“အတိတ်ဘဝမှာ သုဘရာဇာတွေကို ဒီလိုပြောဆိုခဲ့တဲ့အတွက် အခုဘဝမှာ ဝဋ်လည်တယ်လို့ မှတ်ယူလိုက်တယ်။ ကြားတဲ့နားကို နားကန်းလိုဟန်ဆောင်၊ မြင်တဲ့မျက်စိကို မျက်ကန်းလိုဟန်ဆောင်ပြီး နေထိုင်လာခဲ့တာ”

ဒုတိယလှိုင်းစစ်ပွဲဂိမ်းမှာလည်း  ဗိုင်းရပ်စ်တွေဟာ ခေတဲ့ကောင်တွေမဟုတ်ကြောင်း တနည်းတစ်ဖုံ ပညာပြသွားပြန်ပါတယ်။ ဒီတစ်ခါ အလူးအလိမ့်ခံရတာက အထက်ပါ နိုင်ငံကြီးတွေနဲ့အတူ တောင်အမေရိကတိုက်က ဘရာဇီလ်းနိုင်ငံလည်းပါပါတယ်။ နာမည်ကျော်ဘောလုံးသမားကြီးတွေနဲ့ ကော်ဖီ တင်ပို့မှုအများဆုံးနိုင်ငံဖြစ်တဲ့ ဘရာဇီလ်းနိုင်ငံကလူတွေရဲ့အသက်ကို တရစပ်ဝင်ရောက်မွှေနှောက်သွားခြင်း ဆိုရင်လည်းမမှားပါဘူး။

ရက္ခိုင့်တပ်တော်ဟာ ၂၀၁၉ ကတည်းက (Confederate)ကွန်ဖယ်ဒရိတ်ကို ကြွေးကြော်လာခဲ့တာကိုတွေ့ရပြီး  သြဂုတ်လ ၁၆ ရက်နေ့က တပ်မှူးချုပ်နဲ့ အာရက္ခမီဒီယာတို့ပြုလုပ်ခဲ့တဲ့ တွေ့ဆုံမေးမြန်းခန်းမှာ ရခိုင့်အချုပ်အခြာအာဏာကို ပြန်ယူမယ်လို့ ဖြေကြားသွားပါတယ်။ တစ်ဆက်တည်းမှာပဲ ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း တရားစီရင်ရေးဌာနကို လစာပေးဖို့ပြင်ဆင်ထားကြောင်း ဖြေကြားသွားတာကို တွေ့ရပါတယ်။ ဒါဟာ တစ်ဖက်မှာ ရက္ခိုင့်တပ်တော်ရဲ့အင်အားအပြင် ငွေကြေးပြည့်စုံဖူလုံမှုကို လူသိရှင်ကြားကြေညာတာလို့ မြင်ပါတယ်။

“ကျမမှာ ကိုယ်ဝန်ငါးလ ရှိနေတဲ့ အချိန်ကနေ အလုပ်လုပ်မယ်ဆိုပြီး ထွက်သွားတာ။ အခုဆိုရင် လေးနှစ်ကျော်  ရှိပြီ။ သတင်းလည်းမရဘူး။ ဘယ်ရောက်သွားမှန်း၊ ဘယ်နေရာသွားမှန်းမသိရဘူး ” လို့  ဒေါ်သန်းသန်းဝင်းက ပြောပါတယ်။

ခေတ်အဆက်ဆက် အကြွေးငွေများနှင့် နပန်းလုံးနေကြသည့် တောင်သူတွေသည် နှစ်စဉ်နှစ်တိုင်းချေးငွေကို ယူကြရစမြဲပင်ဖြစ်သည်။ လယ်မထွန်မီက လယ်ငှားခနှင့် လယ်အငှားထွန်ယက်သူများကို စရံငွေပေးချေဖို့အတွက် ချေးငွေများကို လယ်သမားအများစုမှာ ချေးယူနေကြရသည်။

