"မျိုးချစ်စိတ်ကို အတင်းလုပ်ယူ၍ ရ၊ မရ" - ဟောင်ကောင်အရေးမှပေးသော တွေးစရာများ

By Foreign Desk 18 Oct 2019

"ရွေးချယ်ခွင့်ရှိသည့်နေရာတိုင်းမှ ပြည်သူများသည် ရှီကျင့်ဖျင်၏တရုတ်ပြည်ကြီးအပေါ် ချစ်ခင်စိတ်ထက် ကြောက်ရွံ့ထိတ်လန့်စိတ်သာ ရှိကြလေသည်။"

ဟောင်ကောင်ဆန္ဒပြပွဲများအကြောင်းကတော့ အားလုံးလည်းကြားမိနေကြမည် ထင်သည်။ ပြီးခဲ့သော ၄ လကျော်၊ ၅ လနီးပါးအတွင်း ဟောင်ကောင်သူ၊ ဟောင်ကောင်သား ၂ သန်းကျော် ချီတက်ဆန္ဒပြကြသည်။ ဟောင်ကောင်လူဦး ရေ၏ ၄ ပုံ ၁ ပုံခန့်ထိရှိသော ထိုဆန္ဒပြသူများသည် ဟောင်ကောင်မှ ရာဇဝတ်မှုသံသယရှိသူများကို တရုတ်ပြည်မကြီး တရားရုံးများသို့ ပို့ဆောင်စစ်ဆေးခွင့်ရှိစေမည့် ဥပဒေကိုဖျက်သိမ်းပေးရေး အပါအဝင် အဓိကတောင်းဆိုချက် ၅ ချက် အတွက် ချီတက်ဆန္ဒပြကြခြင်းဖြစ်သည်။ ထိုကဲ့သို့ဆန္ဒပြမှုများက တစ်နည်းအားဖြင့် တရုတ်နိုင်ငံ၏ ကွန်မြူနစ်ထိန်းချုပ်မှု အောက်ရှိ တရားစီရင်ရေးစနစ်အပေါ် အယုံအကြည်မရှိကြောင်း ဖော်ပြရာလည်း ရောက်လျက်ရှိသည်။ ထိုကဲ့သို့ ဆန္ဒပြတောင်းဆိုမှုများကြောင့် ဟောင်ကောင်အာဏာပိုင်များက တောင်းဆိုချက် ၅ ချက်လုံးကို လိုက်လျောပေးခြင်း မရှိသော်လည်း ရာဇဝတ်မှုသံသယရှိသူများကို တရုတ်ပြည်မကြီး တရားရုံးများသို့ ပို့ဆောင်စစ်ဆေးခွင့်ရှိစေမည့် ဥပဒေကိုမူ ရုတ်သိမ်းပေးခဲ့ရသည်။

တရုတ်ပြည်မကြီးတွင်လည်း ဟောင်ကောင်သူ၊ ဟောင်ကောင်သားများကဲ့သို့ပင် ၎င်းတို့၏ တရားစီရင်ရေးစနစ်အပေါ် မယုံကြည်သူများ ရှိသော်လည်း ဟောင်ကောင်တွင်ကဲ့သို့ ဆန္ဒပြတောင်းဆိုမှုများ ပေါ်ပေါက်လာရန်မှာမူ စိတ်ကူးကြည့်ရန်ပင် ခက်လှသည်။ တစ်နိုင်ငံ ၊ စနစ် ၂ ခု ပုံစံအုပ်ချုပ်မှုအရ လွှမ်းမိုးမှုကင်းသော တရားရုံးများ၊ ဆင်ဆာဖြတ်တောက်မှုမရှိသော သတင်းများဖြင့် နေထိုင်ခွင့်ရထားသော ဟောင်ကောင်သူ၊ ဟောင်ကောင်သားများ အနေဖြင့် တရုတ်ပြည်မကြီးတွင် တရုတ်ပြည်သူတစ်ယောက်အဖြစ် နေ့စဉ်နေထိုင်သွားရမည်ဆိုလျှင် မည်သို့မျှ နေထိုင်နိုင်ဖွယ်ရာ မရှိပေ။ သို့သော်လည်း ဟောင်ကောင်မှ သဘောထားကွဲလွဲမှုများ ပြည်မကြီးသို့ကူးစက်ပျံ့နှံ့မည့် အလားအလာကိုမူ မတွေ့ရပေ။

