အွန်လိုင်းမှရောင်းချနေသော အလှကုန်နှင့် စားသောက်ကုန်ပ္စည်းများမှာ ကိုရီးယား၊ တရုတ်၊ ထိုင်းနိုင်ငံတို့မှ တင်သွင်းသည့် ကုန်ပစ္စည်းများဖြစ်၍ မြန်မာနိုင်ငံ FDA ထံမှ ထောက်ခံချက်မရဟု အွန်လိုင်းဈေးရောင်းချသူများက ပြောသည်။

သေဆုံးသူမှာ အသက် (၃၇) နှစ်အရွယ် ဒေါ်နှင်းယုနွယ်ဖြစ်ပြီး ယနေ့နံနက်ပိုင်းက ၎င်းနေထိုင်ရာ ပေါက်တောကျေးရွာမှ တာဝန်ကျရာ ပန်းဖော်ပြင်ကျေးရွာသို့ စာပြရန်သွားစဉ် လမ်းခုလတ်တွင် ယင်းသို့ သေဆုံးနေခြင်း ဖြစ်သည်။

ရခိုင်ပြည်၊ ကျောက်ဖြူမြို့၊ မြို့ပေါ်ရပ်ကွက်များရှိ နေအိမ်နှင့် ဈေးဆိုင်ခန်းများတွင် ဖောက်ထွင်းမှု၊ ခိုးယူမှုများ ယခုလပိုင်းအတွင်း ခပ်စိပ်စိပ်ဖြစ်ပေါ်လာနေကြောင်း ဒေသခံများထံမှ သိရသည်။

“မိုခါ”မုန်တိုင်းကြောင့် ပျက်စီးသွားခဲ့သည့် စစ်တွေမြို့က မြို့မဈေးကြီးဆိပ်ခံတံတားကို မုန်တိုင်းအလွန် ၄ လကျော် ကြာသည့်တိုင် ပြန်လည်မပြုပြင်နိုင်သေး၍ ခရီးသည်များနှင့် စက်လှေသမားများ အခက်အခဲ ကြုံနေရကြောင်း ပြောဆိုကြသည်။

မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှု အကူအညီပေးရေးလုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်နေသည့် NGO၊ INGO အဖွဲ့များကို မဖြစ်မနေ မှတ်ပုံတင်လျှောက်ရန် စစ်ကောင်စီက ညွှန်ကြားလိုက်သည်။

ဒုက္ခသည်စခန်းတွင် နေထိုင်ကြသူများမှာ ကျန်းမာရေးအသိပညာနည်းပါး၍ မလိုလားအပ်ဘဲ ကိုယ်ဝန်ရရှိခြင်း၊ ကိုယ်ဝန်ဖျက်ချခြင်းများကို တွေ့နေရသည်ဟု စစ်တွေမြို့နယ်၊ သက္ကယ်ပြင် မွတ်ဆလင်ဒုက္ခသည်စခန်းနေ အမျိုးသမီးတစ်ဦးက ပြောသည်။ 

“ဒီနှစ်တော့ ကျောင်းတက်ဖြစ်တော့မှာ မဟုတ်ဘူး။ မိဘတွေလည်း အလုပ်အကိုင်အဆင်မပြေ၊ ကုန်ဈေးနှုန်းတွေကလည်း မြင့်တက်နေတော့ ကျောင်းဆက်တက်ဖို့ တော်တော်အခက်အခဲရှိနေတယ်”

စကုကျွန်းနှင့် မကျဉ်းကျွန်းရှိ ကျေးရွာများတွင် အမည်မသိရောဂါကြောင့် နွားသေဆုံးမှုများရှိနေသဖြင့် မွေးမြူရေးနှင့်ကုသရေးဦးစီးဌာန တာဝန်ရှိသူများက စက်တင်ဘာလ ၈ ရက်နေ့မှစ၍ ကွင်းဆင်းစစ်ဆေးမှုများ ပြုလုပ်နေသည်။ 

ဦးမာမတ်ရူရ်ကူရ်းကို ဖမ်ဆီးသွားသည့် ARSA အဖွဲ့ဝင်များမှာ ဘူးသီးတောင်မြို့နယ်အတွင်း အခြေစိုက် လှုပ်ရှားနေသော မူဟာမတ်ခါရ်လစ် ဦးဆောင်သောအဖွဲ့ဖြစ်ကြောင်း ဒေသခံများထံမှ သိရသည်။ 

