မြန်မာ့ရှားပါးမြေသားများ တရုတ်သို့ တင်ပို့ရေး နိုင်ငံမတည်ငြိမ်မှုကြောင့် အခက်ကြုံ

By Foreign Desk 31 Mar 2021

DMG ၊ မတ် ၃၁

အလတ်စားနှင့် အကြီးစား ရှားပါးမြေသား အဓိကတင်ပို့သည့် အာဆီယံအဖွဲ့ဝင် မြန်မာနိုင်ငံ၌ နိုင်ငံရေး မတည်ငြိမ်မှုများဖြစ်ပွားနေရာ တရုတ်နိုင်ငံတွင် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည့် ရှားပါးမြေသား ထုတ်လုပ်သည့် လုပ်ငန်းအချို့ကို ထိခိုက်ခြင်းမရှိသော်လည်း ကုန်ကြမ်းများ အဆင်ပြေချောမွေ့စွာ မရောက် ရှိနိုင်ဖြစ်နေကြောင်း တရုတ်ရှားပါးမြေသား ထုတ်လုပ်ရေး ကုမ္ပဏီများနှင့် ၎င်းတို့၏ ဖြန့်ချိရေး ကုမ္ပဏီအချို့၏ သတင်းရင်းမြစ်များက ဂလိုဘယ်တိုင်းမ်သတင်းဌာနသို့ တနင်္ဂနွေနေ့က ပြောကြားသည်။

တရုတ်နိုင်ငံသို့ တင်ပို့သည့် မြန်မာ့ရှားပါးမြေသားမှာလည်း အတိုင်းအတာတစ်ခုအထိ တစ်စတစ်စ နည်းပါးလာနေပြီး ဈေးကွက်တွင် မြေသားဈေးနှုန်း မြင့်တက်စေခဲ့သည်ဟု တရုတ်အရှေ့ပိုင်း ကျန်းရှီးပြည်နယ်၊ ကန်ကျိုးရှိ ရှားပါးမြေသားလုပ်ငန်းတစ်ခု၏ အမည်မဖော်လိုသူ မန်နေဂျာတစ်ဦးက ဂလိုဘယ်တိုင်းမ် သတင်းဌာနသို့ ပြောကြားခဲ့သည်။

ကုမ္ပဏီသို့ ကုန်ကြမ်းတင်ပို့သည့် မြန်မာနိုင်ငံရှိသတ္တုတွင်းသည်  ပုံမှန်အတိုင်း လုပ်ငန်းလည်ပတ် နေဆဲ ဖြစ်သော်လည်း သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး အခက်အခဲများကြောင့် မတ်လ အလယ်ပိုင်းက စပြီး မြန်မာဘက်မှ တင်ပို့နိုင်ရန် အဟန့်အတားသဖွယ် ဖြစ်နေခဲ့ကြောင်း ၎င်းက မှတ်ချက်ပြုခဲ့သည်။

ရှားပါးမြေသားတူးဖော်သည့်သတ္တုတွင်းအများစုမှာ အခြေအနေတည်ငြိမ်သည့် မြန်မာနိုင်ငံ မြောက်ပိုင်းတွင် တည်ရှိသဖြင့် နိုင်ငံရေးဆူပူ အုံကြွမှု စတင်ခဲ့သည့်ဖေဖော်ဝါရီလတွင် တရုတ်သို့ ရှားပါးဒြပ်စင်တင်ပို့မှုမှာ ထိခိုက်ခြင်းမရှိဘဲ အရင်အတိုင်း ဖြစ်ခဲ့သော်လည်း လတ်တလောကာလတွင် အခြေအနေများမှာ ပိုမိုဆိုးဝါးလာခဲ့ကြောင်း မန်နေဂျာက ပြောဆိုသည်။

မြန်မာနိုင်ငံသည် ကမ္ဘာ့ရှားပါးသံသတ္တုရိုင်းထုတ်လုပ်မှု၏ တစ်ဝက်အထိရှိနေပြီး ကမ္ဘာ့ရှားပါး မြေသားကုန်ကြမ်း တူးဖော်ထုတ်လုပ်သည့် အဓိက နိုင်ငံဖြစ်ကြောင်း ၎င်းကဆိုသည်။ အကြီးစားရှားပါးမြေသား တွင်းထွက်သတ္တုများကို တရုတ်သို့ ကုန်ချောထုတ်ယူခြင်းနှင့် ကုန်ကြမ်းပြုပြင်ပြောင်းလဲခြင်း အတွက်တင်ပို့ပြီး၊ ထိုမှတစ်ဆင့် ကမ္ဘာအရပ်ရပ်သို့ ဆက်လက်တင်ပို့သည်။

သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး အဟန့်အတားများရှိနေကြောင်း ကန်ကျိုးအခြေစိုက် ရှားပါးသံလိုက်ထုတ်သည့် ပုဂ္ဂလိကကုမ္ပဏီ မန်နေဂျာဖြစ်သည့် ကျန်မျိုးနွယ်က ဂလိုဘယ်တိုင်းမ် သတင်းစာနှင့် တနင်္ဂနွေနေ့က တွေ့ဆုံရာတွင် အတည်ပြုပြောကြားသည်။

“အကြီးဆုံးပြဿနာကတော့ ရှားပါးမြေတွေကို သင်္ဘောနဲ့တင်ပို့နိုင်ခြင်းမရှိတာပဲ။ ပြီးတော့ ဒီအတားအဆီးတွေက ဘယ်အချိန်မှပြန်ဖွင့်မလဲဆိုတာ မသိရဘူး။ မြန်မာ့နိုင်ငံရေး အခြေအနေပေါ် အများကြီးမူတည်နေလို့လေ။” ဟု ကျန်က သုံးသပ်ပြောဆိုခဲ့ပြီး ကမ္ဘာတွင် ရှားပါးမြေပြတ်လတ်မှုကို အချိန်အတိုင်းအတာတစ်ခုအထိ ကြုံတွေ့နိုင်ကြောင်းလည်း ၎င်းက ခန့်မှန်း ပြောကြားသည်။

ရှားပါးမြေသားမှ သံလိုက်ပစ္စည်းများထုတ်လုပ်သည့် တုံးကွမ်အခြေစိုက် ကုမ္ပဏီတစ်ခု၏ ချန်မျိုးနွယ် အထွေထွေမန်နေဂျာက ယခုနှစ်အစပိုင်းကစပြီး ကုန်ကြမ်းပစ္စည်းဈေးနှုန်းမှာ ၃၀-၄၀ ရာခိုင်နှုန်း အနည်းဆုံးမြင့်တက်ခဲ့ကြောင်း တနင်္ဂနွေနေ့က ဂလိုဘယ်တိုင်းမ်သတင်းစာကို ပြောကြားသည်။

ကိုဗစ်-၁၉ ကပ်ရောဂါကို တရုတ်နိုင်ငံတွင် ထိန်းချုပ်နိုင်ခဲ့ပြီဖြစ်ရာ လျှပ်စစ်ပစ္စည်းများ ထုတ်လုပ်ရေးနှင့် စွမ်းအင်သုံးယာဉ်များ ထုတ်လုပ်ရေး လုပ်ငန်းများအတွက် ကုန်ချောထုတ်လုပ်ရေး ကုမ္ပဏီများသည် ဈေးမြင့်တက်လာပြီဖြစ်သည့် ရှားပါးမြေများကို ပိုမိုဝယ်ယူလာကြသည်။

ရှားပါးမြေရောင်းချသည့် ထုတ်လုပ်ရေးကုမ္ပဏီတစ်ခုသည် လက်ရှိတွင် မြန်မာမှ ကုန်ကြမ်းကို တင်သွင်းနိုင်ခြင်း မရှိကြောင်းလည်း ချန်က ဂလိုဘယ်တိုင်းမ် သတင်းစာကို အတည်ပြုသည်။

ယခုအခြေအနေများအရ တရုတ်သို့ မြန်မာမှ တင်ပို့မှုသည် မတ်လအတွင်း ကျဆင်းနိုင်ကြောင်း စက်မှုလုပ်ငန်း နယ်ပယ်မှ အမည်မဖော်လိုသူ အတွင်းလူတစ်ဦးက ပြောကြားသည်။

ဇန်နဝါရီနှင့် ဖေဖော်ဝါရီလများတွင် ရှားပါးမြေ တင်သွင်းမှုသည် ၂၄.၆ ရာခိုင်နှုန်း တစ်နှစ်ထက်တစ်နှစ် တိုးတက်လာခဲ့ရာ တန်ချိန် ၃,၅၄၆ အထိ တိုးလာကြောင်း အကောက်ခွန်မှရရှိသည့် အချက်အလက်များအရ သိရသည်။

