ခေတ်သစ်ကျူးကျော်စစ် နောက်ကွယ်က ရုရှား-တရုတ် ဆက်ဆံရေး ဘယ်လိုရှိသလဲ

By ကြည်ဖြူစံ 05 Mar 2022

DMG ၊ မတ်လ ၅ ရက်

ဘေဂျင်းတွင်ကျင်းပနေသော ဆောင်းရာသီအိုလံပစ်ပြိုင်ပွဲ မပြီးသေးခင် ယူကရိန်းကိုကျူးကျော်စစ် မဆင်နွဲသေးဖို့ ဖေဖော်ဝါရီလအစောပိုင်းက တရုတ်အကြီးတန်းအရာရှိများက ရုရှားအကြီးတန်းအရာရှိများကို ပြောကြားခဲ့သည်ဟု ဘိုင်ဒန်အစိုးရအရာရှိများနှင့် ဥရောပအရာရှိတစ်ဦး ပြောကြားချက်ကိုကိုးကားပြီး အနောက်တိုင်းထောက်လှမ်းရေး အစီရင်ခံစာတွင် ဖော်ပြထားသည်။

ပြီးခဲ့သောသီတင်းပတ်ကျူးကျော်မှု မစတင်မီကပင် ရုရှားနိုင်ငံ၏စစ်ရေးအစီအစဉ်များ သို့မဟုတ် ရည်ရွယ်ချက်များနှင့် ပတ်သက်ပြီး တရုတ်အကြီးတန်းအရာရှိများ အနည်းငယ်မျှတိုက်ရိုက်သိရှိခဲ့ကြောင်း အဆိုပါအစီရင်ခံစာက ဖော်ပြသည်။ ဘေဂျင်းအိုလံပစ်ဖွင့်ပွဲမတိုင်ခင် ဖေဖော်ဝါရီ ၄ ရက်နေ့ကလည်း ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမာပူတင် နှင့် တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင်တို့ ဘေဂျင်းတွင်တွေ့ဆုံခဲ့ကြသေးသည်။ မော်စကို နှင့် ဘေဂျင်းတို့သည် ၎င်းတို့၏မိတ်ဖက်ဆက် ဆံရေးတွင် “အကန့်အသတ်မရှိကြောင်း” စကားလုံး ၅၀၀၀ ပါ ကြေညာချက်ထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီး နေတိုးအဖွဲ့တိုးချဲ့မှုကို ရှုတ်ချကာ စစ်မှန်သောဒီမိုကရေစီဖြင့် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ အစီအစဉ်သစ်တစ်ရပ်ကို ထူထောင်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း အခိုင်အမာပြောကြားခဲ့သည်။

တရုတ်နှင့် ရုရှားအရာရှိများအကြား အပြန်အလှန်ဖလှယ်မှုဆိုင်ရာ ထောက်လှမ်းရေးအဖွဲ့ကို ခွဲခြားသတ်မှတ်ထားသည်။ အစီရင်ခံစာကို အနောက်တိုင်းထောက်လှမ်းရေးအဖွဲ့က အချက်အလက်များ စုဆောင်းခဲ့ပြီး တာဝန်ရှိသူများက လက်ခံယုံကြည်နိုင်သည်ဟု ယူဆရသည်။ ရုရှားကယူကရိန်းကို ဘယ်အချိန်မှာ တိုက်ခိုက်မလဲဆိုတာနှင့် ပတ်သက်ပြီး အမေရိကန်နှင့်မဟာမိတ် အစိုးရအကြီးတန်းအရာရှိများ ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်။

သို့သော်လည်း မတူညီသော ထောက်လှမ်းရေးဝန်ဆောင်မှုများတွင်လည်း အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုမှု အမျိုးမျိုးရှိခဲ့ပြီး အချက်အလက်များ မည်မျှအထိ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် မျှဝေခဲ့သည်ကိုတော့ ရှင်းရှင်းလင်းလင်းမသိရပါ။