တရုတ်ပြည်သူ ၁.၄ ဘီလျံလုံးမှာ တစ်စိတ်တစ်ဝမ်းတည်း မဟုတ်ကြသော်လည်း ဟောင်ကောင်မှတဆင့် ကူးစက်ပြီး ပြည်မကြီးတွင် ချီတက်ဆန္ဒပြမှု ပေါ်ပေါက်သည်ဟူသောသတင်းမျိုး တစ်ခုတစ်လေမျှ ပင်ကြားရခြင်း မရှိပေ။ ယင်းသို့ ဖြစ်ရသည်မှာ တရုတ်နိုင်ငံ၏ အချိန်ပြည့်စောင့်ကြည့်နေပြီး တင်းကျပ်လှသောဆင်ဆာစနစ်ကြောင့် တိုင်းသူပြည်သား အများအပြားမှာ တရားခံလွှဲပြောင်းပေးရေးဆိုင်ရာ အငြင်းပွားမှုများကို သိပင် မသိရှိကြခြင်းကြောင့် ဖြစ်ဖွယ်ရှိသည်။ ထို့ပြင် နောက်ထပ်ဖြစ်နိုင်ဖွယ်ရှိသော အကြောင်းတစ်ချက်မှာ ဟောင်ကောင်တွင်ဖြစ်ပွားနေသောဆန္ဒပြပွဲများကို အမေရိကန် ထောက်လှမ်းရေးအေဂျင်စီ CIA ကနောက်ကွယ်မှ ကြိုးကိုင်လျက်ရှိပြီး ဟောင်ကောင်ကို ပြည်မကြီးမှခွဲထုတ်ရန် ကြံစည် နေခြင်းဖြစ်သည်ဟူသော တရုတ်နိုင်ငံပိုင်မီဒီယာများ၏ ဇာတ်လမ်းကို ယုံကြည်လက်ခံသူ အများအပြားရှိနေခြင်းပင် ဖြစ်သည်။ ထိုကဲ့သို့သောဇာတ်လမ်းမျိုးကို လက်ခံယုံကြည်သူများရှိနေခြင်းမှာ ကမ္ဘာ့ရေးရာများအပေါ် ၎င်း၏ နိုင်ငံသားများအမြင်ကို ပုံသွင်းရာ၌ တရုတ်အစိုးရအနေဖြင့် မည်မျှအထိ အောင်မြင်မှုရရှိထားသည်ကိုလည်း ဖော်ပြလျက် ရှိသည်။

တရုတ်တို့၏ ဝါဒဖြန့်ယန္တရားမှာ ပြည်မကြီးတွင် အလုပ်ဖြစ်သော်လည်း ဟောင်ကောင်တွင်မူ လူရယ်စရာအဖြစ်နှင့် ကြုံရလျက်ရှိသည်။ ဟောင်ကောင်တွင် ဆန္ဒပြပွဲများ၌မပါဝင်ဘဲ ဆိတ်ဆိတ်နေသူအများစုအား တရုတ်နိုင်ငံကိုချစ်ခင် သူများအဖြစ်ပုံဖော်ရန် အာဏာပိုင်များ၏ ကြိုးပမ်းမှုမှာ ဟောင်ကောင်သူ၊ ဟောင်ကောင်သားများ အတွက် ရယ်စရာသာ ဖြစ်ခဲ့လေသည်။

စက်တင်ဘာလလယ်ခန့်က ဒီမိုကရေစီထောက်ခံသူ ဆန္ဒပြသမားများက ဟောင်ကောင်ရှိ တောင်ကုန်းတစ်ခုပေါ်သို့ ညဘက်တွင် ချီတက်ကာ စမတ်ဖုန်းများ၊ ဓာတ်မီးများ၊ လေဆာမီးတန်းများဖြင့် မီးရောင်များ ထိန်ထိန်ငြီးစေပြီး ဆောင်ပုဒ်များကို ဖော်ထုတ်ကြွေးကြော်ခဲ့ပြီး နောက်တစ်ရက်တွင် အရေအတွက်အားဖြင့် မများလှသော အနီရောင်ဝတ် မျိုးချစ်လူတစ်စုက ဆန္ဒပြသမားများ ချီတက်ခဲ့သောတောင်ကုန်းပေါ်သို့ပင် တက်ကာ နိုင်ငံတော်အလံကြီးကို ဝှေ့ယမ်းခဲ့ပြီး ယင်းပုံရိပ်များကို တရုတ်မီဒီယာများက အသားပေးဖော်ပြခဲ့ကြသည်။ ထို့အတူ ဟောင်ကောင်လူငယ်များက ဈေးဝယ်စင်တာတစ်ခု အတွင်းတွင် ၎င်းတို့၏ အသစ်ရေးစပ်ထားသော ဆန္ဒပြကြွေးကြော်သီချင်းကို သီဆိုသောအခါ တီးဝိုင်းအဖွဲ့ငယ်တစ်ဖွဲ့က ဈေးဝယ်စင်တာများတွင် တရုတ်နိုင်ငံတော်သီချင်းများ လိုက်လံသီဆိုခြင်းမျိုးလည်း ရှိခဲ့သေးသည်။

