“ရခိုင်မှာ လက်နက်ကိုင်တော်လှန်မှု စတင်ချိန်တည်းက ဒီဒေသထဲက မည်သည့် တိုင်းရင်းသားလူမျိုး၊ ဒါမှမဟုတ် ဘာသာရေးအုပ်စု တစ်ခုခုကိုမှ ပစ်မှတ်ထားခဲ့တယ် ဆိုတာ တစ်ခါမှမရှိခဲ့ဖူးပါဘူး။ မွတ်ဆလင်ဦးရေ ကြီးကြီးမားမားရှိတဲ့ ဒေသအများအပြားမှာ ကျွန်တော်တို့ လှုပ်ရှားဆောင်ရွက်လျက်ရှိပြီး သက်ဆိုင်ရာ မွတ်ဆလင်အသိုင်းအဝိုင်းနဲ့ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ဆက်ဆံရေးဟာ ချောချောမွေ့မွေ့ပဲ ဆိုတာကို လေ့လာသူတွေ မြင်တွေ့နိုင်ပါတယ်။”

တရုတ်သည် မြန်မာပြည်တွင်းရေးကို ဝင်ရောက်စွက်ခြင်းမပြုဟု ပြောဆိုထားသော်လည်း ယခုအခါတွင် TNLA အပေါ် ရာဇသံကဲ့သို့ ခြိမ်းခြောက်သတိပေးခြင်းအပေါ် နိုင်ငံရေးသမားများနှင့် တရုတ်အရေး လေ့လာစောင့်ကြည့်သူများ၏ သဘောထားအမြင်များကို DMG က တင်ဆက်ထားသည်။ 

စစ်ကောင်စီသည် ရသေ့တောင် - ပုဏ္ဏားကျွန်းနယ်စပ်ရှိ ကျေးရွာ ၂၀ ခန့်မှ ဒေသခံများကို ဇွန်လမှစ၍ မြို့တွင်းသို့ အဓမ္မပြောင်းရွှေ့ခဲ့သည်။ ရွှေ့ပြောင်းခံရသူများ လက်ရှိဖြတ်သန်းနေရသော အခြေအနေများကို DMG က ဆက်သွယ်မေးမြန်းထားပါသည်။

တောင်ကုတ်မြို့နယ်၏ လက်ရှိအခြေအနေများနှင့်ပတ်သက်၍ တောင်ကုတ်မြို့မှ ဒေသခံတစ်ဦးကို DMG က ဆက်သွယ် မေးမြန်းထားပါသည်။

ဌာနဆိုင်ရာဝန်ထမ်းများ အလုပ်တာဝန်ပျက်ကွက်သည် ဟုဆိုကာ အရေးယူမည်ဟု ရခိုင်ပြည်နယ် စစ်ကောင်စီက ဇူလိုင်လ ၂၅ ရက်တွင် အမိန့်စာထုတ်ပြန်ခဲ့သည့်အပေါ်  နယ်ပယ်အသီးသီးတွင် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည့် ရခိုင်က ဝန်ထမ်းအချို့၏ သဘောထားများကို တင်ဆက်လိုက်သည်။

စစ်အာဏာသိမ်းချိန်မှ လက်ရှိအချိန်ထိ သုံးနှစ်တာအတွင်း အမျိုးသမီးများရင်ဆိုင်နေရသော စိန်ခေါ်မှုနှင့် အခက်အခဲများအား မြန်မာ့အမျိုးသမီးသမဂ္ဂ(BWU)မှ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး နော်ခင်စန်းထွေးကို DMG က ဆက်သွယ်မေးမြန်းထားသည်။

ဘူးသီးတောင်တိုက်ပွဲကာလအတွင်း ခရုချောင်း(မွတ်ဆလင်)ကျေးရွာမှ ဒေသခံ (၃၅) ဦးကို စစ်ကောင်စီကဖမ်းဆီးပြီး ခမရ (၃၅၃) တပ်ရင်းတွင် ချုပ်နှောင်ထားခဲ့သည်။ ၎င်းတပ်ရင်းအား AA သိမ်းပိုက်ပြီးနောက် လွတ်မြောက်လာသူများထဲမှ ဆော်လိမ်မိုလာကို DMG က မေးမြန်းထားပါသည်။  

အာဂျင်တီးနားအစိုးရရှေ့နေက စစ်ခေါင်းဆောင်များအား ဖမ်းဝရမ်းထုတ်ရန် တရားရုံးထံ ယခုနှစ် ဇွန်လ ၂၈ ရက်က တင်သွင်းခဲ့သည့်လျှောက်လွှာထဲတွင် နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နှင့် သမ္မတဟောင်း ဦးထင်ကျော် တို့၏ အမည်များလည်း ပါဝင်လာခဲ့သည်။ 

ကျနော်တို့ရွာကို စစ်ကောင်စီတပ်သားတွေက ဝိုင်းလိုက်တယ်။ ပြီးတော့ တွေ့သမျှလူကိုဖမ်းပြီး ကားပေါ်တင်တယ်။ တချို့ထွက်ပြေးသွားလို့ လူမရှိတဲ့အိမ်တွေကို မီးရှို့တယ်။ ဆန္ဒပြဖို့ လူ ၃၀ ကျော်ဆံ့တဲ့ ကားတစ်စီးနဲ့ ဘူးသီးတောင်မြို့ကို နှစ်ကြိမ်ပို့တယ်။

