမေရိကန် ပူးတွဲအခြေစိုက်သည့် ဒီယေဂိုဂါစီယာ စစ်စခန်း တည်ရှိရာ ချာဂိုးကျွန်းစု ရှိသည်။

ဟမ်ဘန်တိုတာဆိပ်ကမ်းသည် နောက်ဆုံး၌ ၂၀၁၇ ခုနှစ်တွင် ၉၉ နှစ်အသုံးပြုခွင့် သက်တမ်းဖြင့် တရုတ်၏ ထိန်းချုပ်မှုအောက်သို့ ရောက်သွားသည်။ ထိုအချိန်တည်းက တရုတ်၏ ကင်းလှည့်ရေယာဉ်များနှင့် သိပ္ပံ သုတေသနသင်္ဘောများ (သိပ္ပံသုတေသနသင်္ဘောဟု စကားတန်ဆာ ဆင်ထားသော်ငြား ယဉ်ကျေးမှုသံမှူး သို့မဟုတ် ကောင်စစ်ဝန်အရာရှိနှင့် ခပ်ဆင်ဆင်ဖြစ်သည်) အပါအဝင် ရေတပ်သင်္ဘောများ ကမ်းကပ်ရန်နှင့် ရိက္ခာဖြည့်ရန် ဟမ်ဘန်တိုတာသို့ ပုံမှန် ရောက်သည်။ 
အိန္ဒိယသည် ၎င်းအဏ္ဏဝါသြဇာ လွှမ်းမိုးထားသည်ဟု ယူဆသော ကမ်းရိုးတန်းနေရာများနှင့် နီးစပ်စွာ တရုတ်က ယခုလို ဗျူဟာမြောက် တည်ရှိနေမှုကြောင့် တိုက်ရိုက် ခြိမ်းခြောက်ခံနေရသည့်အတွက် ဒေလီသည် အောင်မြင်မှုဒီဂရီ အမျိုးမျိုးဖြင့် ပြန်လည် တွန်းထုတ်လျက်ရှိသည်။

အသေးစား အောင်မြင်မှု တစ်ခုတော့ ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် ရှိခဲ့သည်။ ထိုနှစ်တွင် အိန္ဒိယနှင့် ရုရှား လုပ်ငန်းစုတစ်ခု (အိန္ဒိယကုမ္ပဏီသည် လေကြောင်းအာကာသနှင့် ကာကွယ်ရေး ကဏ္ဍများတွင် ပါဝင်ဆောင်ရွက်နေခြင်း ဖြစ်သည်) သည် ဟမ်ဘန်တိုတာလေဆိပ်ကို နှစ် ၃၀ အသုံးပြုခွင့် ရရှိခဲ့သည်။ တရုတ်ချေးငွေဖြင့် ဆောက်ထားသလို စီးပွားပျက်နေသည့် ဤလေဆိပ်သည် ဟမ်ဘန်တိုတာ ဆိပ်ကမ်း၏ မြောက်ဘက်တည့်တည့်တွင် တည်ရှိသည်။

အပြောင်းအလဲများသည့် ဒေသတွင်းရှိ အပြောင်းအလဲများသည့် နိုင်ငံတစ်ခုဖြစ်သော သီရိလင်္ကာက အိန္ဒိယနှင့် တရုတ်အကြား ကူးလူးနေခြင်းသည် ကျန်ခဲ့သည့်နိုင်ငံကို အလုအယက် ဝင်တိုးစေသည်။ ဒစ္စနေယာက၏ အိန္ဒိယခရီးစဉ်တွင် မည်ကဲ့သို့သော ချစ်ကြည်ရေး သဝဏ်လွှာများ ထွက်ခဲ့သည်ဖြစ်စေ ဇန်နဝါရီလလယ်က တရုတ်ခရီးစဉ်၌ ထွက်ခဲ့သည့် ချစ်ကြည်ရေး သဝဏ်လွှာများမှာမူ ဟမ်ဘန်တိုတာရှိ ရေနံသန့်စင်စက်ရုံအတွက် တရုတ်၏ အဆိုပြုငွေ ဒေါ်လာ ၃.၇ ဘီလျံနှင့်အတူ ထွက်ရှိလာခြင်း ဖြစ်လေသည်။
ဤသည်က သိသိသာသာ ကြေးကြီးသွားစေမည် ဖြစ်သည်။ တရုတ်သည် ၎င်း၏ ဆိပ်ကမ်းလုပ်ငန်းနှင့် စရွေးကိုက်ဖြစ်လာမည့် အဆိုပါ စက်ရုံစီမံကိန်း၏ လုံခြုံရေးအတွက် အခိုင်အမာ တွန်းအားပေးတော့မည် ဖြစ်သည်။ 