ဗြိတိသျှကိုလိုနီလက်အောက် ကျရောက်ခဲ့သော ဟောင်ကောင်တွင် ကိုလိုနီစနစ်က ခွတီးခွကျနိုင်လှသော ပေါင်းစပ်စနစ် တစ်ရပ်ကို အမွေချန်ထားရစ်ခဲ့သည်ဟုပင် ဆိုရမည်ဖြစ်သည်။ ဟောင်ကောင်တွင် နိုင်ငံရေးနှင့်ပညာရေးစနစ်တို့မှာ လစ်ဘရယ်ဒီမိုကရေစီ ဖြစ်သော်လည်း ၎င်းတို့၏ခေါင်းဆောင်များမှာမူ တိုက်ရိုက်ခန့်အပ်ခံများဖြစ်ကြပြီး အုပ်ချုပ်ရေးပိုင်း အတွက် တိုက်ရိုက်ရွေးကောက်တင်မြှောက်ခွင့်ရှိသော ရာထူးနေရာမှာ အနည်းစုသာဖြစ်သည်။ မစ္စတာရှီကျင့်ဖျင် အာဏာရလာပြီးနောက်ပိုင်းတွင်မူ တရုတ်တို့သည် ထိုအနည်းငယ်မျှလောက်သော အုပ်ချုပ်ရေးပိုင်း ရာထူးရယူထားသူများ အပေါ်၌ပင် စိတ်ရှည်ဟန်မရှိတော့ဘဲ ဗဟိုအစိုးရကိုယ်စားလှယ်များက အတိုက်အခံအသံများကို လျှော့ချသည်ထက် လျှော့ချနိုင်ရန် လုပ်ဆောင်လျက်ရှိသည်။

မစ္စတာရှီ အာဏာလွှဲပြောင်းရယူခဲ့သော ၂၀၁၂ ခုနှစ်၌ပင် ဟောင်ကောင်အစိုးရက ကျောင်းများတွင် အမျိုးသားပညာရေး စနစ်ပြဋ္ဌာန်းရန် ကြိုးစားခဲ့ပြီး ပြင်းထန်သော ဆန္ဒပြကန့်ကွက်မှုများနှင့် ရင်ဆိုင်ရသဖြင့်သာ ပြန်လည်ရုပ်သိမ်းခဲ့ရခြင်း ဖြစ်သည်။

ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ပိုမိုရရှိရေး၊ သို့မဟုတ် လွတ်လပ်ရေးအတွက်ကြိုးပမ်းသော နိုင်ငံရေးသမားများမှာ အုပ်ချုပ်ရေးပိုင်းသို့ ဝင်ရောက်ရန် တားဆီးခံရခြင်း သို့မဟုတ် အုပ်ချုပ်ရေးရာထူးအတွက် ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခွင့် ပိတ်ပင်ခံရခြင်းများဖြင့် ကြုံတွေ့ကြရသည်။ ထို့ပြင်တရုတ်အာဏာပိုင်တို့သည် နိုင်ငံတော်သီချင်းဆိုင်ရာ ဥပဒေတစ်ရပ်ကိုလည်း ဟောင်ကောင်တွင်ပြဋ္ဌာန်းရန် တောင်းဆိုထားပြီး ထိုဥပဒေသာ အတည်ပြုလိုက်ပါက ဟောင်ကောင်သူ၊ ဟောင်ကောင်သားများအနေဖြင့် ဘောလုံးပွဲများတွင် နိုင်ငံတော်သီချင်းကို လှောင်ပြောင်မိလျှင်ပင် ရာဇဝတ်မှုဖြင့် စွဲချက်တင်ခံရလိမ့်မည် ဖြစ်သည်။ သို့ရာတွင်ယင်း၏ရလဒ်အဖြစ် ယခုအခါ ဟောင်ကောင်ဈေးဝယ်စင်တာများတွင် ညစဉ်နီးပါး ဆန္ဒပြသမားများက ၎င်းတို့၏ ဆန္ဒပြကြွေးကြော်သီချင်းကို သီဆိုလျက်ရှိသည်ကို ကြားရလျက်ရှိသည်။

