စီမံကိန်းကြီးများတည်ဆောက်ခြင်း၏ ဆိုးကျိုးအဖြစ် သံဇစ်မြစ်နှင့် ပင်လယ်ကမ်းရိုးတန်း ဒေသခံ တို့အတွက် ဘဘာဝဘေးအန္တရာယ်နှင့် စားဝတ်နေရေး ဖုံလှုံမှုကို အထောက်ကူပြနေသော အစိမ်းရောင်တံတိုင်း ကြီးများ(သို့မဟုတ်) ဒီရေတောများ ထပ်မံပြိုလဲလာမည်ကို ကျောက်ဖြူဒေသခံများ စိုးရိမ်နေကြသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် အသေးစား၊ အငယ်စားနှင့် အလတ်စား MSME စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ ဖွံ့ဖြိုးလာလျှင် ရခိုင်ပြည်တွင်းက ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများ နည်းပါးလာနိုင်ပြီး စီးပွားရေးတိုးတက်လာမည်ဖြစ်ကြောင်း စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များနှင့် လူငယ်များက မျှော်လင့်ချက်များရှိခဲ့သည်။

AA သည် မွတ်ဆလင်အများစုနေထိုင်ရာ မောင်တောခရိုင်ကို စစ်ကောင်စီ ကင်းစင်နယ်မြေအဖြစ် သတ်မှတ်နိုင်ခဲ့လျှင်လည်း မွတ်ဆလင်လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့များသည် AA အတွက် စိန်ခေါ်မှုဖြစ်လာနိုင်သည်။

 ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၁၄ ရက်နေ့မှာ ပလက်ဝမြို့နယ် တစ်ခုလုံးကို AA က သိမ်းပိုက်ခဲ့ပြီးနောက် ချင်းအမျိုးသားတပ်ဦး(CNF) ဦးဆောင်သည့် ချင်းလဲန်းကောင်စီ(CC)နှင့် ၎င်းတို့အား ထောက်ခံသူများသည် ပလက်ဝအရေးနှင့်ပတ်သက်၍ စိုးရိမ်မှုမြင့်တက်လာခဲ့သည်။

စစ်မှုထမ်းခေါ်ခြင်းကိုလက်မခံဘဲ မလေးရှားနိုင်ငံများသို့ ပွဲစားများဖြင့် တရားမဝင် ထွက်ပြေးရာ၌လည်း စစ်ကောင်စီထံ ဖမ်းဆီးခံရသည့်အပြင် လမ်းခရီး၌ အစာရေစာပြတ်ပြီး သေဆုံးသူများလည်း ရှိနေသည်။ 

ယခုအချိန်သည် ရခိုင်တို့၏ဖြစ်တည်မှုကို ပြန်လည်သမိုင်းတင်မည့်ကာလသို့ ရှောက်ရှိနေသည့်အလျှောက် လက်ရှိ စစ်ကောင်စီ၏ အုပ်ချုပ်ရေးတွင် ပါဝင်နေကြသူများမှာလည်း ရခိုင်သမိုင်းစာမျက်နှာပေါ် နာမည်ဆိုးဖြင့် တွင်ကျန်ရစ်မည့် အခြေအနေကို ကြုံတွေ့နေရခြင်းဖြစ်သည်။

မြန်မာနိုင်ငံ အနောက်ဘက်ခြမ်းတွင်တည်ရှိသည့် ရခိုင်ပြည်၊ ကျောက်ဖြူမြို့သည် နိုင်ငံခြားရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ၊ တရုတ်၏ ရွှေသဘာဝဓာတ်ငွေ့ပိုက်လိုင်း စီမံကိန်းနှင့်အတူ ကမ္ဘာ့စီးပွားရေး ဇာတ်ခုံပေါ်တွင် ထင်ရှားလျက်ရှိသည်။ 

အသက် ၄၀ အရွယ် မူလတန်းပြဆရာ ဦးမျိုးနိုင်ကို လက်နက်အပြည့်အစုံ ကိုင်ဆောင်ထားသော ALP တပ်ဖွဲ့ဝင် ၆ ဦးက ပြီးခဲ့သည့်နှစ် ဩဂုတ်လ ၁၉ ရက်နေ့တွင် စစ်တွေမြို့၌ ဖမ်းဆီးခဲ့ကြသည်။ 

ရခိုင်စစ်မျက်နှာတွင် အေအေထိုးစစ်ကို လုံးဝ မဟန့်တားနိုင်တော့သည့် စစ်ကောင်စီသည် မွတ်ဆလင်လူမျိုးများကို အသုံးချပြီး နိုင်ငံတကာ၏ အာရုံစိုက်ခြင်းခံရအောင် ဖန်တီးလာခဲ့သည်။ 

တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးရဲ့ ခရီးစဉ်မှာ ဝမ်ယိကဘက်က အချက်သုံးချက်ကို ပြောကြားခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ဒီအချက်တွေကတော့ ရှမ်းမြောက်တိုက်ပွဲတွေကို ဆန့်ကျင်ကြောင်း၊ စစ်ကောင်စီကျင်းပမယ့် ရွေးကောက်ပွဲကို နည်းပညာနဲ့ ငွေကြေးကူညီမှာဖြစ်ကြောင်းနဲ့ ပြည်တွင်ရေးကို ဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှုတွေကို လက်မခံကြောင်း ဆွေးနွေးခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

