တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးရဲ့ ခရီးစဉ်မှာ ဝမ်ယိကဘက်က အချက်သုံးချက်ကို ပြောကြားခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ဒီအချက်တွေကတော့ ရှမ်းမြောက်တိုက်ပွဲတွေကို ဆန့်ကျင်ကြောင်း၊ စစ်ကောင်စီကျင်းပမယ့် ရွေးကောက်ပွဲကို နည်းပညာနဲ့ ငွေကြေးကူညီမှာဖြစ်ကြောင်းနဲ့ ပြည်တွင်ရေးကို ဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှုတွေကို လက်မခံကြောင်း ဆွေးနွေးခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

ရခိုင်ပြည်၊ ကျောက်ဖြူမြို့နယ်တွင် တရုတ်စီမံကိန်းများကို အမြန်ဆုံးအကောင်အထည်ဖော်ရန် စစ်ကောင်စီနှင့် တရုတ်တို့က ကြိုးပမ်းနေကြပြီး ဒေသခံများမှာတော့ စစ်ပွဲနှင့် စီမံကိန်းများကြားမှာ ဗျာများနေရသည်။ 

အခက်အခဲအမျိုးမျိုးကြားမှ ငွေအား၊ လူအားပေးဆပ်ကာ စိုက်ပျိုးထားသော စပါးပင်များအား တခဏအတွင်း ဆုံးရှုံးလိုက်ရ၍ မုဆိုးမဒေါ်မသိန်းဟန်တစ်ယောက် ကူရာမဲ့ဖြစ်နေသည်။ 

မကြာမီကာလတွင် စစ်တွေမြို့ကို AA က ထိုးစစ်ဆင်လာပါက ALP နှင့် ထိပ်တိုက်တွေ့မည်။ တိုက်ပွဲဖြစ်လျှင် စောမြရာဇာလင်းအပါအဝင် ခေါင်းဆောင်များက နေပြည်တော်သို့ ထွက်ပြေးနိုင်သော်လည်း အောက်ခြေတပ်သားများမှာ စစ်ကောင်စီတပ်နှင့် ပူးပေါင်းပြီးခုခံရမည့် အခြေအနေတွင် ရှိနေသည်။

ကျောက်ဖြူစီမံကိန်းများသည် တရုတ်နိုင်ငံအတွက် ဒေါ်လာသန်းချီတန်ဖိုးကြီး စီမံကိန်းများဖြစ်ပြီး တရုတ်နိုင်ငံ အတွက် ခေတ်ပြိုင်အိန္ဒိယကို အသာစီးရဖို့ ပထဝီနိုင်ငံရေးအတွက် အရေးပါနေသည်။ သို့သော်လည်း အဆိုပါစီမံကိန်းများသည် နိုင်ငံတည်ငြိမ်မှုနဲ့ တိုက်ရိုက်ဆက်စပ်နေသည်။ 

စစ်ကောင်စီတပ်သားများသည် အဖမ်းခံရသည့် မွတ်ဆလင်များ၏ အဝတ်များကို ဆုတ်ဖြဲပြီး လက်နှစ်ဖက်ကို နောက်ပြန် ကြိုးတုပ်၍ မှောက်ခိုင်ထားသည်။ ခန္ဓာကိုယ်အနှံ့ကို တုတ်၊ သေနတ်ဘောင်များဖြင့် ရိုက်နှက်သည့် အပြင် ဦးခေါင်းကိုလည်း ခြေထောက်ဖြင့် ကန်သည်ဟု ကာယကံရှင် မွတ်ဆလင်များက ဖွင့်ဟကြသည်။ 

စိုက်ပျိုးရေးနှင့် ရေလုပ်ငန်းကို အဓိကလုပ်ကိုင်သော ရခိုင်ဒေသမှာ ကုန်သွယ်မှုလမ်းကြောင်း ပိတ်ဆို့ခံထားရ၍ ပြည်တွင်းထွက်ကုန်များအား ပြည်မဖက်သို့ မတင်ပို့နိုင်ဖြစ်နေသဖြင့် စီးပွားရေးအကျဘက်သို့ ဦးတည်နေသည်။

တရုတ်ဟာ မြန်မာနိုင်ငံကို တရုတ်ရဲ့ ဂလိုဘယ်ပါဝါအောက်က နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံအဖြစ် ပုံဖေါ်ထားချင်တာပါ။ အရှင်းဆုံးပြောရရင် မြန်မာနိုင်ငံကို အနောက်ယိမ်းဝါဒ (သို့မဟုတ်) အနောက်နိုင်ငံတွေရဲ့ အယူအဆနဲ့ တည်ဆောက်မှာကို တရုတ်က လက်မခံပါဘူး။

စစ်ကောင်စီ၏ ဖိနှိပ်မှုအမျိုးမျိုးကို ကြုံတွေ့နေရသည့် ကျောက်ဖြူတောင်ဒေသခံများမှာ ရွာတွင်းနေထိုင်ရမှုကို တစ်နေ့တခြား စိတ်ပျက်လာချိန် တိုက်ပွဲများမှာလည်း ရွာအနီးသို့ တဖြည်းဖြည်း ရောက်ရှိလာသည်။ 