ထောက်လှမ်းရေးနှင့်ရင်းနှီးသော အရာရှိတစ်ဦးကတော့ မစ္စတာရှီနှင့် မစ္စတာပူတင်တို့ကြား ယူကရိန်းကိုဝင်ရောက် ကျူးကျော်မှုနှင့်ပတ်သက်ပြီး ပြောဆိုမှုများကို အဆိုပါအကြောင်းအရာများက သေချာပေါက်ညွှန်ပြခြင်းမရှိကြောင်း ပြောသည်။ အခြားအရာရှိများကတော့ ထောက်လှမ်းရေးအကြောင်း အကျဉ်းချုံးပြီး အသေးစိတ်အချက် အလက်များကိုပြောဆိုဖို့ ငြင်းဆိုခဲ့ကြသည်။ အမည်မဖော်လိုသူ အရာရှိများကလည်း ထောက်လှမ်းရေး၏ ထိလွယ်ရှလွယ်အခြေအနေများ ဖြစ်ကြောင်း အဆိုပါအစီရင်ခံစာနှင့် ပတ်သက်ပြီးပြောဆိုခဲ့ကြသည်။

မစ္စတာရှီ နှင့် မစ္စတာပူတင်တို့အကြား နီးကပ်သောဆက်ဆံရေး ရှိနေသောကြောင့် တရုတ်အကြီးတန်းအရာရှိများသည် ခေါင်းဆောင်ပိုင်း ထိပ်သီးအစည်းအဝေး ကာလအတွင်း အရေးကြီးသောကိစ္စရပ်များနှင့် ပတ်သက်ပြီး မစ္စတာရှီအား အကျဉ်းချုံးရှင်းပြနိုင်ဖွယ် ရှိကြောင်း လေ့လာသုံးသပ်သူများက ပြောဆိုကြသည်။

အိုလံပစ်ပြိုင်ပွဲပြီးမှ ယူကရိန်းကိုကျူးကျော်ဖို့ တရုတ်အရာရှိတွေက ရုရှားအရာရှိတွေကို တိုက်တွန်းခဲ့သလား ဆိုတာနှင့်ပတ်သက်ပြီး ဗုဒ္ဓဟူးနေ့က အီးမေးလ်ဖြင့်မေးမြန်းမှုကို ဝါရှင်တန် တရုတ်သံရုံးပြောခွင့်ရပုဂ္ဂိုလ် Liu Pengyu က “ဒီပြောဆိုချက်တွေဟာ အခြေအမြစ်မရှိဘဲ ထင်ကြေးပေးနေကြတာတွေဖြစ်ပြီး တရုတ်ကို အပြစ်တင်အပုပ်ချဖို့ ရည်ရွယ်တာတွေပါ” ဟု ပြန်လည်ဖြေကြားခဲ့သည်။

တရုတ်နိုင်ငံတွင် ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀ ရက်က အိုလံပစ်ပြိုင်ပွဲ ပိတ်ပွဲအခမ်းအနားကို ကျင်းပခဲ့သည်။ နောက်တစ်နေ့တွင် သမ္မတပူတင်နှင့် သူ၏အမျိုးသားလုံခြုံရေးကောင်စီတို့ တွေ့ဆုံခဲ့ပြီးနောက် “ယူကရိန်းက ရုရှားအစိတ်အပိုင်းဖြစ်သင့်သည်” ဟူသော ဒေါသတကြီးမိန့်ခွန်း ပြောကြားခဲ့ပြီး ၎င်းကို နိုင်ငံပိုင်ရုပ်မြင်သံကြားမှတဆင့် ထုတ်လွှင့်ခဲ့သည်။ ထိုမိန့်ခွန်းပြောပြီးနောက် ယူကရိန်းအရှေ့ပိုင်းရှိ သောင်းကျန်းသူထိန်းချုပ်နယ်မြေသို့ ရုရှားတပ်များ ထပ်မံဝင်ရောက်ရန် ပူတင်ကအမိန့်ပေးခဲ့သည်။
အမေရိကန်နှင့် ဥရောပတာဝန်ရှိသူများက သမ္မတပူတင်၏ ကျူးကျော်မှုသည် အိုလံပစ်ပြိုင်ပွဲပြီးမှ စတင်ခဲ့ခြင်းက တိုက်ဆိုင်မှုသာဖြစ်သည်ဟု ယုံကြည်ရန်ခက်ခဲသည်ဟု ဆိုသည်။ ၂၀၀၈ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ဘေဂျင်းအိုလံပစ်ပွဲတော် ကာလတုန်းကလည်း ရုရှားကဂျော်ဂျီယာကို ကျူးကျော်ခဲ့ပြီး ၎င်းက တရုတ်အရာရှိအချို့ကို စိတ်ပျက်စေခဲ့သည်။