၂၀၂၁ ခုနှစ် မေလ ၁၂ ရက်နေ့မှာတော့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ကပြန်လာတဲ့ စက်လှေသမား အယောက် ၄၀ ကို ကိုဗစ်ရောဂါပိုးရှိ၊ မရှိ စစ်ဆေးရာမှာ လေးဦးမှာကိုဗစ်ပိုး စတွေ့ခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီနောက် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး တည်ရှိတဲ့ မောင်တောမြို့မှာလည်း ပိုးတွေ့လူနာတွေ ဆက်တိုက်တွေ့ရှိလာပြီးတော့ နယ်ခြားစောင့်ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်တွေ ဆီမှာပါ ရောဂါကူးစက်လာခဲ့ပါတယ်။

ဒေါ်ပုနီသည် “သမားတော်-ဆေးခန်း” အတွင်းရှိ ထိုင်ခုံလွတ်တစ်လုံးပေါ်တွင်ထိုင်ကာ ဆရာဝန်နှင့် တွေ့ရမည့်အချိန်ကို စောင့်ဆိုင်းနေ၏။ သူရောက်ရှိနေသော “သမားတော်-ဆေးခန်း” သည် လူနာများ အချိန် တိုင်းပြည့်နေတတ်သော ဆေးခန်းတစ်ခုပင်ဖြစ်၏။ ယခုလည်း ဆေးခန်းထဲတွင် လူနာများ အပြည့်ရှိနေသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း တရုတ်ရဲ့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု များစွာရှိနေသလို အင်အားကြီး အိန္ဒိယ နိုင်ငံရဲ့ မြှုပ်နှံမှုတွေပါ ရှိနေပါတယ်။ ပထဝီနိုင်ငံရေးအရ ရခိုင်ပြည်နယ်ဟာ ပင်လယ်ထွက်ပေါက်နေရာဖြစ်တဲ့အတွက် စစ်အင် အား၊ စီပွားရေးအင်အား တောင့်တင်းလာတဲ့ တရုတ်အတွက် အရေးပါသလို အိန္ဒိယအတွက်လည်း နယ်နိမိတ် အားဖြင့်ရော စီပွားရေးအရပါ အလွန်အရေးပါတဲ့နေရာမှာ ရှိနေပါတယ်။ ရခိုင်ပြည်နယ်တောင်ပိုင်းကို လက်ဦးမှု ရယူထားနိုင်တဲ့ တရုတ်ဟာ အခုကိုဗစ်ကာလမှာတင် ကျောက်ဖြူအတွင်း လျှပ်စစ်ဓာတ်အားပေး စက်ရုံတွေကို တည်ဆောက်ပြီးစီးထားတာကို တွေ့ရပါတယ်။

ဗမာနိုင်ငံရေးခေါင်းဆောင်တွေဟာ နိုင်ငံကို ဗမာနိုင်ငံအဖြစ်ရှုမြင်ထားကြပြီး နိုင်ငံတစ်ခုတည်ဆောက်ရာမှာ  အရေးကြီးတဲ့ ကြင်အင်လက္ခဏာ (Nation Building ) တည်ဆောက်ရာမှာ ဗမာမဟုတ်တဲ့ တစ်ခြားတိုင်းရင်း သားတွေရဲ့ ကြင်အင်လက္ခဏာကိုအသိအမှတ်မပြုလိုမှုဟာ ယနေ့စစ်တပ်ခေါင်းဆောင်တွေနဲ့ ဗမာနိုင်ငံရေး သမားခေါင်းဆောင်တွေကြား တူညီတဲ့အချက်တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ ဒီနေရာမှာ ကြင်အင်လက္ခဏာ တည် ဆောက်ခြင်းကို စာရေးသူအနေဖြင့် အကျယ်တော့မရေးလိုတော့ပါဘူး။

