မြန်မာ့တပ်မတော်၏ ဆက်ဆံရေးအပေါ် အိန္ဒိယဘက်က အလေးထားမှုပြသခဲ့သလို လက်နက်ကိုင်များအား တိုက်ပွဲများဆင်နွှဲရာတွင်လည်း တပ်မတော်အား လက်နက်ခဲ့ယမ်းများ ထောက်ပံ့ခဲ့သည်။ အပြန်အလှန်အားဖြင့် နေပြည်တော်ကလည်း အိန္ဒိယ၏ “အရှေ့မျှော်” ပေါ်လစီအား အားပေးကူညီမှုများ ဆောင်ရွက်ပေးခဲ့သည်။ အိန္ဒိယသည် ၎င်း၏ အရှေ့မျှော်ပေါ်လစီဖြင့် အိန္ဒိယမှ အရှေ့တောင်အာရှ ဒေသတွင်းအထိ ကုန်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်းသစ် ဖွင့်လှစ်ရန် စီစဉ်ထားသဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံတွင်း တရုတ်၏ လွှမ်းမိုးမှုအား တန်ပြန်နိုင်ရန် ရည်ရွယ်လျက်ရှိသည်။

မြန်မာအစိုးရဟာ ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ် ရှေ့တိုးနိုင်ဖို့ ရုန်းကန်နေရချိန်မှာပဲ ကိုယ်ပိုင်အာဏာတစ်ရပ်နဲ့ ရပ်တည်နေတဲ့ မြန်မာ့တပ်မတော်ဟာလည်း တိုက်ခိုက်နှိမ်နင်းရခက်တဲ့ ခေတ်ပေါ်လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့တွေကြောင့် ခေါင်းခဲနေရပါတယ်။ ဒီခေတ်ပေါ်လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့တွေဟာ ယခင်လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ဟောင်းတွေလို နေရာတစ်ခုမှာ အခိုင်အမာတပ်စွဲပြီး နယ်မြေရယူထားတာမျိုးမလုပ်ဘဲ ချုံခိုတိုက်ခိုက်တာနဲ့ တိုက်ပြီးပြေးတဲ့နည်းဗျူဟာတွေကို အသုံးပြုလျက်ရှိတာကြောင့် တပ်မတော်ရဲ့ ပုံမှန်လုပ်ဆောင်နေကျ အင်အားသုံးထိုးစစ်ဆင်တဲ့ဗျူဟာနဲ့ ချေမှုန်းအနိုင်ယူဖို့ ခက်ခဲနေတာပဲဖြစ်ပါတယ်။

တရုတ်သမ္မတရှီကျင့်ဖျင်သည် ရပ်ဝန်းနှင့်လမ်းစီမံကိန်းအား ၂၀၁၃ ခုနှစ်တွင် မိတ်ဆက်ခဲ့စဉ်က ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး ဖွံ့ဖြိုးရေးစီမံကိန်းများထဲမှ တစ်ခုအဖြစ် နိမိတ်ဖတ်ခဲ့သည်။ ထိုစီမံကိန်းကြီးတွင် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းပေါင်း ၈၀ ကျော် ပါဝင်ပတ်သက်လျှက်ရှိပြီး ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုပမာဏသည် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၈.၅ ထရီလီယံအထိ ရှိသည်။ သို့သော်လည်း ကမ္ဘာကြီးအားချိတ်ဆက်မည့် မဟာဗျူဟာသည် အခြားတစ်ဘက်တွင် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်အပေါ် အကျိုးသက်ရောက်မှုများ ရှိနေပြီး ဇီဝမျိုးစိတ်များအား အန္တရာယ်ဖြစ်စေနိုင်သည့် အခြေအနေတွင် ရှိနေသည်။ 

တရုတ်-အမေရိကန် ကုန်သွယ်ရေးစစ်ပွဲက တစ်ကမ္ဘာလုံး၏အာရုံစူးစိုက်မှုကို ဖမ်းစားထားလျက်ရှိချိန်တွင် ယင်းကမ္ဘာ့ဆူပါ ပါဝါနှစ်နိုင်ငံသည် ပိတ်ကားနောက်ကွယ်၌ ကမ္ဘာ့အစွန်အဖျား ဒေသလေးတစ်ခုတွင် သြဇာလွှမ်းမိုးနိုင်ရန်လည်း အပြိုင်အဆိုင် ကြိုးစားလျက် ရှိလေသည်။

