ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၂ ခုနှစ်က ရခိုင်ပြည်အောင်ချက်မှာ ၄၇ ဒသမ ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းရှိခဲ့ပြီး ယခုနှစ်တွင် အောင်ချက် ၁၁ ဒသမ ၆၁ ရာခိုင်နှုန်း တိုးလာခြင်းဖြစ်သည်။

“ခြင်ပေါက်ပွားမှုက အရမ်းမြန်နေတော့ ခြင်ကနေတစ်ဆင့်ဖြစ်တဲ့ ရောဂါတွေလည်း မြန်မြန်ဆန်ဆန် များလာနိုင်တယ်။ ဒီနှစ်ကတော့ အရင်နှစ်ထက် များလာနိုင်တယ်”

မြန်မာ့ကျောက်မျက်ရတနာလုပ်ငန်းတွင် ပါဝင်လျက်ရှိသော စစ်ကောင်စီပိုင်ကုမ္ပဏီများ၊ စစ်ခေါင်းဆောင်များ၏ မိသားစုဝင်များပိုင်ဆိုင်သည့် ကုမ္ပဏီများကလည်း ဝင်ငွေရရှိနေကာ နိုင်ငံပိုင်လုပ်ငန်းများမှလည်း ဝင်ငွေရရှိနေသည်။

မုန်တိုင်းဘေးဒဏ်သင့် လူဦးရေ ၆၃,၀၀၀ အတွက် အမိုးအကာနှင့် ကယ်ဆယ်ရေးပစ္စည်းများကို ပံ့ပိုးနိုင်ခဲ့သော်လည်း ပြည်သူများလက်ဝယ်သို့ ပစ္စည်းများဖြန့်ဝေရာတွင် ပိုမိုကျယ်ပြန့်သည့် ဝင်ရောက်ကူညီခွင့် အရေးတကြီးလိုအပ်နေကြောင်း UNOCHA က ဆိုသည်။

စစ်ကောင်စီ ငြိမ်းချမ်းရေးကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ (NSPNC)နှင့် မြောက်ပိုင်းညီနောင်မဟာမိတ် သုံးဖွဲ့တို့သည် ရှမ်းပြည်အရှေ့ပိုင်း အထူးဒေသ(၄)၊ NDAA ထိန်းချုပ်ရာ မိုင်းလားမြို့၌ ဇွန်လ ၁ ရက်နေ့တွင် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရန် ရှိနေသည်။

“KNDF မှာ စစ်ကောင်စီ၏ ထိုးစစ်ကို အကောင်းဆုံးကြံ့ကြံ့ခံကာ ခုံခံတိုက်ခိုက်နိုင်သော ကရင်နီတို့၏ သမိုင်းသစ်ကို မျိုးဆက်သွေးသစ်လူငယ်များဖြင့် ပြောင်မြောက်စွာ ရေးထိုးနိုင်သော အဖွဲ့တစ်ခု” ဟု ညီနောင်သုံးဖွဲ့က ချီးမွှန်းထားသည်။

ယခင်က လစာနှစ်ဆရရှိခဲ့ပြီး ဧပြီနှင့် မေလတို့တွင် ဘဏ္ဍာငွေအခက်အခဲကြောင့်ဟုဆိုကာ လစာတစ်ဆတည်းသာ ရရှိကြောင်း မောင်တောမြို့မှ ပညာရေးဝန်ထမ်းတစ်ဦးက ပြောသည်။

ဇွန်လ ၁ ရက်နေ့တွင် ကျောင်းဖွင့်လှစ်ရန် ညွှန်ကြားထားသော်လည်း  မုန်တိုင်းဘေးသင့် ကျေးလက်ဒေသ အများစုတွင် ပျက်စီးသွားသည့် စာသင်ကျောင်းဆောင်များကို ပြန်လည်ပြုပြင်နိုင်ခြင်း မရှိ‌သေးသဖြင့် စာသင်ကြားရန် အခက်အခဲရှိနေကြသည်။

"မိုခါ"ဆိုင်ကလုန်းမုန်တိုင်း တိုက်ခတ်ပြီးနောက် ရခိုင်ပြည်တွင် မိုးကြိုးပစ်ခံရ၍ သေဆုံးသူ လေးဦးနှင့် ဒဏ်ရရှိသူ တစ်ဦးအထိ ရှိလာနေသည်။

“မုန်တိုင်းပြီးကတည်းက ခြင်တွေပေါလာတယ်။ ရွာမှာက ဆေးရုံဆေးခန်းလည်း မရှိဘူး။ အခုကနေ ခြင်တွေ ဒီလောက်ပေါနေတာ၊ မိုးရာသီဆိုရင် ကိုယ်ဝန်ဆောင်နဲ့ ကလေးတွေအတွက် သိပ်အခက်အခဲ ရှိနိုင်ပါတယ်။"