ဆန္ဒပြသူများထဲမှ အသက် ၂၅ နှစ်အရွယ် နစ်က သူ့အနေဖြင့် ဟောင်ကောင်လွတ်လပ်ရေးရလိမ့်မည်ဟု မျှော်လင့် ထားခြင်းမရှိဘဲ ဗြိတိသျှတို့ထံမှ လွတ်လပ်ရေးရပြီး နှစ် ၅၀ အကြာ၊ ၂၀၄၇ ခုနှစ်သို့ရောက်လျှင် တစ်နိုင်ငံ၊ စနစ် ၂ ရပ် ဟူသည့် အုပ်ချုပ်မှုပင် သက်တမ်းကုန်လွန်သွားလိမ့်မည်ဟု ယုံကြည်ထားကြောင်း ပြောကြားသည်။ သို့ရာတွင် ၎င်းတို့ရရှိထားသည့်အရာကို နောက်ဆုံးနေ့ရက်အထိ ကာကွယ်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း နစ်က ပြောကြားသည်။ ထို့ပြင် သူ၏ နိုင်ငံကူးလက်မှတ်တွင် ဟောင်ကောင်၊ တရုတ်ဟု ဖော်ပြပါရှိသော်လည်း တစ်ဦးဦးက မေးလာခဲ့လျှင် သူ့အနေဖြင့် ဟောင်ကောင်သားဟုသာ ဖြေဆိုမည်ဖြစ်ပြီး တရုတ်နိုင်ငံသားဖြစ်ရခြင်းကို ဂုဏ်ယူစရာဟု မမှတ်ယူကြောင်းလည်း ပြောပြခဲ့သည်။

ဟောင်ကောင်၏နိုင်ငံရေးသည် စိုးရိမ်စရာ ကောင်းလောက်အောင်ပင် ဂိုဏ်းတူရာစုဝေးကြသည့်အသွင် ဆောင်လာလျက်ရှိသည်။ မူဝါဒများအကြောင်း ဆွေးနွေးကြရမည့်အစား မည်သူက ကောင်းသည်၊မည်သူက ဆိုးသည်၊ မည်သူကဟောင်ကောင်ကိုကယ်တင်ရေး တွင် သို့မဟုတ် ဖျက်ဆီးရာတွင် စိတ်ချရမှုမရှိ ဆိုသည်တို့အပေါ်တွင်သာ ငြင်းခုန်ကြလျက်ရှိသည်။

မစ္စတာရှီ၏ မှတ်တမ်းများအရဆိုလျှင် တရုတ်အာဏာပိုင်များအနေဖြင့် ဟောင်ကောင်တို့၏ ထိုကဲ့သို့ နိုင်ငံသားကွဲပြား ခံယူမှုပြဿနာကို ညင်ညင်သာသာ ကိုင်တွယ်မည့်ပုံမရှိပေ။ တိဗက်နှင့် ရှင်ကျန်းတို့ကဲ့သို့သော ပြည်မကြီးမှ အစွန်အဖျားကျသော အခြားဒေသများတွင် ရှီသည် နိုင်ငံသားကွဲပြားခံယူမှုများကို နည်းပညာမြင့် စောင့်ကြပ်ကြည့်ရှုမှုများဖြင့် အင်အား ပြင်းပြင်းထန်ထန်သုံးပြီး ဆောင်ရွက်ခွင့်ပြုခဲ့ကာ ချိန်သားကိုက် ဝါဒဖြန့်မှုနည်းလမ်းများကို အသုံးပြုခဲ့သည်။ သို့သော် စိတ်အားထက်သန်မှုများ ပြင်းထန်နေဆဲဖြစ်သော ဟောင်ကောင်မှာမူ အလွယ်တကူနှင့် အလျှော့ပေးမည့်ပုံမရှိပေ။ တစ်ဖက်တွင်လည်း တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံအဖြစ် တည်ထောင်လာခဲ့သည်မှာ နှစ်ပေါင်း ၇၀ ပြည့်ပြီဖြစ်သည့်တိုင် တရုတ်တို့သည် အယူဝါဒကွဲပြားမှုများအပေါ်၌ပင် အပြင်းအထန် ဆန့်ကျင်လျက်ရှိဆဲဖြစ်ရာ ဟောင်ကောင်အရေးမှာ ရှေ့လျှောက်ရင်အေးရဖွယ် မမြင်သေးပေ။

မောင်ဖြိုး
(ကိုးကား - China’s demand for undivided loyalty is causing tragedy in Hong Kong / Economist)