တရုတ်နှင့်ရုရှားအပြင် တစ်ကမ္ဘာလုံးအတိုင်းနှင့် မြန်မာနိုင်ငံနှင့်စီးပွားရေး ပတ်သက်ဆက်နွယ်မှု အခြေအနေများအရ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဖြစ်ပေါ်နေဖွယ်ရာရှိသော လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုများ၊ ခွဲခြားဆက်ဆံမှုများနှင့် လူမျိုးတုန်းသတ်ဖြတ်မှုများကို ရပ်တန့်သွားအောင် ဖိအားပေးရန် မစွမ်းသာသည့်အခြေအနေတွင် ရောက်ရှိလျက်ရှိသည်။

ဒေါ်နယ်ထရမ့်ဦးဆောင်သည့် အမေရိကန်အစိုးရသည် မြန်မာအပါအဝင် အာရှနှင့် အာဖရိကမှ နိုင်ငံပေါင်း ၇ နိုင်ငံကို ခရီးသွားလာခြင်းနှင့်ပတ်သက်ပြီး ကန့်သတ်ပိတ်ပင်မှုများ တိုးမြှင့်သွားရန်စီစဉ်ထားသည်ဟု Wall Street Journal တွင် ဖော်ပြထားသည်။

တရုတ်-မြန်မာ စီးပွားရေးစင်္ကြ ံဟာ ကုန်သွယ်ရေးစင်္ကြ ံတစ်ခုဆိုတာထက်ပိုပြီး ဒေသတွင်းတရုတ်နိုင်ငံရဲ့ သြဇာသက်ရောက်မှုကျယ်ပြန့်လာတာနဲ့အမျှ ဒီစင်္ကြ ံကနေတစ်ဆင့် ဒေသတွင်းအခြေအနေတွေကို ထိန်းချုပ်သွားနိုင်ဖို့ ရည်ရွယ်ထားတယ်လို့ ယူဆရပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံဟာ တရုတ်ရဲ့ ဒီစီးပွားရေးရွှေ့ကွက်မှာ နယ်ရုပ်ဖြစ်သွားနိုင်ဖွယ် ရှိနေ ပြီး အချုပ်အခြာအာဏာအရ ထိခိုက်သွားစရာ အခြေအနေတွေပါရှိနေပါတယ်။

မွတ်ဆလင်ဒုက္ခသည်များ နေထိုင်ရန် အဆောက်အအုံများ ဆောက်လုပ်လျက်ရှိသည့် ဘာဆန်ချာ (Bhasan Char) ကျွန်းတွင် ဒုက္ခသည် ၁၀၀,၀၀၀ နေထိုင်ရန် အသင့်ဖြစ်ပြီဟု ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အာဏာပိုင်များက ကြာသပတေးနေ့ (ဇန်နဝါရီ ၁၆ ရက်) တွင် ပြောကြားလိုက်သည်။

ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး ဘဏ္ဍာရေးသတင်းစာဖြစ်သော ဂျပန်အခြေစိုက် Nikkei Asian က ၂၀၂၀ ခုနှစ်အတွင်းတွင် အာရှဒေသ၌ အဆိုးဆုံးအခြေအနေအထိ ပေါက်ကွဲလာနိုင်ခြေရှိသော ပဋိပက္ခများကို ခန့်မှန်းသုံးသပ်ဖော်ပြထားရာ မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း ဖြစ်ပွားလျက်ရှိသော ပဋိပက္ခများလည်း ပါဝင်လျက်ရှိသဖြင့် DMG စာဖတ်ပရိသတ်အတွက် ကောက်နုတ်ဘာသာပြန်ကာ ဖော်ပြ..

ဒါဇင်နှင့်ချီရှိသည့် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့များနှင့် မြန်မာစစ်တပ် အကြား ဖြစ်ပွားလျှက်ရှိသော တိုက်ပွဲများမှာ နိုင်ငံနှင့် နယ်နိမိတ်ထိစပ်လျှက်ရှိသည့် အိန္ဒိယ၊ တရုတ်နှင့် ထိုင်းနယ်စပ်များရှိ တောတောင်များတွင် ဖြစ်ပွားနေခြင်းဖြစ်သည်။ ခြွင်းချက်အားဖြင့် မွတ်ဆလင်များ မောင်းထုတ်ခံခဲ့ရသည့် ရခိုင်ပြည်နယ်တွင်မူ ရခိုင်လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့သစ် Arakan Army သည် နိုင်ငံဧရိယာတွင်း၌ ဝင်ရောက်လှုပ်ရှားလျက်ရှိသည်။