ဤသည်က တရုတ်၏ ဒေသတွင်းအကျိုးစီးပွားအတွက် အရှုံးမရှိသော နိုင်ကွက်ချည်း ဖြစ်နေသည့် တချိန်တည်း၌ အိန္ဒိယအဖို့မှာလည်း သူ့နိုင်ငံနှင့် နီးကပ်စွာ ယခုလို ဆိပ်ကမ်း တစ်ခု ရှိနေသည့်အတွက် အကြီးအကျယ် မလုံခြုံမှုကို ခံစားရတော့မည် ဖြစ်ရာ ယခုတည်းက မိအေးနှစ်ခါနာ ဖြစ်နေရတော့သည်။

ယခုလို လောင်းကြေးများက အိန္ဒိယအနေဖြင့် အဘယ်ကြောင့် ခြေမကိုင်မိ၊ လက်မကိုင်မိ ဖြစ်နေရသည်ကို ညွှန်ပြလျက်ရှိသည်။ ဥပမာအားဖြင့် ၂၀၂၃ ခုနှစ်က မော်လဒိုက်နိုင်ငံတွင် တရုတ်လိုလားပြီး အိန္ဒိယကို ဆန့်ကျင်သည်ဟု လူသိရှင်ကြား ဝန်ခံထားသူတစ်ဦး သမ္မတဖြစ်လာကာ ၎င်း၏ပါတီကလည်း လွှတ်တော်တွင် သောင်ပြိုကမ်းပြို အနိုင်ရခဲ့ချိန်၌ ဖြစ်သည်။ 

ဘဏ္ဍာရေးအခက်အခဲ ကြုံလာရသည့် မော်လဒိုက်နိုင်ငံသည် ထိုစဉ်တည်းက အိန္ဒိယထံမှ အကူအညီများကို မတတ်သာဘဲ လက်ကမ်းကြိုလာရသည်။ ကစားပွဲမှာလည်း နောက်တစ်ကြိမ် အရေးပေါ်အခြေအနေ မကြုံရမီအထိ အလှည့်အပြောင်း ဖြစ်သွားဟန် ရှိသည်။
ဆက်စပ်နေသည့် ကိစ္စရပ်များကလည်း ဘေးချင်းကပ်နေသည့် ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော် ဧရိယာတွင် အရှိန်မြင့်လာနေသည်။ အိန္ဒိယသည် မလက္ကာ ရေလက်ကြား၏ လက်တစ်ကမ်းစာ၌ တည်ရှိသည့် အန်ဒမန်နှင့် နီကိုဘာကျွန်း တစ်ကြောကို အကြီးအကျယ် ပြန်လည်ပြင်ဆင်ထားသည်။ မလက္ကာရေလက်ကြားသည် အရှေ့တောင်အာရှနှင့် တောင်အာရှအတွက် အဓိကကျသည်။ တရုတ်၏ ရေကြောင်းကုန်သွယ်ရေး သုံးပုံနှစ်ပုံခန့်သည် ဤလမ်းကြောင်းမှ ဖြတ်သန်းနေခြင်း ဖြစ်သည်။ အိန္ဒိယသည် အဆိုပါ ကျွန်းစုနေရာ၌ ကုန်သွယ်ရေး ကြားခံဆိပ်ကမ်း အကြီးစားတစ်ခု ဆောက်လုပ်ရန် စီစဉ်နေသည်။ 

ထိုကျွန်းဧရိယာ၌ ကြည်း၊ရေ၊လေ ကွပ်ကဲရေး အခြေစိုက်စခန်းတစ်ခု ရှိထားသလို စစ်သုံးယာဉ်များ စခန်းချရန်နှင့် ကင်းထောက်လှမ်းခြင်းများ ဆောင်ရွက်နိုင်သည်အထိ စခန်းကို အဆင့်မြှင့်ရန်လည်း အစီအစဉ်ရှိသည်။ အိန္ဒိယ၏ နာမည်ကြီး Sukhor Su-30MKI တိုက်လေယာဉ်များလည်း အဆိုပါကျွန်းစုများ၌ ဒုံးကျည် စမ်းသပ်များ ဆောင်ရွက်ထားသည်။ 

