၂၀၂၀ နှစ်ဆန်းပိုင်းတွင် တပ်မတော်နှင့် အေအေတို့ တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားမှုမှာ ပိုမိုပြင်းထန်စွာဖြစ်ပွားခဲ့ကာ စစ်၏ နောက်ဆက်တွဲအဖြစ် လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုများ တောက်လျှောက်ဖြစ်ပွားလာခဲ့သည်။ ရခိုင်ပြည်နယ် အတွင်း လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုများအား ကန့်ကွက်ရှုတ်ချခြင်း၊ တိုက်ပွဲများရပ်တန့်ရေးတို့နှင့်ပတ်သက်၍ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် စက်တင်ဘာလ ၉ ရက်နေ့တွင်

ဝါး၏ထိပ်ဖျားပိုင်းတွင်မူ ဝိုင်ဖိုင် (Hotspot)လွှင့်ထားသော ဖုန်းတစ်လုံးကို ချိတ်ဆွဲထားသည်။ အမြင့်နေရာသို့ ရောက်ရှိသွားသည့်ဖုန်းဖြင့် အင်တာနက်လိုင်းကိုချိတ်မိစေပြီး ယင်းဖုန်းမှဝိုင်ဖိုင်ကို မြေပြင်မှဖုန်းဖြင့်ဖမ်းယူကာ အင်တာနက်သုံးစွဲကြသည်။

ငှက်ဖျားဆေးနှင့်တိုင်းရင်းဆေးများဖြင့် ကိုဗစ်ကုသနိုင်၊ ဗိုင်းရပ်စ် သည် လူဖန်တီးသည့်ဗိုင်းရပ်စ်ဖြစ်၊ အစိုးရထောက်ပံ့ပေးသည့် ကိုဗစ်ကုစားရေးငွေကြေးထောက်ပံ့မှု အချက်အလက်များမှားယွင်း နေခြင်း၊ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်ကြီးများ (တိုင်ကွန်းများ) နှင့် ဆေးဝါးကုမ္ပဏီများက အစိုးရကို ငွေကြေးနှင့် ဆေးဝါးများ ထောက်ပံ့ပေးစသည့် အကြောင်းရာများဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

အမှန်တကယ် သေဆုံး၊ ဒဏ်ရာရကြသူအများစုဟာ မြေမြှုပ်မိုင်းနှင့် ကျေးရွာအတွင်း လက်နက်ကြီးကျည် ကျရောက်ပေါက်ကွဲလို့ ဒါမှမဟုတ် လမ်းခရီးမှာ ပစ်ခတ်ခံရလို့ သေဆုံး၊ ဒဏ်ရာရခဲ့ကြရတာပါ။ နှစ်ဖက်တိုက်ပွဲကြား ညှပ်မိပြီး သေဆုံးခဲ့ကြရတာ မဟုတ်ပါဘူး။ မိမိအိမ်မှာ နေထိုင်ရင်း၊ ထင်းခွေ၊ ရေခပ်၊ ဟင်းစားရှာရင်းနဲ့ သေဆုံး၊ ဒဏ်ရာရခဲ့ကြရတာပါ။ ကျေးရွာတွေအတွင်း လက်နက်ကြီးကျည် ကျရောက်ပေါက်ကွဲလို့ အစုလိုက်အပြုံလိုက်သေဆုံး၊ ဒဏ်ရာရခဲ့ကြတဲ့ ဖြစ်စဉ်တွေကလည်း အများကြီးရှိခဲ့ပါတယ်။

ဖမ်းဆီးခံရသူများတွင် ပါဝင်သူတစ်ဦး၏ ဖခင်ဖြစ်သူကမူ “သူတို့ပါးစပ်ရှိသရွှေ့ ပြောချင်သလိုပြော၊ လုပ်ချင်သလို လုပ်နေတာဆိုပေမယ့် တင်းမကျေးရွာသားတွေက အမှန်တကယ်အဖမ်းခံခဲ့ရတာ။ ကျွန်တော်တို့ တရားမျှတမှု လိုချင်တယ်” ဟု တုံ့ပြန်ပြောဆိုသည်။

မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ တတိယအကြိမ် အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲအပြီးမှာ ရွေးကောက်ပွဲ မလုပ်နိုင်ခဲ့တဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ်က မြို့နယ်များကို ရွေးကောက်ပွဲ ပြုလုပ်ပေးဖို့ AA ရဲ့ တောင်းဆိုချက်ကို တပ်မတော်က ကြိုဆိုလက်ခံလိုက်ပြီးတဲ့နောက် နှစ်ဘက်တိုက်ပွဲတွေ ရပ်စဲသွားခဲ့ပေမယ့် အစိုးရဘက်ကတော့ ရခိုင်ပြည်နယ်ငြိမ်းချမ်းရေး၊ နေရပ်စွန့်ခွာလာသူများ နေရပ်ပြန်နိုင်ရေးကိစ္စတွေအတွက် အစိုးရရဲ့လုပ်ဆောင်နေမှုများကို ပြည်သူထံချပြတာမျိုးတော့ မတွေ့ရသေးပါဘူး။

NLD ပါတီအနေဖြင့် အဆိုပါနေရာများတွင် ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်လျှင် ၎င်းတို့ပါတီရှုံးနိမ့်မည်ကို ကြိုတွက်ထားပြီးသား ဖြစ်သည့်အတွက်ကြောင့် ရခိုင်မြောက်ပိုင်းတွင် ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပနိုင်ရေးအတွက် လုပ်ဆောင်တိုက်တွန်းမှု အားနည်းနေခြင်းဖြစ်နိုင်သည်ဟု နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးသန်းစိုးနိုင်က ဝေဖန်သည်။

မြန်မာ့နိုင်ငံငြိမ်းချမ်းရေး၊ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးနဲ့ ဖယ်ဒရယ်ပြည်ထောင်စု တည်ဆောက်နိုင်ဖို့အရေးဟာ မြန်မာ့တပ်မတော်ရဲ့ သဘောထားအပေါ် များစွာမူတည်နေသလို ခြေဥပေးထားချက်အရ တပ်မတော်ရဲ့ လုပ်ပိုင်ခွင့်က ပိုပြီးအဓိကကျတယ်လို့ ဆိုရမှာပါ။

ANP အနေဖြင့် ရခိုင်ပြည်နယ်လွှတ်တော်တွင် ဆက်လက်ဦးဆောင်နိုင်ရန်နှင့် ပြည်နယ်အစိုးရကို ထိန်းကျောင်းရန်အတွက် ဘေးကျပ်နံကျပ်ဖြစ်နေပြီး တပ်မတော်နှင့် ပူးပေါင်းရေးလမ်းစဉ်ကိုသာ လက်ကိုင်ထားရမည့် အခြေအနေဖြစ်သည်။

တိုက်ပွဲများကြောင့် မိမိနေအိမ် များကိုစွန့်ခွာနေရသူများနှင့် မတည်ငြိမ်မှုကြောင့် ဒေသဖွံ့ဖြိုးရေး၊ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ နောက်ပြန်ဆုတ်နေ သည်ကို စိတ်ပျက်နေသည့်ပြည်သူများက ပြဿနာများကိုဖြေရှင်းပေးနိုင်မည့် ဝန်ကြီးချုပ်တစ်ဦးကို အလိုရှိနေကြသည်။

ယခုတစ်ခေါက် ရွေးကောက်ပွဲမှာ ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းမှာ ဘာတွေထူးခြားမှုတွေ ရှိခဲ့သလဲဆိုတာကို DMG က ရရှိထားသည့် အချက်အလက်များကို သတင်းထောက် မင်းထွန်းက စုစည်းတင်ပြပေးထားသည်။

နိုင်ငံရေးအကျိုးစီးပွားအားဖြင့်ဆိုလျှင် အစိုးရနှင့် တပ်မတော် နှစ်ခုစလုံးအနေဖြင့် ရခိုင်ဒေသ၌ ရွေးကောက်ပွဲမကျင်းပဖြစ်လေ ပိုကောင်းလေဟူသော စဉ်းစားချက်မျိုးကို ဖြစ်စေပေလိမ့်မည်။

ပြည်တွင်းစစ်ကြီးအတွက် ရေရှည်တည်မြဲသည့် အဖြေတစ်ရပ် မရှာနိုင်သေးသမျှ မြန်မာနိုင်ငံသည်လည်း နိုင်ငံတကာနှင့် ရင်ပေါင်တန်းနိုင်သည့်၊ ခွင့်တူညီမျှ ဝါဒဖြူစင်သည့် ဖွံ့ဖြိုးပြီးနိုင်ငံ (Developed Country) တစ်ခုအဖြစ်သို့ ချီလှမ်းနိုင်မည် မဟုတ်ပေ။

