နခခ (၅) မကျရှုံးရေး ဆက်လက်ခုခံ တိုက်ခိုက်နိုင်ရန်အတွက် အောက်တိုဘာလ နောက်ဆုံးပတ်မှစ၍ Y-12 လေယာဉ်ဖြင့် နေ့စဉ်ရက်ဆက် ရိက္ခာဖြည့်တင်းပေးနေကြောင်း သတင်းရင်းမြစ်တစ်ဦးက ပြောသည်။

ပူလောင်တောင်ကုန်းပေါ်တွင် ယာယီအထိုင်ချထားသော အမြောက်စခန်းကို အာရက္ခတပ်တော်က ထိုးစစ်ဆင်တိုက်ခိုက်ပြီးနောက် အောက်တိုဘာ ၂၉ ရက်တွင် အပြီးသတ်သိမ်းပိုက်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

စစ်ကောင်စီက မြို့ပေါ်အထိ ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်မှုနှင့်အတူ အရပ်သားထိခိုက်သေဆုံးမှု အများအပြားရှိလာသဖြင့် ဒေသခံများက စိုးရိမ်ကြောက်လန့်နေကြသည်။

DMG သတင်းဌာနမှ ဖော်ပြခဲ့သော "လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှုကို အရေးယူပေးရန် မွတ်ဆလင်များ တောင်းဆို" သတင်းနှင့်ဖော်ပြမှု တစ်ခုတည်းကို အကြောင်းပြကာ စစ်ကောင်စီက DMG သတင်းဌာနမှ ဝန်ထမ်း ၂၀ ဦးကို အကြမ်းဖက်မှုတိုက်ဖျက်ရေး ဥပဒေပုဒ်မ- ၅၂(က)ဖြင့် တရားစွဲဆိုခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

" အခုက မြို့ပေါ်နေရာတွေမှာတောင် လက်နက်ကြီး ကျရောက်ပေါက်ကွဲတာတွေ ရှိနေတယ်။ ညဆိုရင်လည်း မအိပ်ရဘူး။ နေ့ရော၊ ညပါ နှစ်ဖက်စလုံးက ပစ်နေတယ်" ဟု အမ်းမြို့ခံ အမျိုးသမီးတစ်ဦးက ပြောသည်။

" အမျိုးသမီးတွေဟာ သူတို့ရဲ့ မိသားစုဝင်တွေကို ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ရတဲ့အပြင် တော်လှန်ရေးမှာ အရေးပါတဲ့ အခန်းကဏ္ဍကပါဝင်နေတာကြောင့် အကြမ်းဖက်စစ်အုပ်စု (စစ်ကောင်စီ)ရဲ့ ပစ်မှတ်ထားတာကို ခံနေရတယ်" ဟု BWU က ဆိုသည်။

ကုန်ဈေးနှုန်းမြင့်တက်မှု၊ အလုပ်အကိုင်ရှားပါးမှုနှင့် ရင်ဆိုင်နေကြရသည့် ရခိုင်ဒေသခံများမှာ ရာသီအလိုက်ထွက်ရှိသည့် ဒေသအစားအစာများကိုရှာဖွေကာ ဝမ်းရေးအတွက် ရုန်းကန်လာနေကြသည်။

မိုင်းပေါက်ကွဲမှုဖြစ်ပွားခဲ့သည့် နေရာအနီးပတ်ဝန်းကျင်တွင် စစ်ကောင်စီက တပ်စွဲနေထိုင်ခဲ့ပြီး မြေမြှုပ်မိုင်းများကို ထောင်ထားခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း ဒေသခံများက ပြောဆိုကြသည်။

"အကျဉ်းသားတွေရဲ့ အချက်အလက်တွေကို အကျဉ်းဦးစီးဝန်ထမ်းတွေက တစ်ဆင့် မေးမြန်းခဲ့တာတွေ့ရပြီး အကျဉ်းထောင်တစ်ခုနဲ့ တစ်ခုမှာ မေးမြန်းမှုတွေ မတူညီကြတာကို စီစစ်တွေ့ရှိရတယ်" ဟု PPNM ၏ ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြသည်။

သတင်းထောက် နှစ်ဦးအား စက်တင်ဘာ ၂၉ နှင့် ၃၀ ရက်နေ့တွင် KIA က ဖမ်းဆီးသွားခြင်းဖြစ်ပြီး တစ်လခန့်အကြာတွင် ပြန်လည်လွတ်မြောက်လာခြင်းဖြစ်သည်။