ဤဆုံချက်သည် တရုတ်၏ စီမံကိန်းများ ရှိနေသည်ဟု ဆိုကြသော မြန်မာနိုင်ငံမှ ကျွန်းစုများနှင့် အနီးကပ် တည်ရှိနေသည်ကိုလည်း သတိပြုရမည်ဖြစ်သည်။ အိန္ဒိယ၏ အရှေ့ပိုင်းစက်ဝန်း သို့မဟုတ် အန်ဒမန်ကျွန်းစုများသည် တရုတ်၏ လောင်စာဆီနှင့် သဘာဝဓာတ်ငွေ့ စီမံကိန်းများ ရှိနေသော ရခိုင်ကမ်းခြေတလျှောက်နှင့်လည်း မဝေးလှပေ။ အဆိုပါစီမံကိန်းများမှ လောင်စာများအား ပိုက်လိုင်းနှစ်ခုဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံကို ဖြတ်သန်း၍ တရုတ်ပြည် အနောက်တောင်ပိုင်းသို့ ပို့လွှတ်နေခြင်း ဖြစ်သည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဖြစ်ထွန်းပြောင်းလဲမှုများ ရှိလာသည်နှင့်အတူ အိန္ဒိယ အပါအဝင် ၎င်း၏ လေးနိုင်ငံမဟာမိတ် Quad အဖွဲ့ဝင်များ ဖြစ်ကြသော အမေရိကန်၊ သြစတြေးလျ၊ ဂျပန် တို့သည် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ရေတပ်၏ လှုပ်ရှားမှုများကို မျက်စိဒေါက်ထောက် ကြည့်နေကြသည်ဟု ဆိုရမည်ဖြစ်သည်။ 

အထူးသဖြင့် ကော့ဘဇားခရိုင် မြောက်ပိုင်းရှိ ကမ်းခြေ အပန်းဖြေမြို့ဖြစ်သော ပီကူဝါ (Pekua) မြို့တွင် ရေငုပ်သင်္ဘောနှင့် ရေတပ်စစ်သင်္ဘောကျင်းကြီး တစ်ခု ဆောက်လုပ်နေမှု၊ ၎င်း၏ မြောက်ဘက်ရှိ မာတာဘာရီဒေသတွင် ဆိပ်ကမ်းကြီး ဆောက်လုပ်မှုတို့ကို စောင့်ကြည့်လျက်ရှိနိုင်သည်။ 

တရုတ်ကျွမ်းကျင်လုပ်သားများက တရုတ်ရန်ပုံငွေဖြင့် ဆောက်လုပ်နေကြသည့် ဤစီမံကိန်းအား ‘BNS ရှိတ်ဟာဆီနာ’ ဟု အမည်ပေးပြီး ဝန်ကြီးချုပ် ရှိတ်ဟာဆီနာက ၂၀၂၃ ခုနှစ် အစောပိုင်းတွင် အုတ်မြစ်ချဖွင့်လှစ်ပေးခဲ့သည်။ BNS သည် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ရေတပ်သင်္ဘော (Bangladesh Navy Ship) ကို အတိုကောက် ခေါ်ဆိုခြင်း ဖြစ်သည်။ 

ဟာဆီနာပြုတ်ကျသွားပြီးနောက်တွင် ကိန်းကြီးခန်းကြီးနိုင်သော အဆိုပါမည်အစား ‘BNS ပီကူဝါ’ ဟု ပြောင်းလဲ ခေါ်ဝေါ်ခဲ့ကြသည်။ Quad အုပ်စုသည် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ကမ်းရိုးတန်းတလျှောက်ရှိ ဆိပ်ကမ်းများနှင့် စီမံကိန်းများကိုလည်း အနီးကပ် စောင့်ကြည့်လျက်ရှိသည်။
လောင်းကြေးထပ်မှုများ ပိုကြီးမားလာသည်နှင့်အမျှ သမုဒ္ဒရာ စစ်တုရင်ကစားပွဲသည်လည်း ပိုမို အရှိန်မြင့်လာဖွယ်သာ ရှိတော့သည်။

ရာဗီချန်ဒရာကူးမား ဘာသာပြန်သည်။
မူရင်း - Oceans ’25: The scramble in the Bay of Bengal and more by Sudeep Chakravarti, Dhaka Tribune