ယခုဆောင်းရာသီတွင် ရုရှားသည် တရုတ်နှင့်နယ်နိမိတ်ချင်း ထိစပ်နေသော အခြားနေရာများမှ အရှေ့ဘက်သို့ကျူးကျော်စစ် ဆင်နွှဲဖို့ပြင်ဆင်ရန်အတွက် ယူကရိန်းအနီး ဘီလာရုစ်သို့ တပ်ပြောင်းရွှေ့ခဲ့သည်။ အဆိုပါလှုပ်ရှားမှုများက ရုရှားနှင့် တရုတ်အရာရှိများအကြားက မြင့်မားသောယုံကြည်မှုကို ဖော်ပြနေသည်။

တရုတ်နှင့် ရုရှားသည် ၎င်းတို့၏ စီးပွားရေး ၊ သံတမန်ရေး နှင့် စစ်ဘက်ဆိုင်ရာဆက်ဆံရေးကို နှစ်ပေါင်းများစွာ ခိုင်မာစေခဲ့သည်။ တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင်နှင့် ရုရှားသမ္မပူတင်တို့သည် ဘေဂျင်းတွင် နောက်ဆုံးအကြိမ်တွေ့ဆုံမှု မတိုင်မီ နိုင်ငံခေါင်းဆောင်များအဖြစ် ၃၇ ကြိမ်တွေ့ဆုံခဲ့သည်။ အဆိုပါတွေ့ဆုံမှုများအတွင်း နှစ်နိုင်ငံထုတ်ပြန်ခဲ့သည့် ပူးတွဲကြေညာချက်များတွင် အထူးသဖြင့် နေတိုးနှင့် ဥရောပလုံခြံရေးဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များတွင် တရုတ်နိုင်ငံက ရုရှားနှင့်အတူ ပထမအကြိမ်အဖြစ် ပြတ်ပြတ်သားသား တစ်ဖက်သတ်ဆောင်ရွက်ခဲ့ခြင်းကြောင့် အမေရိကန်နှင့် ဥရောပတာဝန်ရှိသူများကို ထိတ်လန့်စေခဲ့သည်။ ထိုအချိန်မှစပြီး ဥရောပခေါင်းဆောင်များသည် တရုတ်နှင့်ရုရှားကို ရှုတ်ချလာခဲ့ကြသည်။

Wisconsin မှ ရီပတ်ဘလီကန် ကိုယ်စားလှယ် Mike Gallagher နှင့် ထောက်လှမ်းရေးကော်မတီဝင်တစ်ဦးက ယူကရိန်းအရေးနှင့် ပတ်သက်ပြီး တရုတ်-ရုရှားအကြား ဆွေးနွေးမှုများအတွက် ထောက်လှမ်းရေးအကြောင်းအရာကို မရင်းနှီးသော်လည်း ဘေဂျင်းကမော်စကိုအပေါ် ထောက်ခံမှုကတော့ ရှင်းရှင်းလင်းလင်းရှိကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