လူသေဆုံးမှုတွေ တစ်နေ့တခြား များလာနေတဲ့ ရခိုင်ပြည်ဟာဆိုရင် အောက်ဆီဂျင်အခက်အခဲတွေ၊ ရောဂါကာကွယ်ထိန်းချုပ်မှုအပိုင်းတွေ တော်တော့ကိုအရေးကြီးလာပါတယ်။ အထူးသဖြင့် စစ်ရှောင်တွေ များစွာ ပြွတ်သိပ်နေတဲ့ စခန်းတွေကို ပိုမိုတင်းကျပ်စွာ ကိုင်တွယ်နိုင်ဖို့လည်း လိုအပ်နေပါတယ်။

မိုးစက်တွေကျလေတိုင်း အပြင်သိပ်မထွက်ဖြစ်ဘဲ စာအုပ်ကိုင်ယင်း ပြတွင်းပေါက်နားဖြစ်ဖြစ်၊ အိပ်ရာထဲမှာပင်ဖြစ်ဖြစ် စာဖတ်တတ်သည့် အလေ့အကျင့်ကတော့ အခုချိန်ထိပျောက်မသွားတာက ထူးခြားနေသည်။

နီလာစိုးဆိုတာ သူ့ရဲ့အမည်ရင်းဖြစ်ပြီး ပရဟိတတာဝန် ထမ်းဆောင်ချိန်မှစပြီး မေပုရစ်လို့ သူ့ကိုခေါ်ကြပါတယ်။ မနီလာစိုး နာရေးတွေမှာ ကိုယ်တိုင်ပါဝင်လုပ်ကိုင်ကူညီဆောင်ရွက်ခဲ့ တဲ့အချိန်ကဆိုရင် ပတ်ဝန်းကျင်ရဲ့ လှောင်ပြောင်မှုတွေကို ခံစားခဲ့ရတဲ့အကြောင်း အခုလိုပြောပြရှာပါတယ်။

“ယောကျ်ားရယ် ကျွန်မခြေထောက်နှစ်ချောင်း မရှိတော့ဘူးလို့ပြောတယ်။ သားလတ်ကလည်း ဖေဖေရယ် သားမှာခြေထောက်တွေ မရှိတော့ဘူးလို့ ငိုပြီးပြောတယ်။ သားငယ်ကတော့ အသက်မရှိတော့ဘူး”

အဖွားဒေါ်ခိုင်စံဖြူဟာ အမှိုက်ကောက်ပြီး ဝင်ငွေရှာလာတာဟာ အခုဆိုရင် (၂) နှစ်ကျော်အထိ ရှိလာပြီဖြစ်ပါတယ်။  ပလက်စတစ်ဘူးခွံတွေ ကောက်နေကျနေရာကတော့ စစ်တွေမြို့ လောကာန္ဒာအရှေ့ဘက် မုဒ်ဝအနီးတဝိုက်မှာရှိတဲ့ အမှိုက်ပုံဖြစ်ပါတယ်။

“ဗုံးခိုကျင်းထဲမှာ သေဆုံးသွားသူတွေကတော့ အစ်မဖြစ်သူ ဒေါ်သန်းညွန့်ပါ။ ကျမမှာလည်း သားတစ်ယောက် သေဆုံးသွားတယ်။ အစ်မ၊ ယောက်ဖ (ခဲအို)နဲ့ တူလေးတစ်ယောက်ပါ။ ဗုံးခိုကျင်းထဲမှာ ခုနှစ်ယောက် ခိုလှုံနေကြတာပါ။ ခုနှစ်ယောက်မှာ လေးယောက်သေဆုံးသွားခဲ့တာပါ။ ဒီအကြောင်းတွေကို တွေးမိရင် ကျမမှာလည်း လုပ်လို့မရ၊ ကိုင်မရ အဲဒီအကြာင်းတွေပဲ စိတ်ထဲရောက်နေတယ်။ အလုပ်လုပ်ချင်တဲ့ စိတ်ဆိုရင်လည်း တစ်ခုမှမရှိတော့ဘူး။ အစ်မတို့မှာ ကျန်လိုက်တဲ့ သမီးလေးတစ်ယောက်ကို ကြည့်ပြီး ဝမ်းနည်းကြေကွဲပြီး အလုပ်အကိုင်တွေကိုလည်း စိတ်မဝင်တော့ပါ” လို့ စိတ်မကောင်းစွာနဲ့ သူမကပြောပြခဲ့ပါတယ်။