မြန်မာနိုင်ငံမှ တင်သွင်းမှုသည် ပြီးခဲ့သည့်နှစ်တွင် တန်ချိန် ၃၅,၅၀၀ ဝန်းကျင်ဖြင့် ၂၀၁၉ ခုနှစ်ထက် ၂၃ ရာခိုင်နှုန်းတိုးလာပြီး စုစုပေါင်း တင်သွင်းမှု၏ ရ၄.၃၉ ရာခိုင်နှုန်းအထိရှိခဲ့ကြောင်း၊ မလေးရှားနှင့် ဗီယက်နမ်တို့သည် ၁၇.၀၆ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် ၄.၄၆ ရာခိုင် နှုန်းတို့ အသီးသီးဖြစ်ကြောင်း အကောက်ခွန် စာရင်းများအရသိရသည်။

တရုတ်အစိုးရသည် တရားမဝင်သတ္တုတူးဖော်ခြင်းကို နှိမ်နင်းခြင်းနှင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ကာကွယ်ရေး အစီအမံများကို ပိုမိုအား ကောင်းအောင် လုပ်ဆောင်လာခြင်းတို့ကြောင့် တရုတ်နိုင်ငံသည် မြန်မာနိုင်ငံမှ အလတ်စားနှင့် အကြီးစားရှားပါးမြေများကို ယခု နှစ်ပိုင်းများတွင် ကြီးမားစွာမှီခိုလာခဲ့ပြီး နိုင်ငံတွင်း သံထုတ်လုပ်သည့် ရှားပါးမြေအသုံးပြုမှု၏ ၆၀ ရာခိုင်နှုန်းကျော်အထိ ရှိလာသည်။

အနိမ့်စားရှားပါးမြေများနှင့် ယှဉ်လျှင် အကြီးစားရှားပါးမြေသားများသည် ရှားပါးပြီး ပိုမိုတန်ဖိုးကြီးသဖြင့် နည်းပညာမြင့် နယ်ပယ်များဖြစ်သည့် လေကြောင်းအာကာသ၊ စစ်တပ်၊ အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် ဓာတုနည်းဖြင့် ပြုလုပ်သည့် ပစ္စည်းသစ်များထုတ်လုပ်ရေး စသည့်ကဏ္ဍများတွင် အသုံးပြုသည်။

တရုတ်အခြေစိုက် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ကုမ္ပဏီတစ်ခုဖြစ်သည့် Soochow Securities ၏အစီရင်ခံစာ တစ်စောင်တွင် အလတ်စားနှင့် အကြီးစားရှားပါးမြေများသည် မြန်မာနိုင်ငံတွင်း မတည်ငြိမ်မှုများဖြစ်ပွား သည့် အချိန်အတွင်း အဆိုးဆုံးသက်ရောက်နိုင်သည့် အလားအလာ ရှိနေကြောင်း ထောက်ပြခဲ့သည်။ သတ္တုလုပ်ငန်းများကို ထိခိုက်မည်ဆိုလျှင် ထုတ်လုပ်မှုကျဆင်းခြင်း သို့မဟုတ် တားမြစ်ခံရခြင်း သို့မဟုတ် နှစ်မျိုးလုံး ဖြစ်နိုင် သည့်အပြင် သို့မဟုတ်ပါက တင်ပို့မှုထိန်းချုပ်ကိုပင် ဖြစ်စေနိုင်ကြောင်း၊ သို့ဖြစ်လျှင် ယင်းအမျိုးအစား ရှားပါးမြေရရှိနိုင်မှုတွင် ကြီးမားသည့် သက်ရောက်မှုဖြစ်လိမ့်မည်ဟု ဖော်ပြထားသည်။

လုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်သူကမူ “တရုတ်အနေဖြင့် တင်သွင်းသည့်အရင်းအမြစ်ကို ဗီယက်နမ်၊ လာအိုနှင့် ကမ္ဘောဒီးယား စသောနိုင်ငံများသို့ ခွဲဝေထားသင့် ကြောင်းနှင့် ယခုလိုထုတ်လုပ်မှုကွင်းဆက် ပြောင်းလဲ ခြင်းကို အချိန်တိုအတွင်းဆောင်ရွက်ရန် လွယ်ကူသည့်ကိစ္စ မဟုတ်သည်ကိုလည်း သိထား သင့်ကြောင်း နှင့်  ကုန်ကြမ်းရနိုင်သည့် ရင်းမြစ်များမှ ထပ်မံချိတ်ဆက်မည့် ရောင်းချသူ အသစ်များ ရရှိရန်မှာလည်း မသေချာမရေရာသည့် အကြောင်းရင်းများစွာရှိနေကြောင်း” ပြောကြားခဲ့သည်။

အရင်းအမြစ်လုံလောက်အောင်ရရှိနိုင်မှုကို အာမခံခြင်းသည် အရေးကြီးကြောင်း ၎င်းကထောက်ပြသည်။

ပြည်တွင်းတွင် အထူးအားဖြင့် တရုတ်တောင်ပိုင်းတွင် အရန်ထားသည့် အကြီးစားရှားပါး မြေသားပမာဏသည် ပြည်တွင်းဝယ်လိုအား တိုးတက်လာမှုကို ကောင်းစွာဖြည့်တင်းနိုင်သည်။

မိမိတို့အနေဖြင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ကာကွယ်ရေးအတွက် လိုအပ်ချက်များကို စနစ်တကျလိုက်နာသည့် ဆောင်ရွက်ချက်များဖြင့် အစီအစဉ်တကျ ပြန်လည်လုပ်ကိုင်ပြီး သတ္တုတူးဖော်မှုကို မိမိအစီအစဉ်ဖြင့် ဆောင်ရွက်သင့်ကြောင်း စက်မှုလုပ်ငန်း အတွင်းလူတစ်ဦးက ပြောသည်။

စက်မှု၊ သတင်း အချက်အလက်နည်းပညာဝန်ကြီးဌာနနှင့် သဘာဝအရင်းအမြစ် ဝန်ကြီးဌာနတို့သည် ယခုနှစ်အတွက် ပထမအကြိမ် ရှားပါးမြေထုတ်လုပ်မှုခွဲတမ်းကို တိုးမြှင့်လိုက်ပြီး ၂၀၂၀ ခုနှစ်က ၆၆,၀၀၀ တန်ချိန်မှ သိသိသာသာတိုးပြီး အဓိကထုတ်လုပ်သည့် ကုမ္ပဏီ ခြောက်ခုအတွက် ခွဲတမ်းတန်ချိန် ၈၄,၀၀၀ အထိ သတ်မှတ်ခဲ့သည်။

တရုတ် ရှားပါးမြေအဖွဲ့အစည်း ဒုတိယ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ်ဖြစ်သူ ကျန်အန်ဝမ်က တရုတ်တွင် အကြီးစားရှားပါးမြေရရှိမှု တင်းကြပ်လာခြင်းကို အဖြေရှာရန် နည်းလမ်းများစွာ ရှိကြောင်းနှင့် နည်းပညာတိုးတက်လာမှုသည် ထိရောက်သည့် ဖြေရှင်းမှုတစ်ခု ဖြစ်လာကြောင်း၊ ဥပမာ အားဖြင့် လျှပ်စစ်ယာဉ်များနှင့် ကွန်ပျူတာ Hard Disk များကဲ့သို့ ပစ္စည်းမျိုးစုံတွင် ကျယ်ပြန့်စွာ အသုံးပြုလေ့ရှိသည့် Neodymium သံလိုက် များပြုလုပ်ရာတွင် Dysprosium နှင့် Terbium ပါဝင်မှုလျှော့ချခြင်းကဲ့သို့ နည်းလမ်းများဖြင့် ဖြေရှင်းခြင်းကို ၎င်းက ရှင်းပြခဲ့သည်။

“နည်းပညာတွေက ပိုအဆင့်မြင့်လာနေတော့ ဒီကိစ္စအတွက် ပိုမို အလေးထားဆောင်ရွက်ဖို့ လိုအပ်တယ်ဆိုတာကို ညွှန်ပြနေတယ်” ဟု ကျန်က ဆိုသည်။

မူရင်း - ‘Myanmar rare earths heading toward China encounter shipment obstacles amid upheaval’ by Zhang Hongpei and Li Xuanmin, GLOBAL TIMES