“အနောက်နိုင်ငံတွေကိုအပြစ်တင်တဲ့ ပူတင်ရဲ့ဇာတ်လမ်းမှန်သမျှကို တရုတ်က ထောက်ခံတယ်။ ရုရှားနဲ့ပတ်သက်ပြီး တရုတ်အမြင်တွေက အပြောင်းအလဲမရှိပါဘူး။ လက်ရှိအချိန်မှာတော့ သူတို့တတွေဟာ အနောက်ကိုဆန့်ကျင်တဲ့ အာဏာရှင်မဟာမိတ်တွေ အဖြစ် ဆက်ပြီးရှိနေကြတယ်” ဟု Gallagher ကပြောသည်။

လအတန်ကြာအောင် အမေရိကန်အရာရှိအချို့က စစ်ပွဲကိုတားဆီးဖို့ တရုတ်ကို ခေါ်ယူသိမ်းသွင်းရန် ကြိုးစားခဲ့သေးသည်။

နိုဝင်ဘာ ၁၅ ရက်ကပြုလုပ်ခဲ့သည် ဘိုင်ဒန် နှင့် ရှီကျင့်ဖျင် ဗီဒီယိုထိပ်သီးဆွေးနွေးပွဲအပြီး ရက်ပေါင်းအတန်ကြာတွင် ယူကရိန်းတစ်ဝှမ်းရှိ ရုရှားတပ်များ တိုးချဲ့နေမှုများနှင့်ပတ်သက်ပြီး အမေရိကန်အကြီးတန်းအရာရှိများက သမ္မတပူတင်ကို စည်းရုံးနိုင်ရေးအတွက် တရုတ်အကြီးတန်းအရာရှိများထံ တင်ပြဖို့ ဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြသည်။ ဝါရှင်တန်ရှိ တရုတ်သံအမတ်ကြီး Qin Gang ၊ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဝမ်ယီ တို့နှင့် အမေရိကန်တို့ ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်။ အမေရိကန်အရာရှိများနှင့် တရုတ်သံအမတ်တို့အကြား အစည်းအဝေး ဒါဇင်ဝက်နီးပါးကျင်းပခဲ့ပြီး ယူကရိန်းကို မကျူးကျော်မီနာရီပိုင်းအလို ဝါရှင်တန်အစည်းအဝေးတစ်ခု၌ မစ္စတာပူတင်သည် ယူကရိန်းကို ကျူးကျော်ဝင်ရောက်မည် ဟုသံသယရှိကြောင်း တရုတ်အရာရှိများက ထုတ်ဖော်ပြောကြားခဲ့သည်ဟု အမေရိကန်တာဝန်ရှိသူများက ပြောသည်။

ဒီဇင်ဘာလ သံတမန်ရေးရာဖလှယ်မှုအပြီးတွင် ဘေဂျင်းသည်မော်စကိုသို့ သတင်းအချက်အလက်များ မျှဝေခဲ့ ကြောင်းပြသသည့် ထောက်လှမ်းရေးသတင်းကို အမေရိကန်တာဝန်ရှိသူများ ရရှိခဲ့သည်။ အဆိုပါသတင်းတွင် အမေရိကန်က သဘောထားကွဲလွဲဖို့ ကြိုးစားနေပြီး ရုရှားရဲ့အစီအစဉ်တွေကို တရုတ်က ဟန့်တားဖို့ကြိုးစားမှာမဟုတ်ကြောင်းကို ရုရှားတွေကို ပြောကြားထားသည်ဟု အမေရိကန်တာဝန်ရှိသူများက ပြောသည်။