ရခိုင်ပြည်၊ ကျောက်ဖြူမြို့နယ်တွင် တရုတ်စီမံကိန်းများကို အမြန်ဆုံးအကောင်အထည်ဖော်ရန် စစ်ကောင်စီနှင့် တရုတ်တို့က ကြိုးပမ်းနေကြပြီး ဒေသခံများမှာတော့ စစ်ပွဲနှင့် စီမံကိန်းများကြားမှာ ဗျာများနေရသည်။ 

အခက်အခဲအမျိုးမျိုးကြားမှ ငွေအား၊ လူအားပေးဆပ်ကာ စိုက်ပျိုးထားသော စပါးပင်များအား တခဏအတွင်း ဆုံးရှုံးလိုက်ရ၍ မုဆိုးမဒေါ်မသိန်းဟန်တစ်ယောက် ကူရာမဲ့ဖြစ်နေသည်။ 

မကြာမီကာလတွင် စစ်တွေမြို့ကို AA က ထိုးစစ်ဆင်လာပါက ALP နှင့် ထိပ်တိုက်တွေ့မည်။ တိုက်ပွဲဖြစ်လျှင် စောမြရာဇာလင်းအပါအဝင် ခေါင်းဆောင်များက နေပြည်တော်သို့ ထွက်ပြေးနိုင်သော်လည်း အောက်ခြေတပ်သားများမှာ စစ်ကောင်စီတပ်နှင့် ပူးပေါင်းပြီးခုခံရမည့် အခြေအနေတွင် ရှိနေသည်။

ကျောက်ဖြူစီမံကိန်းများသည် တရုတ်နိုင်ငံအတွက် ဒေါ်လာသန်းချီတန်ဖိုးကြီး စီမံကိန်းများဖြစ်ပြီး တရုတ်နိုင်ငံ အတွက် ခေတ်ပြိုင်အိန္ဒိယကို အသာစီးရဖို့ ပထဝီနိုင်ငံရေးအတွက် အရေးပါနေသည်။ သို့သော်လည်း အဆိုပါစီမံကိန်းများသည် နိုင်ငံတည်ငြိမ်မှုနဲ့ တိုက်ရိုက်ဆက်စပ်နေသည်။ 

စစ်ကောင်စီတပ်သားများသည် အဖမ်းခံရသည့် မွတ်ဆလင်များ၏ အဝတ်များကို ဆုတ်ဖြဲပြီး လက်နှစ်ဖက်ကို နောက်ပြန် ကြိုးတုပ်၍ မှောက်ခိုင်ထားသည်။ ခန္ဓာကိုယ်အနှံ့ကို တုတ်၊ သေနတ်ဘောင်များဖြင့် ရိုက်နှက်သည့် အပြင် ဦးခေါင်းကိုလည်း ခြေထောက်ဖြင့် ကန်သည်ဟု ကာယကံရှင် မွတ်ဆလင်များက ဖွင့်ဟကြသည်။ 

စိုက်ပျိုးရေးနှင့် ရေလုပ်ငန်းကို အဓိကလုပ်ကိုင်သော ရခိုင်ဒေသမှာ ကုန်သွယ်မှုလမ်းကြောင်း ပိတ်ဆို့ခံထားရ၍ ပြည်တွင်းထွက်ကုန်များအား ပြည်မဖက်သို့ မတင်ပို့နိုင်ဖြစ်နေသဖြင့် စီးပွားရေးအကျဘက်သို့ ဦးတည်နေသည်။

တရုတ်ဟာ မြန်မာနိုင်ငံကို တရုတ်ရဲ့ ဂလိုဘယ်ပါဝါအောက်က နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံအဖြစ် ပုံဖေါ်ထားချင်တာပါ။ အရှင်းဆုံးပြောရရင် မြန်မာနိုင်ငံကို အနောက်ယိမ်းဝါဒ (သို့မဟုတ်) အနောက်နိုင်ငံတွေရဲ့ အယူအဆနဲ့ တည်ဆောက်မှာကို တရုတ်က လက်မခံပါဘူး။

စစ်ကောင်စီ၏ ဖိနှိပ်မှုအမျိုးမျိုးကို ကြုံတွေ့နေရသည့် ကျောက်ဖြူတောင်ဒေသခံများမှာ ရွာတွင်းနေထိုင်ရမှုကို တစ်နေ့တခြား စိတ်ပျက်လာချိန် တိုက်ပွဲများမှာလည်း ရွာအနီးသို့ တဖြည်းဖြည်း ရောက်ရှိလာသည်။ 

မေဃဝတီခေါ် မာန်အောင်မြို့နယ်သည် လူတိုင်းအမြင်တွင် တိုက်ပွဲမရှိဘဲ ငြိမ်နေသယောင် ထင်ရသောလည်း စီးပွားရေး၊ လူမှုရေး၊ စစ်ရေးကဏ္ဍတို့တွင် လှိုင်းဂယက်များ ရိုက်ခတ်နေသည်။