“လေ့လာသူတွေအနေနဲ့ အာရကန်အပါအဝင် မြန်မာနိုင်ငံတစ်ဝန်းက ပြည်သူလူထုရဲ့ အသက်အိုးအိမ်တွေ ထိတ်လန့်ဖွယ်ရာ ဆုံးရှုံးရမှုအပေါ်မှာလည်း မျှမျှတတ သတိပြုစောင့်ကြည့်ကြဖို့ ကျနော်တို့ အကြံပြုပါတယ်”

တော်လှန်ရေးဖြတ်သန်းမှု (၁၅)နှစ်တာအတွင်း ရက္ခိုင့်တပ်တော်၏ စစ်ရေး၊ နိုင်ငံရေး ရည်မှန်းချက်များဖြင့် ခရီးဆက်နေမှုအပေါ် ရခိုင်ဒေသခံများ၏ သဘောထားအမြင်များကို DMG က မေးမြန်းထားသည်။

ရခိုင်ဒေသစစ်ဘေးရှောင်များ၏ အခြေအနေနှင့်ပတ်သက်ပြီး မြေပြင်တွင် အကူအညီပေးရေးလုပ်ငန်းများကို လုပ်ဆောင်နေသည့် ပုဏ္ဏားကျွန်းလူငယ်များအစည်းအရုံး ဒု – ဥက္ကဌ မနှင်းသဇင်လှိုင်ကို DMG က ဆက်သွယ်မေးမြန်းထားပါသည်။

ရခိုင်တိုက်ပွဲစတင်သည့် နိုဝင်ဘာ ၁၃ ရက်မှစ၍ စစ်ကောင်စီက ဒေသတွင်း ကုန်းလမ်း၊ ရေလမ်းသွားလာမှုကို ပိတ်ဆို့ထားသည်မှာ တစ်လကျော်ထိကြာမြင့်လာပြီး ပြည်သူတစ်သိန်းကျော်မှာလည်း နေရပ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးနေရသည်။ 

ပေါက်တောမြို့တိုက်ပွဲအခြေအနေ၊ တိုက်ပွဲအတွင်း ဘယ်လိုဖြစ်သန်းခဲ့ရသလဲ၊ စစ်ကောင်စီက ဘာတွေကျူးလွန်နေသလဲ စတဲ့ အကြောင်းအရာတွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး  AA ကယ်ထုတ်မှုကြောင့် နိုဝင်ဘာ ၂၁ ရက်နေ့က လွတ်မြောက်လာတဲ့ အမျိုးသားတစ်ဦးကို DMG က မေးမြန်းထားပါတယ်။ 

စစ်အာဏာရှင်စနစ် အမြစ်ဖြုတ်ရေးကို ရည်ရွယ်တဲ့ ၁၀၂၇ စစ်ဆင်ရေးကြောင့် ‘မြန်မာနိုင်ငံမှာ အပြောင်းအလဲတွေ ဖြစ်လာနိုင်မလား’ ဆိုတာကို နိုင်ငံရေးလေ့လာသူတွေရဲ့ အမြင်ကို ဖော်ပြလိုက်ပါတယ်။ 

AASYC သည် ရခိုင်ပြည်၏ ဒီမိုကရေစီအရေး၊ လူ့အခွင့်အရေးတို့အပြင် စစ်အာဏာရှင်စနစ် ဆန့်ကျင်ရေးနှင့် ပတ်သက်ပြီး လှုပ်ရှားဆောင်ရွက်နေသည့် အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုဖြစ်သည်။

ရခိုင်ပြည်အတွင်း ခိုးမှု၊ လုယက်မှု၊ ဓားပြတိုက်မှု၊ လူသတ်မှု၊ မုဒိမ်းမှု စသည့် မှုခင်းဖြစ်စဉ်များ ထူပြောလာပြီး ဒေသခံများမှာ လုံခြုံမှုကင်းမဲ့နေကြသည်။ အထူးသဖြင့် ယခုနောက်ပိုင်းတွင် သက်ငယ်မုဒိမ်းများ ဆက်တိုက်ဖြစ်ပွားနေပြီး ကျူးလွန်သူများမှာ ကလေးနှင့်ဆွေမျိုးတော်စပ်သူများ၊ အိမ်သို့အဝင်အထွက်ရှိသူများ ဖြစ်နေသည်ကို တွေ့ရသည်။

ခင်ပွန်းမရှိဘဲ မိသားစုစားဝတ်နေရေးကို ဘယ်လိုရုန်းကန်နေရလဲဆိုတာကို မညို(အမည်လွဲ)ကို DMG က တွေ့ဆုံမေးမြန်းထားပါတယ်။

ရခိုင်မှ အိန္ဒိယသို့ တိုက်ရိုက်ကုန်သွယ်ခွင့်ရပါက ဒေသအတွက် အကျိုးစီးပွားဖြစ်ထွန်းနိုင်မည်ဟု ဒေသခံများက မျှော်လင့်နေကြပြီး လတ်တလောတွင် နှစ်နိုင်ငံကုန်သွယ်မှု လုပ်ဆောင်နိုင်ရေးအတွက် မြန်မာနှင့် အိန္ဒိယတို့ကြား သဘောတူညီမှုများ လိုအပ်နေသေးသည်။