ယူကရိန်းကိုကျူးကျော်ဖို့ ရုရှားရဲ့အစီအစဉ်များနဲ့ ပတ်သက်ပြီး အမေရိကန်ထောက်လှမ်းရေးများ တွေ့ရှိချက်နှင့် အကဲဖြတ်ချက်များက ယေဘုယျအားဖြင့် တိကျမှုရှိပါသည်။ လွန်ခဲ့သောဆောင်းဦးရာသီတွင် အမေရိကန်တို့သည် မဟာမိတ်နိုင်ငံများ၊ မိတ်ဖက်နိုင်ငံများနှင့် ထောက်လှမ်းရေး အချက်အလက်များမျှဝေရန် လှုပ်ရှားမှုကိုစတင်ခဲ့ပြီး စီစဉ်ထားသော ကျူးကျော်မှုမှန်သမျှ ရပ်တန့်ရန် ရုရှားအပေါ်ဖိအားများ တည်ဆောက်ရန် တင်ပြခဲ့ကြသည်။ C.I.A ဒါရိုက်တာ William J.Burns သည် နိုဝင်ဘာ ၂ ရက်တွင် မော်စကိုသို့ ထွက်ခွာသွားခဲ့ပြီး အမေရိကန်ထောက် လှမ်းရေးအရာရှိများသည် ၎င်းတို့တွေ့ရှိချက်များကို နေတိုးနှင့် မျှဝေခဲ့သည်။

အိုလံပစ်ပွဲတော်မတိုင်မီ မစ္စတာပူတင်၏ ကျူးကျော်တိုက်ခိုက်မှု ဖြစ်နိုင်ချေရှိကြောင်း ဗြိတိန်တာဝန်ရှိသူများက အကဲဖြတ်ခဲ့ကြသော်လည်း ဖြစ်နိုင်ချေမရှိကြောင်း လန်ဒန်ထောက်လှမ်းရေးသတင်းကို အကျဉ်းချုံးဖော်ပြခဲ့ကြ သည့် အရာရှိအများအပြားက ဆိုသည်။ ၎င်းသည် အနောက်တိုင်းထောက်လှမ်းရေး အစီရင်ခံစာများအပေါ် အခြေခံထားသော်လည်း အနောက်နိုင်ငံများ၏ ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုများကို ကျော်လွှားဖို့ ရုရှား၏ အစီအစဉ်များသည် တရုတ် ထောက်ခံမှုများနှင့် ခံယူချက်အပေါ် အလွန်အမင်းမှီခိုနေရပြီး မစ္စတာပူတင်က မစ္စတာရှီကို ဒေါသထွက်အောင်လုပ်မှာ မဟုတ်ကြောင်း ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာ အကဲဖြတ်မှုတစ်ခုတွင် အများစုက သုံးသပ်ထားကြသည်။

မစ္စတာပူတင်နှင့် မစ္စတာရှီတို့၏ ပူးတွဲကြေညာချက်သည် တရုတ်နိုင်ငံ၏ထောက်ခံမှုကို ပြသသည့် ထင်ရှားသော လက္ခဏာဖြစ်ကြောင်း ဗြိတိန်တာဝန်ရှိသူများက အကဲဖြတ်ခဲ့သည်။ အကယ်၍ မစ္စတာပူတင်အနေဖြင့် အိုလံပစ်ပြိုင်ပွဲ မပြီးဆုံးမီ ထိုးစစ်ဆင်ခြင်းဖြင့် အိုလံပစ်ပွဲတော်ကိုလွှမ်းမိုးရန် ဆန္ဒရှိပါက ဘေဂျင်းက တွန့်ဆုတ်နေမည် ဖြစ်ကြောင်း ဗြိတိန်နှင့်ရင်းနှီးသူများ၏ ပြောကြားချက်အရ သိရသည်။

တိုက်ခိုက်မှုတစ်ခုမတိုင်ခင် ချက်ချင်းလှုပ်ရှားမှုမျိုး ပြုလုပ်နေသည့် ရုရှားစစ်တပ်၏ နောက်ဆုံးပြင်ဆင်မှုများ ပြုလုပ်နေသည့်မော်စကိုအား ဖေဖော်ဝါရီ ၁၀ ရက်ဝန်းကျင်တွင် အမေရိကန်ထောက်လှမ်းရေး အရာရှိများက စောင့်ကြည့်ခဲ့ကြသည်။