မေဃဝတီခေါ် မာန်အောင်မြို့နယ်သည် လူတိုင်းအမြင်တွင် တိုက်ပွဲမရှိဘဲ ငြိမ်နေသယောင် ထင်ရသောလည်း စီးပွားရေး၊ လူမှုရေး၊ စစ်ရေးကဏ္ဍတို့တွင် လှိုင်းဂယက်များ ရိုက်ခတ်နေသည်။ 

ရခိုင်စစ်မြေပြင်တွင် သတင်းရယူရာ၌ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာလုံခြုံရေး အသုံးအဆောင်ပစ္စည်းများ မရှိခြင်းကလည်း သတင်းသမားများ အသက်အန္တရာယ်အတွက် စိန်ခေါ်မှုတစ်ခု ဖြစ်နေသည်။

ကျောက်ဖြူမြို့နယ်တွင် စစ်ကောင်စီနှင့် အာရက္ခတပ်တော်တို့ကြား ထိတွေ့တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားမှုနှင့်အတူ စစ်ရေးတင်းမာလျက်ရှိသည်။ ကျောက်ဖြူမြို့မှ ဒေသခံများကို ဘေးလွတ်ရာသို့ ကြိုတင်ရွှေ့ပြောင်းကြရန် အာရက္ခတပ်တော်က ပြီးခဲ့သည့် ဧပြီလက သတိပေးထားသည်။ 

အုပ်ချုပ်သူအစိုးရ အဆက်ဆက်၏ စီမံအကွက်ချမှုကြားထဲ ရခိုင်ပြည်သည် ဘက်စုံအဆင်းရဲဆုံး ဒေသတစ်ခုဖြစ်နေပြီး ပညာရေး၊ စီးပွားရေး၊ လူမှုရေး စသည့် အဘက်ဘက်တွင် လူငယ်များအတွက် အခွင့်အလမ်းကောင်းများ ရှိမနေပေ။ 

ရခိုင်တိုက်ပွဲထူးခြားချက်မှာ ခေတ်အဆက်စစ်အုပ်စုက အကြမ်းဖက်အဖြစ် သတ်မှတ်ထားသည့် RSO၊ ARSA၊ ARA အဖွဲ့အစည်းများကိုစည်းရုံးကာ ပူးပေါင်းတိုက်ခိုက်နေခြင်းပင် ဖြစ်သည်။ အထူးသဖြင့် ဘူးသီးတောင်တိုက်ပွဲတွင် စစ်ကောင်စီက လူမျိုးရေးကိုအသုံးချပြီး AA ထိုးစစ်ကို ရပ်တန့်နိုင်ရန် ကြိုးစားခဲ့သည်။ 

“မင်းတို့ကိုသတ်ချင်လို့ ဟိုးအဝေးကြီးကနေ လေယာဉ်စီးပြီးလာခဲ့တာ။ မင်းတို့က ဘာအကောင်မို့လို့ ငါတို့မသတ်နိုင်ရမှာလဲ။ မင်းတို့အားလုံး ခေါင်းငုံ့ထားကြစမ်း” လက်နက်အပြည့်ဖြင့် စစ်သားတစ်ဦးက လက်ပြန်ကြိုးတုပ်ကာ ဒူးထောက်နေရသော အရပ်သား ၃၀၀ ကျော်ကို တစ်ယောက်ပြီးတစ်ယောက် ခေါင်းကိုသေနတ်ထောက်၍ ကြိမ်းမောင်းနေသည်။ 

မိသားစုဝင်ငါးဦး၏ အိမ်ထောင်ဦးစီး ဦးထွန်းနိုင်မှာ လက်လုပ်လက်စားဘဝဖြင့် လုပ်ကိုင်စားသောက်နေသူဖြစ်ပြီး မိုင်းကြောင့် ခြေထောက်တစ်ဖက်ဆုံးရှုံးလိုက်ရသောအခါ ဇနီးဖြစ်သူက မိသားစုကို ဦးဆောင်ရပါတော့သည်။

“၂၀၂၅ မှာ ရခိုင်ပြည်မှာ ငါတို့စုဝေးပြီးတော့ အောင်ပွဲတစ်ခုကျင်းပဖို့ မှန်းထားတယ်။ ဒါကိုဖြစ်အောင် အလုပ်နဲ့သက်သေပြ။ လက်တွေ့ဖြစ်အောင် ကြိုးစားကြမယ်” ဟု ဗိုလ်ချုပ်ထွန်းမြတ်နိုင်က သူ၏တပ်ဖွဲ့ဝင်များကို ပြောထားသည်။

ယခုဆောင်းပါးတွင် သံတွဲမြို့နယ်အတွင်း တိုက်ပွဲစတင်ချိန်မှစ၍ စစ်ရေးလှုပ်ရှားမှုများ၊ တိုက်ပွဲအခြေအနေများ၊ လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုများ၊ ဖြစ်လာနိုင်ခြေ စစ်ရေးနောက်ဆက်တွဲများကို သုံးသပ်တင်ပြထားပါသည်။

ရခိုင်တွင် စစ်ကောင်စီနှင့် အာရက္ခတပ်တော်(AA)တို့ တိုက်ပွဲ ၆ လကျော်အတွင်း အကြောင်းမဲ့ အသက် ဆုံးရှုံးသွားသည့် ကိုယ်ဝန်ဆောင် မိခင် ၅ ဦးထက်မနည်းရှိပြီး မြေပြင်တွင် ယင်းထက် ပိုများနိုင်သည်။