လက်ရှိ ရက္ခိုင့်တပ်တော်၏ အုပ်ချုပ်ရေး၊ တရားစီရင်ရေး လုပ်ဆောင်ချက်များမှာ ဒေသခံတို့အတွက် ယုံကြည်အားကိုးလောက်သည့် အနေအထားသို့ ရောက်ရှိနေပြီလား? 

စစ်ကောင်စီတပ်က တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များကို အရေးယူမည်ဆိုသည့်အပေါ် EAOs ခေါင်းဆောင်များ၊ နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များ၏ အမြင်များကို DMG က စုစည်းတင်ဆက်ထားသည်။

“ပရဟိတမှာ ကျနော်တို့ ရွှေရောင်မေတ္တာဟာ မူကြိုအဆင့်လောက်ပဲ ရှိပါသေးတယ်” 

အာဏာသိမ်းပြီးနောက် အမျိုးသမီးများ ဖမ်းဆီးခံရမှု၊ ဖိနှိပ်ခံရမှု၊ နည်းမျိုးစုံနှင့် အကြမ်းဖက်ခံရမှုများကိုလည်း ယနေ့တိုင် ရင်ဆိုင်ကြုံတွေ့နေရဆဲဖြစ်သည်။ 

လက်ရှိမှာ စစ်တွေမြို့အတွင်း ခိုးဆိုးလုယက်မှု များလာတဲ့အပေါ် ဒေသနေပြည်သူများ၏ စိုးရိမ်မှုများနှင့် သဘောထားအမြင်များကို DMG က မေးမြန်းထားသည်။

စစ်ဘေးရှောင်များ၏ လက်ရှိအခက်အခဲများ၊ အိမ်ပြန်လျှင်ဖြစ်ပေါ်လာမည့် စိန်ခေါ်မှုများနှင့်ပတ်သက်ပြီး  ပလက်ဝမြို့နယ်၊ စိမ်ညှင်းဝကျေးရွာမှ ထွက်ပြေးလာပြီး စစ်တွေမြို့၊ မင်းဂံရပ်ကွက်၊ ဝိဘဇ္ဇဝါဒီ စစ်ဘေးရှောင်စခန်းတွင် ခိုလှုံနေသည့် စခန်းတာဝန်ခံ မသဲသဲနုကို DMG က တွေ့ဆုံမေးမြန်းထားသည်။

စစ်ကောင်စီက အသစ်ပြဌာန်းလိုက်တဲ့ နိုင်ငံရေးပါတီများ မှတ်ပုံတင်ခြင်းဆိုင်ရာဥပဒေ နဲ့ပတ်သက်လို့ မြန်မာ့နိုင်ငံရေး လေ့လာသုံးသပ်သူလည်းဖြစ်၊ ရှမ်းတိုင်းရင်းသားများ ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ(SNDP)မှ အမတ်ဟောင်းလည်းဖြစ်သူ ဦးရဲထွန်းနဲ့ ဆက်သွယ်မေးမြန်းခြင်း

“ရွေးကောက်ပွဲကို ပူးပေါင်းပါဝင်လိုက်မယ်ဆိုရင် အာဏာရှင်စနစ်ကို အဓွန့်ရှည်ဖို့ ကျနော်တို့ကိုယ်တိုင်က ထောက်တိုင်တစ်ခုဖြစ်သွားမယ်”

စစ်ကောင်စီကျင်းပမည့် ရွေးကောက်ပွဲအပေါ် ရခိုင်ပြည်အတွင်းမှ မျိုးနွယ်စုပါတီများ၏ အမြင်များနှင့် ရွေးကောက်ပွဲ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ရန် ရှိ/မရှိတို့ကို DMG မှ စုစည်းတင်ဆက်လိုက်သည်။

တောင်သူလယ်သမားများ စပါးရိတ်သိမ်းနိုင်ရန်နှင့် ကုန်းလမ်း၊ ရေလမ်းများဖွင့်ကာ ကုန်စည်စီးဆင်းမှု အဆင်ပြေလာစေရန်အတွက် လူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာ ယာယီ အပစ်ရပ်မှု”ကို အလွတ်သဘော လုပ်ဆောင်ခဲ့ကြသည်။

စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း ရခိုင်ပြည်အတွင်းတွင် လျှပ်စစ်မီးပြတ်တောက်မှုများ မကြာခဏဖြစ်လာကာ ယခုနိုဝင်ဘာလမှစ၍ လျှပ်စစ်မီးမှာ တစ်နေ့လျှင် ၂ ကြိမ် ပြတ်တောက်ကာ တစ်ကြိမ်ပြတ်လျှင် ၄ နာရီ ကြာမြင့်သည်။