ယခင်က မဟတ္တမဂန္ဒီ၊ နယ်ဆင်မင်ဒဲလားတို့နှင့်တန်းတူ ချီးကျူးဂုဏ်ပြုခြင်းခံခဲ့ရသော ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်သည် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းမှ လူနည်းစုမွတ်ဆလင်များကို လူမျိုးတုန်းသတ်ဖြတ်ရန်ရည်စူးကာ သတ်ဖြတ်မှုများကျူးလွန်လျက်ရှိသော စစ်တပ်ဘက်မှ ရှေ့နေလိုက်ကာကွယ်ပေးသူဖြစ်နေပြီဟု နိုင်ငံတကာမှ ဝေဖန်မှုများ ထွက်ပေါ်လျက်ရှိသည်။

ထူးမောင် (အမည်လွှဲ)သည် သူ၏ မိတ်ဆွေဟောင်းများနှင့် နေ့လယ်စာအတူစားရန် ထိုင်လိုက်သည်။ သာမန် အပြုအမူတစ်ခုသာ ဖြစ်သော်လည်း ရခိုင်ပြည်နယ်ရှိ သူတို့ဒေသတွင်တော့ ထူးခြားနေသည်။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ထူးမောင်သည် မွတ်ဆလင်ဖြစ်ပြီး သူ၏မိတ်ဆွေများမှာ ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်များ ဖြစ်နေသောကြောင့်ပင်။

အဓမ္မခိုင်းစေမှုနှင့် ကျွန်ပြုခိုင်းစေမှုအမည်းစက်များ ရှိနေသော မြန်မာ့ပင်လယ်ပြင် ငါးဖမ်းလုပ်ငန်းမှ ရေထွက်ကုန်များ ဥရောပမြေပေါ် တင်သွင်းခွင့်မပြုရန် ဗြိတိသျှမီဒီယာတစ်ခုဖြစ်သော The Guardian ကဖော်ပြလိုက်သည်။

၁၉၉၀ လွန် အစောပိုင်းနှစ်များကတည်းက လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုများ၏ တိုက်ရိုက်အကျိုးဆက်အနေဖြင့် ချမှတ်ခံခဲ့ရသော နိုင်ငံတကာ၏ပိတ်ဆို့မှုများကြောင့် မြန်မာစစ်တပ်အနေဖြင့် ခေတ်သစ် အကြမ်းဖက်နှိမ်နင်းရေး နည်းစနစ်များ၊ သို့မဟုတ် အဆင့်မြင့် စစ်လက်နက်နည်းပညာများအကြောင်းကို လေ့လာသင်ယူခွင့်မရခဲ့ဘဲ...

အိန္ဒိယ-မြန်မာ နယ်စပ်တွင် အိန္ဒိယသူပုန်တပ်ဖွဲ့များ အခြေချစရာနေရာ မရှိစေရေးအတွက် မြန်မာနိုင်ငံဘက်မှ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို အိန္ဒိယနိုင်ငံအနေဖြင့် အလေးထားကြောင်း အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ် နာရင်ဒြာမိုဒီ က နိုင်ငံတော်၏ အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်အား ပြောကြားခဲ့သည်ဟု Times of India သတင်းတစ်ရပ်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

အကောင်းဆုံး ဖြစ်နိုင်ခြေတစ်ရပ်သို့ ရောက်ရှိနိုင်မည်ဆိုလျှင် မြန်မာနိုင်ငံသည် အရှေ့ကဲ့သို့ချမ်းသာကြွယ်ဝပြီး အနောက်ကဲ့သို့ ဒီမိုကရေစီထွန်းကားသည့် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံအဖြစ် ရောက်ရှိလာနိုင်ပါသည်။

Nikkei Asian Review သတင်းဌာနနှင့် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် အင်တာဗျူး

လက်ရှိဖြစ်ပွားနေသော ပဋိပက္ခများသည် တရုတ်နိုင်ငံ၏ အနောက်တောင်ပိုင်း ယူနန်ပြည်နယ်ကို မြန်မာနိုင်ငံအလယ်ပိုင်း မန္တလေးမြို့နှင့် ချိတ်ဆက်ပေးပြီး ထိုမှတဆင့် ရန်ကုန်၊ ရန်ကုန်မှတဆင့် ကျောက်ဖြူရေနက်စီမံကိန်းအထိ ချိတ်ဆက်မည့် တရုတ်-မြန်မာစီးပွားရေးစင်္ကြ ံ စီမံကိန်းကိုလည်း ခြိမ်းခြောက်လျက်ရှိသည်။