လက်ရှိတွင် ဒေသတွင်းအရပ်ဖက် လူမှုအဖွဲ့အစည်းများက မုန်တိုင်းဒဏ်သင့်မြို့နယ်များရှိ ကျေးရွာများသို့ ရေလာရောက်လှူဒါန်းမှုများရှိသော်လည်း လုံလောက်မှုမရှိကြောင်း ရွာသားများက ပြောသည်။

“မနေ့က ရွာ ၁၂ ရွာက ဒေသခံတွေကို ဆန်၊ တာပေါ်လင်စတွေပေးတယ်။ တာပေါ်လင်စတွေကတော့ အကုန်လုံးရတယ်။ နောက်ပြီးတော့ ကျနော်တို ရသေ့တောင်ဖက်မှာ ပျက်စီးသွားတဲ့ အိမ်တွေကို ULA/ AA ဖက်က ဝိုင်းကူဆောက်ပေးတာတွေရှိတယ်"

အိမ်ခြေ ၁၄၀ ကျော်ရှိသည့် ကျောက်တော်မြို့နယ်၊ ဂေါရောမဏီကျေးရွာတွင် ဆန်နှစ်အိတ်နှင့် အဝတ်ထည့်ဗူး နှစ်ဗူးသာ အထောက်အပံ့ရရှိခဲ့သည်ဟု ကျေးရွာတာဝန်ခံ ဦးအေးကျော်က ပြောသည်။

ရခိုင်ပြည်၊ မြေပုံမြိုနယ်၊ ငမန်းရဲကျွန်းရှိ ကျေးရွာ ၁၃ ရွာကပြည်သူများ မုန်တိုင်းဘေးတိမ်းရှောင်နိုင်ရန် မေလ ၁၁ ရက်နေ့ကစပြီး ရက္ခိုင့်တပ်တော်(ULA/AA)က ကူညီပို့ဆောင်ပေးနေသည်။

သစ်တော၊ ဒီရေတောများ ပြုန်းတီးလာမှု၏ နောက်ဆက်တွဲ ဆိုးကျိုးဖြစ်သည့် ရာသီဥတု ဖောက်ပြန်ပြောင်းလဲမှုများကို လျော့ချနိုင်ရန်အတွက် ကိုယ်ထူကိုယ်ထစနစ်ဖြင့် သစ်ပင်စိုက်ပျိုးမှုများကို ရခိုင်ပြည်တွင် လုပ်ဆောင်နေကြသည်။

ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော် အရှေ့တောင်ပိုင်းတွင် ဖြစ်ပေါ်နေသော မုန်တိုင်းအန္တရာယ်ကို ကြိုတင် ကာကွယ်သည့်အနေဖြင့် ပေါက်တောနှင့် မြေပုံမြို့နယ်ရှိ ပင်လယ်ကမ်းစပ်အနီး ကျေးရွာကိုးရွာမှ ဒေသခံ ၃,၄၀၀ ခန့်မှာ ဘေးလွတ်ရာသို့ တိမ်းရှောင်နေကြသည်။

လာမည့်နှစ်များတွင် ရေရှားပါးမှုမဖြစ်စေရန် မင်းပြား၊ မြောက်ဦး၊ ပုဏ္ဏားကျွန်း၊ ရသေ့တောင် စသည့်မြို့နယ်များတွင် ကိုယ်ထူကိုယ်ထစနစ်ဖြင့် ရေကန်များ တူးဖော်နေကြခြင်းဖြစ်ကြောင်း ဒေသခံများက ပြောသည်။

အိန္ဒိယ-မြန်မာ ချစ်ကြည်ရေး ကုလားတန်မြစ် ဘက်စုံသုံးသယ်ယူပို့ဆောင်ရေး စီမံကိန်းရည်ရွယ်ချက်မှာ ကာလကတ္တားဆိပ်ကမ်းနှင့် စစ်တွေဆိပ်ကမ်းတို့ကို ဆက်သွယ်အသုံးပြု၍ ချင်းပြည်နယ်၊ ပလက်ဝအထိ ရေလမ်း၊ ပလက်ဝဆိပ်ကမ်းမှ မီဇိုရမ်ပြည်နယ်အထိ ကားလမ်းဖြင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံ အရှေ့မြောက်ဖက်ခြမ်းဒေသကို ဆက်သွယ်ပေးနိုင်ရေး ဖြစ်သည်။

ရခိုင်ပြည်အတွင်းက စစ်ဘေးရှောင်များအား စစ်ကောင်စီလက်အောက်ခံ လူမှုဝန်ထမ်းကယ်ဆယ်ရေးနှင့် ပြန်လည်နေရာချထားရေး ဝန်ကြီးဌာနက ရိက္ခာထောက်ပံ့မှု ရပ်ဆိုင်းထားသည်မှာ တစ်နှစ်ခန့်ရှိလာပြီဖြစ်သည်။