အနီရောင်ဆေးခြယ်ထားတဲ့ အရွယ်တူ အုတ်ဂူသုံးခုဟာ တစ်ခုနဲ့တစ်ခုနီးကပ်စွာနဲ့ ကျေးရွာသုဿန်မြေပေါ်က ကုန်းမြင့်လေးထက်မှာ ထင်ရှားစွာတည်ရှိနေပါတယ်။ အုတ်ဂူတစ်ခုချင်းစီရဲ့ ရှေ့မျက်နှာစာမှာတော့ အပြာရောင်ကို တစ်ပေကျော်ပတ်လည်ခြယ်သကာ အပေါ်က အဖြူရောင်စာလုံးတွေနဲ့ သေဆုံးသူတွေရဲ့ အမည်၊ အသက်တွေကို မြင်သာအောင်ရေးသားထားပါတယ်။

သမီးလှကျေးရွာက ဒေသခံတွေဟာ ရွာမှာနေထိုင်ကြရပေမယ့် လယ်ယာလုပ်ငန်းတစ်ခုကိုသာ လုပ်ကိုင်ခွင့်ရပြီး တခြားစီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေအတွက် အခွင့်အလမ်းဆုံးရှုံးနေရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် အဲဒီကျေးရွာက ကလေးတွေငယ်မှာ ပညာသင်ကြားနေကြပေမယ့် စစ်ရေးကာလ လက်နက်ကြီး၊ လက်နက်ငယ်ကျရောက်မှုတွေကြောင့် ကျောင်းခေါင်မိုးတွေ ယိုယွင်းပျက်စီးနေတဲ့အတွက် ကလေးငယ်တွေ မိုးရည်ထဲမှာ စာသင်နေကြရပါတယ်။

တကယ်တော့ အထိုင်မဟုတ်ဘဲ ရွှေ့လျားလုပ်ရှားမှုတွေဟာ ခက်ခဲလွန်းပါတယ်။ လူငယ်တွေအဖို့ စာအုပ်တွေစုဆောင်းရပါတယ်၊ စာဖတ်သူတွေကို ဆွဲဆောင်ရပါတယ်၊ စာအုပ်အလူူရှင်တွေ ရှာဖွေရပါတယ်။ ရွှေ့လျားခြင်းနဲ့ ဆန့်ကျင်တဲ့ တသတ်မတ်လူတန်းစားများကို မြေလှန်ဖို့ စာဖတ်ထားတဲ့ ဦးနှောက်တွေကို သုံးရပါတယ်၊၊ စာလာဖတ်တဲ့သူတွေနဲ့ ကိုက်ညီနိုင်တဲ့ စာပေတွေကို ဖတ်ရှူနိုင်အောင်နည်းလမ်းရှာပေးရပါတယ်။ ဖန်တီးမှုအသစ်တွေရှာရပါတယ်။ စာဖတ်ချင်စိတ်ရှိသူတွေဖြစ်လာအောင် လုပ်ရတာကအခက်ခဲဆုံးအရာဖြစ်နိုင်ပြီး ရေရှည်ဆက်လက်ထိန်းကျောင်းဖို့အတွက် ပြင်ဆင်ထားကြရမှာပါ။

ဇူလိုင်လ ၈ ရက်နေ့မှာ ကိုဦးကျော်လှိုင်ရဲ့ ခန္ဓာကိုယ်၊ ခေါင်း၊ လက်နှစ်ဖက်နဲ့ ဘယ်ဖက်ခြေထောက်ပြတ်တွေကို ပလက်စတိတ်အိတ်နဲ့ သီးခြားစီခွဲပြီး ပီနံအိတ်ခွံထဲထည့်ကာ အုတ်နီခဲတွေနဲ့တွဲလောင်းချည်ထားတာကို ကစ္ဆပနဒီမြစ်ကမ်းဘေးမှာ ထပ်ပြီးရှာတွေ့ခဲ့ပါတော့တယ်။