ရုရှားအကြီးတန်းတပ်မှူးများအား အစည်းအဝေးအတွက် ခေါ်ယူထားကြောင်း မဟာမိတ် ထောက်လှမ်းရေးများက ကြားဖြတ်ဆက်သွယ်နိုင်ခဲ့ပြီး ၎င်းအစည်းအဝေးက တိုက်ခိုက်မှုကိုစတင်ရန် အဓိကဆုံးဖြတ်ချက်တစ်ရပ် ဖြစ်သည်ဟု အနောက်နိုင်ငံအချို့က ယုံကြည်ကြသည်။ အဆိုပါထောက်လှမ်းရေးက အိမ်ဖြူတော်အမျိုးသားလုံခြုံရေး အကြံပေးပုဂ္ဂိုလ် ချိတ်ဆူလီဗန်၏ ရုရှားတိုက်ခိုက်မှုက ဖေဖော်ဝါရီ ၁၁ ၊ အိုလံပစ်ပွဲတော်မပြီးခင် ဖြစ်လာနိုင်သည်ဟု သတိပေးချက်၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်သည်။ တစ်ချိန်တည်းမှာပင် ကျူးကျော်စစ်စတင်ရက်စွဲအဖြစ် ဖေဖော်ဝါရီ ၁၆ ရက် ဖြစ်နိုင်ချေရှိသည်ဟု တာဝန်ရှိသူအများအပြားက ပြောဆိုခဲ့ကြသည်။ ရက်အနည်းငယ် အကြာမှာတော့ ထိုဟောကိန်းများအားလုံး မှားယွင်းသွားပါတော့သည်။

အိုလံပစ်ပွဲတော်မှတစ်ဆင့် ငြိမ်းချမ်းရေးထိန်းသိမ်းထားရန် တရုတ်နိုင်ငံက ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်နားလည်သဘော ပေါက်ထားပြီး ယင်းဆန္ဒကို ရုရှားကလစ်လျူရှုနိုင်သည်ဟု အကဲဖြတ်ရာတွင် ထောက်လှမ်းရေးအေဂျင်စီများက များစွာ ထည့်သွင်းတွက်ချက်ခဲ့ကြသည်။ မစ္စတာပူတင်နှင့် မစ္စတာရှီတို့အကြားက ဆက်ဆံရေးသည် အလွန်အရေး ကြီးကြောင်း အမေရိကန်အရာရှိများက အသိအမှတ်ပြုကြသော်လည်း ၎င်းတို့တပ်များ အဆင်သင့်မဖြစ်သေးခင်မှာပင် ရုရှားက မြန်မြန်ဆန်ဆန်ဖြင့် တိုက်ပွဲကိုစတင်ပြီး မြန်မြန်ဆန်ဆန် ပြီးမြောက်ချင်သည်ဟုလည်း ယုံကြည်ထားကြသည်။ မစ္စတာပူတင်ကို အမေရိကန်အရာရှိများ အကဲဖြတ်ရာတွင် အခြားခေါင်းဆောင်တစ်ဦးကို အလွန်အမင်း လှည့်စားသည်ဟုလည်း အကဲမဖြတ်လိုကြပေ။

ဘီလာရုစ်တွင် ရုရှားတတပ်ဖွဲ့များ စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုများကို အမေရိကန် နှင့် ဗြိတိန်ထောက်လှမ်းရေး အရာရှိနှစ်ဦးစလုံးက မှားယွင်းစွာအကဲဖြတ်ခဲ့ပြီး ကျူးကျော်စစ်ကို ခွင့်ပြခဲ့ကြောင်း အကဲဖြတ်တစ်ဦး၏ ပြောကြားချက်အရသိရသည်။ လက်တွေ့တွင်မူ ယူကရိန်းသို့ပြောင်းရွှေလာစဉ် ရုရှားတပ်များအား ထောက်ပံ့ရေးပြဿနာများ ဆက်လက် ဖြစ်ပေါ်နေခဲ့သည်။