လမ်းခရီးပိတ်ဆို့ထားသည့် ရခိုင်ဒေသအတွင်း ပြည်မဘက်မှ ကုန်စည်များဝင်ရောက်မှုမရှိ၍ ဒေသထွက်ကုန်များကိုသာ အဓိက ဝယ်ယူစားသုံးလာကြသဖြင့် ဈေးကွက်တစ်ခု ဖြစ်ထွန်းနေသည်။

ကျောက်ကပ်သည် ခန္ဓာကိုယ်အတွင်းရှိ အညစ်အကြေးများကို စွန့်ထုတ်ပေးရုံသာမက ဓာတ်ပစ္စည်းများနှင့် အရည်များကိုလည်း ထိန်းညှိပေးပြီး ကျောက်ကပ် ပုံမှန်အလုပ်မလုပ်နိုင်သည့်အခါ ခန္ဓာကိုယ်အတွင်း ဓာတ်ပစ္စည်း မညီမမျှဖြစ်လာကာ အသက်အန္တရာယ် ထိခိုက်လာနိုင်သည်။

" အခုဆိုရင် ရခိုင်မှာ ဖုန်းလိုင်း၊ အင်တာနက်လိုင်းတွေလည်းမရတော့ဘူး။ ဒါကြောင့် ပြည်သူတွေက ဘယ်နေရာမှာ ဘာဖြစ်ခဲ့လဲဆိုတာကိုလည်း မသိရတဲ့အတွက် သတင်းမှန်လည်း မသိရဘူး။ သတင်းမှောင်ချခံထားရတဲ့ ပြည်သူတွေကို သတင်းမှန်သိစေချင်တဲ့ ရည်ရွယ်ချက်နဲ့ ဒီဂျာနယ်ကို ဖြန့်ဝေဖြစ်သွားတာပါ" ဟု ဂျာနယ်ဦးဆောင်ထုတ်ဝေသူ ကိုတေဇအောင်က ပြောသည်။

စစ်တွေမြို့နယ်နှင့် ပုဏ္ဏားကျွန်းမြို့နယ် နယ်စပ်တကြောရှိ ကျေးရွာအချို့ကို စစ်ကောင်စီက လေကြောင်း၊ လက်နက်ကြီးတို့ဖြင့် ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်ခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

စစ်ကောင်စီက လမ်းခရီးပိတ်ဆို့မှုကြောင့် ပြည်ပနိုင်ငံတွင် ပညာတော်သင် ရရှိထားသူများနှင့်၊ အခြားအလုပ် အကိုင်အခွင့်အလမ်းရရှိသူများမှာ သွားလာရေး အဆင်မပြေဖြစ်နေကြသည်။

စစ်ဘေးတိမ်းရှောင်လာစဉ်က မေယုတောင်တန်းကိုအမှီပြုကာ ငါးရှာ၊ ဟင်းရှာ၍ ရှာဖွေစားသောက်ခဲ့သော်လည်း လက်ရှိတွင် ARSA အဖွဲ့၏ လှုပ်ရှားမှုများကြောင့် ဝမ်းစာရှာဖွေရန် မသွားရဲဖြစ်နေကြသည်ဟု မြိုလူမျိုး စစ်ဘေးရှောင်များက ပြောသည်။ 

အိမ်သာမလုံလောက်ခြင်းမှာ လူဦးရေများသော စစ်ဘေးရှောင်စခန်းများတွင် ဝမ်းပျက်ဝမ်းလျှောရောဂါအပြင် နောက်ဆက်တွဲ ကျန်းမာရေးပြဿနာအတွက် စိုးရိမ်စရာဖြစ်နေသည်။

သံတွဲမြို့နယ်တစ်ခုလုံးကို AA က ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၅ ရက်တွင် အပြီးသတ်သိမ်းပိုက်ပြီးနောက် စစ်ကောင်စီ၏ လေကြောင်းဗုံးကြဲမှုကြောင့် သံတွဲမြို့နယ်တွင် အရပ်သား သေဆုံးသူ ၁၉ ဦး၊ ဒဏ်ရာရရှိသူ ၃၆ ဦးအထိ ရှိလာသည်။ 

ရခိုင်တွင် လေကြောင်းဗုံးကြဲမှုကြောင့် ကလေးသူငယ်များ ထိခိုက်သေဆုံးမှု တိုးလာနေသလို ကလေးငယ်များမှာ စိတ်ပိုင်း/ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ထိခိုက်မှုများကို ဆိုးရွားစွာခံစားနေကြရသည်။