“နိုင်ငံတော်ဝင်ငွေ ဆုံးရှုံးနစ်နာမှုမရှိစေရေး” ဟုဆိုကာ ယာဉ်မှတ်ပုံတင်ဆိုင်ရာအခငွေများကို ယခင်ကထက် သုံးဆအထိ တိုးမြင့်ကောက်ခံရန် စစ်ကောင်စီ၏ ပို့ဆောင်ရေးနှင့်ဆက်သွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနက စီစဉ်နေသည်။

“မလုပ်ဖြစ်တာက ဆရာတော်ကို မေ့နေလို့မဟုတ်ဘူး။ အရင်နှစ်က ကျနော်တို့ ဦးဆောင်ပြီး လုပ်ခဲ့တယ်။ ဒီနှစ်တော့ စစ်တွေမှာလည်း ဆန်ပြသနာနေ့ကကိစ္စတွေ ဖြစ်တော့ လုံခြုံရေး စိုးရိမ်တာတွေကြောင့် မလုပ်ဖြစ်တာ”

သွေးလွန်တုပ်ကွေးဖြစ်ပွားမှုမှာ ယခုနှစ် အစောပိုင်းကာလတွင် အနည်းငယ်ရှိခဲ့သော်လည်း မုန်တိုင်းအလွန်ကစပြီး သိသိသာသာ မြှင့်တက်လာခြင်းဖြစ်သည်။ 

ယနေ့ ကျရောက်သော ၈၄ နှစ်မြောက် ဆရာတော် ဦးဥတ္တမနေ့ကို ဂုဏ်ပြုသောအားဖြင့် ရခိုင်ပြည်၊ အမ်းမြို့နယ်တွင် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းရေးလုပ်ဆောင်သူများက သီးပင်၊ စားပင်နှင့် နှစ်ရှည်သစ်ပင် ၁,၃၀၀ ကျော်ကို စိုက်ပျိုးခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

ရခိုင်ပြည်အတွင်း မောင်တော၊ ဘူးသီးတောင်နှင့် ရသေ့တောင်မြို့နယ်များရှိ စစ်ကောင်စီတပ်သားများမှာ စခန်းစွန့်ခွာ ထွက်ပြေးမှုများ မကြာခဏဖြစ်ပွားနေသည်။ 

ပါတီခေါင်းဆောင်နှစ်ဦးအပါအဝင် ရခိုင်က ဖမ်းဆီးခံထားရဆဲ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားများကို လွှတ်ပေးရန် စစ်ကောင်စီနှင့် AA ကို ရခိုင့်ဦးဆောင်ပါတီ(AFP)က ယနေ့ ထုတ်ပြန်တောင်းဆိုလိုက်သည်။  

ရခိုင်ပြည်၊ ရှေးဟောင်းမြောက်ဦးမြို့ရှိ သျှစ်သောင်းပုထိုးတော်တွင် ဒီဂျစ်တယ်လမ်းညွှန်စနစ် (The Pagoda Digital Directory) ပြုလုပ်ထားရှိရေး သာသနာရေးနှင့် ယဉ်ကျေးမှုဝန်ကြီးဌာနက စီစဉ်နေကြောင်း သတင်းရရှိသည်။

ကမန်တိုင်းရင်းသားများကို ယခင်က နိုင်ငံကူးလက်မှတ် ထုတ်ပေးခဲ့သော်လည်း ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၂ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလမှစ၍ နိုင်ငံကူးလက်မှတ်ပြုလုပ်ခွင့် ရပ်ဆိုင်းခံလိုက်ရခြင်း ဖြစ်သည်။ 

အဆိုပါချောင်းကူးတံတားမှာ သံပြားအခင်းကြိုးတံတားဖြစ်ပြီး ပြီးခဲ့သည့် မေလ ၁၄ ရက်နေ့က တိုက်ခတ်ခဲ့သည့် “မိုခါ” ဆိုင်ကလုန်းမုန်တိုင်းကြောင့် လုံးဝပျက်စီးသွားခဲ့သည်။ လက်ရှိတွင် ဒေသခံများမှာ ချောင်းတစ်ဖက်ကမ်းသို့ လှေဖြင့်သွားလာနေကြရသည်။ 

မောင်တောခရိုင်အတွင်းက ကျေးရွာများတလျှောက်တွင် ARSA အဖွဲ့ဝင်များက လက်နက်ကိုင်၍လည်းကောင်း၊ လက်နက်မပါဘဲလည်းကောင်း  သွားလာလှုပ်ရှားမှုများမှုရှိနေ၍ ဒေသခံများမှာ စိုးရိမ်နေကြသည်။