စစ်ပွဲစတင်ကတည်းက တရုတ်သည် ရုရှားဘက်က တစိုက်မတ်မတ် ရပ်တည်လာခဲ့သည်။ ၎င်းတို့က နေတိုးနှင့်ပတ်သက်၍ ရုရှားစိုးရိမ်မှုများကို ထောက်ခံကြောင်းဖော်ပြပြီး “အချုပ်အခြာအာဏာ”ကို မရှင်းမလင်းသောဝေါဟာရများဖြင့် ပြောဆိုခဲ့ကြသည်။ မစ္စတာပူတင်နှင့်မစ္စတာရှီတို့အကြား ပြီးခဲ့သောသောကြာနေ့က ဖုန်းပြောဆိုခဲ့ရာတွင်လည်း တရုတ်အစိုးရမှ ထိုအချက်များကို ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။ တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနမှ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူများက ရုရှားလုပ်ရပ်ကို“ကျူးကျော်မှု”ဟူ၍ပြောဆိုရန် ငြင်းဆိုခဲ့ကြပြီး ယူကရိန်းတစ်ဝိုက်တွင် တင်းမာမှုမြင့်တက်နေသည့်အတွက် အမေရိကန်ကို အပြစ်ဖို့ခဲ့ကြသည်။
အမေရိကန်နှင့် ဥရောပနိုင်ငံများက ရုရှားနိုင်ငံအပေါ် ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုများကိုလည်း တရုတ်ကဝေဖန်ခဲ့သေး သည်။

ရုရှားနှင့် ယူကရိန်း နှစ်ဘက်စလုံးအတွက် လိုက်လျောညီထွေဖြစ်စေနိုင်မည့် နိုင်ငံရေးအဖြေ ရှာသင့်ကြောင်း တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနမှ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဝမ်ဘင်းက ဘေဂျင်းတွင်ပြုလုပ်သည့် သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတွင် ပြောကြားခဲ့သည်။
တရုတ်နိုင်ငံသည် ယူကရိန်းတွင်ရှိနေသော သံတမန်များအပါအဝင် ထောင်နှင့်ချီသော နိုင်ငံသားများကိုရွှေ့ပြောင်းရန် ကြိုးပမ်းနေသည်။ ထိုကြိုးပမ်းမှု မစတင်ခင်ကပင် ယူကရိန်းရှိတရုတ်နိုင်ငံသား ၆ ထောင်ဝန်းကျင်အပေါ် အကျိုးသက်ရောက်မှုများက ရှိခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။ ယူကရိန်းမှထွက်ခွာရန် ကြိုးပမ်းနေစဉ် ပြီးခဲ့သောအင်္ဂါနေ့ ပစ်ခတ်မှုကြောင့် အနည်းဆုံးတရုတ်နိုင်ငံသားတစ်ဦး ဒဏ်ရာရရှိခဲ့ကြောင်း ဝမ်ဘင်းက ပြောသည်။

တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဝမ်ယီ နှင့် ယူကရိန်းနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Dmytro Kuleba တို့ ပြီးခဲ့သောအင်္ဂါနေ့ကပဲ တရုတ်နိုင်ငံသားများအရေးနှင့် ပတ်သက်ပြီး ပြောဆိုခဲ့ကြကြောင်း တရားဝင် တရုတ်သတင်းထုတ်ပြန်ချက်အရ သိရသည်။
ကျူးကျော်မှုနှင့်ပတ်သက်ပြီး ရုရှားအရာရှိများက တရုတ်အရာရှိများအပေါ် ဘယ်လိုအာမခံချက် ပေးထားကြောင်းကိုတော့ ရှင်းရှင်းလင်းလင်းမသိရပေ။ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၄ ရက် အကြီးစားကျူးကျော်မှု စတင်သည့်နေ့တွင် နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးဌာနမှပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ အမျိုးသမီး Hua Chunying က - “ယူကရိန်းအရှေ့ပိုင်းမှာ အထူးစစ်ဆင်ရေးကို ဒီကနေ့စတင်လိုက်ပြီလို့ ကျမတို့သိရတယ်။ ရုရှားကာကွယ်ရေး ဝန်ကြီးဌာနက သူတို့တပ်ဖွဲ့တွေဟာ မြို့တွေကိုဒုံးကျည်တွေ၊ လေကြောင်းတွေ၊ အမြောက်တွေနဲ့ တိုက်ခိုက်တာတွေ လုပ်မှာမဟုတ်ဘူးလို့ ပြောခဲ့ပေမယ့် အဲဒီကတိဟာ အစကတည်းက လွဲမှားနေတယ်” ဟုပြောခဲ့သည်။

အမေရိကန်နှင့် ဥရောပတာဝန်ရှိသူများကတော့ ရုရှားအပေါ်ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုများကို ရှောင်လွှဲရန် သို့မဟုတ် ရုရှားစီးပွားရေးကို ပြန်လည်ကယ်တင်နိုင်ရန် တရုတ်က မည်ကဲ့သို့ကူညီလိမ့်မည် ဆိုသည်ကို အနီးကပ်စောင့်ကြည့် နေကြသည်။ ကျူးကျော်စစ်မစတင်မီတွင် ဘေဂျင်းနှင့် မော်စကိုတို့သည် တရုတ်အတွက် ပိုက်လိုင်းအသစ်မှ တစ်ဆင့်ဓာတ်ငွေ့ဝယ်ယူရန် နှစ် ၃၀ စာချုပ်ကိုကြေညာခဲ့သည်။ တရုတ်ကလည်း ရုရှားနိုင်ငံမှ ဂျုံတင်သွင်းမှုကန့်သတ်ချက်ကို ရုတ်သိမ်းပေးခဲ့သည်။ သို့သော် တရုတ်အစိုးရဘဏ်များသည် ၎င်းတို့၏ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာကုန်သွယ်မှုကို ထိခိုက်မည်စိုးရိမ်သောကြောင့် ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုများကို ပြောင်ပြောင်တင်းတင်း ချိုးဖောက်ခြင်းမှရှောင်ရှားလိမ့်မည်ဟု အမေရိကန်တာဝန်ရှိသူများက မျှော်လင့်ထားကြသည်။

ရုရှားဗုံးဒဏ်များမှလွတ်အောင် သီသီကလေးရှောင်နိုင်ခဲ့ကြသော ယူကရိန်းနိုင်ငံမှ အားကစားသမားများသည် သောကြာနေ့တွင်ဖွင့်လှစ်မည့် မသန်စွမ်းဆောင်းရာသီ အားကစားပြိုင်ပွဲတွင်ယှဉ်ပြိုင်ရန် ဘေဂျင်းမြို့သို့ ယခု သီတင်းပတ်အတွင်း ရောက်ရှိလာမည်ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံတကာ မသန်စွမ်းအားကစားကော်မတီက ရုရှားနှင့် ဘီလာရုစ်နိုင်ငံတို့မှ အားကစားသမားများကို အခြားကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့များစွာတို့မှ သပိတ်မှောက်ရန် ခြိမ်းခြောက်မှုများကြောင့် ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခွင့် မပြုကြောင်း ကြာသပတေးနေ့က ကြေညာခဲ့သည်။

ကြည်ဖြူစံ
“The New York Times” တွင်ဖော်ပြထားသော ဆောင်းပါးရှင် Edward Wong နှင့် Julian E.Barnes တို့၏ “China Asked Russia to Delay Ukraine War Untiln After Olympics,U.S Officials Say” ကို ဆီလျော်အောင်ရေးသားသည်။