“ဗမာပြည်မှာလုပ်မယ့်‌ ရွေးကောက်ပွဲတွေဟာ ရခိုင်လူမျိုးတွေရဲ့ လူမှုဘဝကို တစ်စုံတစ်ရာ အပြောင်းအလဲဖြစ် လာမယ်လို့တော့ ယူဆလို့မရပါဘူး” ဦးခိုင်သုခ (AA ပြောခွင့်ရပုဂ္ဂိုလ်)

“လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေအနေနဲ့ နိုင်ငံရေးအရ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုကိစ္စကို ကြိုးစားအားထုတ်မှု မရှိဘူး။ အမြန်ဆုံး အကောင်အထည်မဖော်ဘူးဆိုရင် ရခိုင်ပြည်နယ် တစ်ခုတည်းမဟုတ်ဘူး။ မြန်မာနိုင်ငံ တစ်နိုင်ငံလုံးက ရှုပ်ထွေးတဲ့ပြဿနာတွေ ပိုဖြစ်သွားမယ်”

“ကျမတို့ ALP အနေနဲ့ ငယ်သည်ဖြစ်စေ၊ အိုသည်ဖြစ်စေ သမိုင်းအစဉ်အလာအရ ပေါ်ပေါက်လာတဲ့ ပါတီတစ်ခုဖြစ်တဲ့အတွက် ဒီပါတီဟာ ရှင်သန်နေရအုံးမယ်။ ရှိနေရအုံးမယ်။ ကြိုးစားနိုင်သလောက်ကို ကြိုးစားသွားမယ်” စောမြရာဇာလင်း၊ ဒုတိယ ဥက္ကဌ၊ ရခိုင်ပြည်လွတ်မြောက်ရေးပါတီ(ALP)

NGO/INGO အဖွဲ့အစည်းတွေကလည်း အကူအညီမရရင်တော့ ပိုပြီးအခက်အခဲဖြစ်ကြတော့မယ်။ ရွာကိုလည်း မပြန်နိုင်ဘူး။ အဲဒီအဖွဲ့အစည်းတွေကလည်း အကူအညီမပေးနိုင်ရင် ဒုက္ခရောက်တော့မယ်။ ဝယ်စားဖို့အတွက်လည်း ပြေးလာတဲ့သူတွေဆိုတော့ ဘာမှမပါလာဘူး။

"ကိုယ်တို့တိုင်းပြည်ထဲက နောက်အနာဂတ် မျိုးဆက်သစ်တွေ အေးချမ်းသွားဖို့အတွက် ပြည်တွင်းစစ်ကိုချုပ်ငြိမ်းနိုင်အောင် ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲတွေ ပေါ်လာနိုင်ပါစေဆိုပြီး ဆုတောင်းပါတယ်"

"အရပ်သားကားတွေမှာ စစ်သားတွေ တက်ပြီးလိုက်ကြတာတွေရှိတယ်။ ရိက္ခာတွေကို အရပ်သား ခရီးသည်တင်ကားတွေနဲ့ မလိမ့်တပတ်နဲ့ အဲလိုပို့လိုက်တာတွေရှိတယ်။ အဲဒီလို တွေ့မြင်ရတာပေါ့။ အဲလိုဖြစ်ရင်တော့ တစ်ဖက်ကလည်း စစ်ဆေးလောက်တယ်။"

လက်ရှိတွင်လည်း မြန်မာစစ်တပ်နှင့် AA တို့သည် နေရာအနှံ့တွင် စစ်ရေးတင်းမာမှုများရှိနေပြီး စစ်ကောင်စီဘက်မှ လေကြောင်း၊ရေကြောင်းများအသုံးပြုကာ စစ်အင်အားတိုးချဲ့ခြင်းများအထိ ရှိလာသည်။ မောင်တောနှင့် ပလက်ဝမြို့နယ်တို့တွင် သြဂုတ်လဆန်းမှ ယနေ့အချိန်ထိ တိုက်ပွဲများ ဆက်တိုက်ပြင်းထန် နေဆဲဖြစ်သည်။

ရခိုင်မှာ တကျော့ပြန်တိုက်ပွဲ ဘာကြောင့်ဖြစ်ရသလဲ။ နောက်ကွယ်မှာ ဘာတွေရှိနေမလဲ။ လက်နက်ကိုင်တို့အတွက် မြန်မာ-ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နယ်စပ်မျဉ်းက ဘယ်လောက်အရေးပါနေလဲ စသည့်ကိစ္စရပ်များအား မြန်မာအရေး၊ ရခိုင်အရေး၊ စစ်ရေးလေ့လာသုံးသပ်သူတို့ကို DMG က မေးမြန်းတင်ဆက်လိုက်သည်။