ဒုက္ခသည်များအနေဖြင့် မိမိနေရပ်ကိုပြန်ရန် ဆန္ဒရှိသော်လည်း နယ်မြေဒေသ မအေးချမ်းသေးသောကြောင့် ၎င်းတို့၏ နေရပ်ပြန်ခရီးအိပ်မက်မှာ အလှမ်းဝေးနေဆဲပင်ဖြစ်သည်။
တိုက်ပွဲများရပ်တန့်မှ ဒုက္ခသည်များ နေရပ်ပြန်နိုင်မည်ဖြစ်သဖြင့် တိုက်ပွဲများဖြစ်ပွားနေကြသည့် တပ်တော်နှင့် အေအေ နှစ်ဖက်လက်နက်ကိုင်များအနေဖြင့် အပစ်ခတ်ရပ်စဲကာ ငြိမ်းချမ်းရေးလမ်းကြောင်း ဖော်ထုတ်နိုင်ရေးကို စစ်ဘေးရှောင်များက လိုလားနေကြသည်။

ပထဝီနိုင်ငံရေးနဲ့ ကမ္ဘာ့ဈေးကွက်အတွက် အကောင်းဆုံးပင်လယ်ထွက်ပေါက်ကို ပိုင်ဆိုင်ထားတဲ့ ရခိုင်ပြည်ဟာ စစ်အစိုးရခေတ်အလွန် ၂၀၁၀ နောက်ပိုင်းမှာ ချမ်းသာကြွယ်ဝတဲ့ နိုင်ငံကြီးအများစုက စီးပွားရေးအရ စိတ်ဝင်မှုအများဆုံးခံရတဲ့ နေရာတစ်ခုဆိုရင် မမှားပါဘူး။ အထူးသဖြင့် တရုတ်ရဲ့ အိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာထိန်းချုပ်ရေးမဟာဗျူဟာနဲ့ အနောက်အိန္ဒိယရဲ့ အရှေ့မျှော်မှုဝါဒနှစ်ခုကြား ထိပ်တိုက်တွေ့ဆုံမှုဆုံမှတ် ဖြစ်တယ်လို့ ဆိုနိုင်တဲ့အနေအထားမှာ...

ရခိုင်အမျိုးသားပါတီ၏ ရွေးကောက်ပွဲလှုံ့ဆော်သံမှာ ၂၀၁၅ နှင့် မတူတော့ပေ။ ယခုတစ်ကြိမ်တွင်တော့ ‘စည်းလုံး၊ ချစ်ကြည်၊ ပြည်သစ်တည်… ANP ကို မဲ ပီးမည်’ ဟူ၍ဖြစ်ပြီး၊ ၂၀၁၅ ခုနှစ်မှာဆိုလျှင် ‘အမျိုးကိုချစ် သွေးကိုစစ်၊ ရခိုင်ပီပီတာဝန်ကျေ…’ ဟု ဖြစ်ပါသည်။ ဒါကြောင့် ရခိုင်အမျိုးသားပါတီအနေဖြင့် ပါတီ၏ ရပ်တည်ချက်သည် လူမျိုး၊ သွေးသားအခြေပြုမှသည်...

ပြည်နယ်ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ရရှိရေးအချက်သည် တိုင်းရင်းသားများ နှစ်ပေါင်း (၇၀)ကျော် တောင်းဆိုလာသည့် ဖက်ဒရယ်အခြေခံမူထဲတွင် အရေးကြီးဆုံးဖြစ်ပြီး လက်နက်ကိုင်တော်လှန်နေရခြင်း၏ အဓိက အကြောင်းအရင်းတစ်ရပ်လည်း ဖြစ်သည်။

လက်ရှိအစိုးရသည် အာဏာရပြီးနောက် မဲဆွယ်ပွဲတစ်ခုကို အစပြုသည့်အချိန်ထိ ၎င်းတို့ကြွေးကြော်ခဲ့သော ပြည်တွင်းစစ်ရပ်တန့်ရေးကိစ္စကိုလည်း ဆောင်ရွက်နိုင်ခဲ့ဲခြင်း မရှိခဲ့ပေ။ 

မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ပြည်တွင်းစစ်ပဋိပက္ခဟာ မြန်မာနိုင်ငံလွတ်လပ်ရေးနဲ့အတူ ပေါက်ဖွားလာခဲ့တယ်လို့ဆို ရမှာပါ။ တန်းတူရေး၊ ဖယ်ဒရယ်အရေးနဲ့ တိုင်းရင်းသားဒေသများ ကိုယ်ပိုင်ပြဌာန်းခွင့်နဲ့ စီမံအုပ်ချုပ်ပိုင်ခွင့် စတဲ့ ဗမာဟုတ်တဲ့ တိုင်းရင်းသားများရဲ့ နိုင်ငံရေးလိုအပ်ချက်ကို ပေးအပ်ထားဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။