မန်းယီ စူပါတိုင်ဖွန်းမုန်တိုင်းသည် တစ်လအတွင်း ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံကို ဝင်ရောက်တိုက်ခတ်သော ဆဋ္ဌမမြောက် မုန်တိုင်းဖြစ်ပြီး ပြီးခဲ့သောစနေနေ့က ကာတန်ဒျူအာနက်စ်၏ အရှေ့ပိုင်းစီရင်စုကို ဦးတည်ကာ ကုန်းတွင်းပိုင်းသို့ ဝင်ရောက်လာခဲ့သည်။

ဥတ္တာပရာဒက်ရှ်ပြည်နယ် ဂျန်ဆီမြို့ရှိ မဟာရာနီ လက်ရှမီးဘိုင် ဆေးပညာကောလိပ်တွင် နိုဝင်ဘာလ ၁၅ ရက်နေ့ ညဉ့် ၁၀ နာရီခွဲဝန်းကျင်၌ ယခုကဲ့သို့ မီးလောင်ကျွမ်းခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

တရုတ်ပြည်တောင်ပိုင်း ကျူဟိုင်မြို့ရှိ အားကစားလေ့ကျင့်ရာ နေရာတစ်ခုသို့ ကားဖြင့်ဝင်တိုက်မှု ဖြစ်ပွားခဲ့သည့်အတွက် လူ ၃၅ ဦး သေဆုံးပြီး ၄၃ ဦး ဒဏ်အရာအကြီးအကျယ် ရရှိခဲ့ကြောင်း ရိုက်တာသတင်းတွင် ဖော်ပြသည်။

ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမာ ပူတင်သည် အမေရိကန်သမ္မတရွေးကောက်ပွဲ၌ အနိုင်ရရှိသော ဒေါ်နယ်ထရမ့်ကို နိုဝင်ဘာလ ၇ ရက် ကြာသပတေးနေ့က ချီးမွမ်းဂုဏ်ပြုလိုက်သည်။

ထရမ့်ထံသို့ ပေးပို့သော ဂုဏ်ပြုသဝဏ်လွှာတွင် တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင်က အမေရိကန်နှင့် တရုတ်တို့၏ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုသည် အကျိုးကျေးဇူးများကို ခံစားရကြောင်းနှင့် ထိပ်တိုက်ရင်ဆိုင်တွေ့ဆုံမှုများသည် နာကျင်ခံစားရမှုများကို ဖြစ်စေကြောင်း ထောက်ပြခဲ့သည်ဟု နိုင်ငံပိုင်ရုပ်သံ CCTV က ပြောခဲ့သည်။

မျိုးကွဲသစ်အုပ်စု 1b သည် ကမ္ဘာ့လုံးဆိုင်ရာ အရေးပေါ်ကျန်းမာရေး အခြေအနေနှင့် ချိတ်ဆက်နေသော မျောက်ကျောက်ဗိုင်းရပ်စ်၏ ပုံစံသစ်ဖြစ်သည်ဟု ဩဂုတ်လတွင် ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့က ကြေညာခဲ့သည်။

လမ်းမတော်တဆမှုဖြစ်စဉ်များသည် ဟိမဝန္တာတောင်တန်းဒေသရှိ တောင်တန်းလမ်းများတလျှောက်တွင် အဖြစ်များလေ့ရှိပြီး ဖြစ်စဉ်အများစုမှာ ပြုပြင်ထိန်းသိမ်းမှုညံ့ဖျင်းခြင်းနှင့် ကြမ်းတမ်းတွန့်ခေါက်သော မြေပြင်တွင် မဆင်မခြင်မောင်းနှင်ခြင်းတို့ကြောင့် ဖြစ်သည်။

မွတ်ဆလင် ၂၆ ဦးကို လူကုန်ကူးခဲ့ပြီး ၎င်းတို့အနက် သုံးဦးမှာ ထရပ်ကားထဲတွင် အသက်ရှူကျပ်ကာ သေဆုံးခဲ့ရသည့် ဖြစ်စဉ်နှင့်ပတ်သက်၍ ဖမ်းဆီးလိုက်ခြင်းဟု သတင်းတွင် ဖော်ပြသည်။

စပိန်တွင် လက်ရှိဖြစ်ပေါ်သော ရေကြီးရေလျှံမှုကြောင့် သေဆုံးသူအရေအတွက်သည် ၁၉၇၀ ပြည့်နှစ်က ရိုမေးနီးယားနိုင်ငံတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သော ပြင်းထန်လှသည့် ရေကြီးမှုဖြစ်စဉ်ကြီး၌ လူ ၂၀၉ ဦး သေဆုံးခဲ့သည်နှင့် အဆင့်တူနီးပါး ရှိလာခဲ့ပြီဖြစ်သည်။

မြောက်ကိုရီးယားတပ်ဖွဲ့ဝင် ၈,၀၀၀ ကျော် ရုရှားနယ်စပ်သို့ ရောက်ရှိလေ့ကျင့်နေပြီး ယူကရိန်းနှင့် တိုက်ပွဲကို ဝင်တိုက်ရန် အသင့်အနေအထားတွင် ရှိနေပြီဟု အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုက သတိပေးလိုက်အပြီးတွင် တရုတ်က ယခုကဲ့သို့ ပြောကြားလိုက်ခြင်းဖြစ်သည်။

ICBM ဒုံးကျည်ပစ်လွှတ်စမ်းသပ်မှုသည် မြောက်ကိုရီးယား၏ ဒေသတွင်း အခြေအနေနှင့် လုံခြုံရေးပိုင်းဆိုင်ရာတို့ကို ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိဖြင့် အရှိန်မြှင့်တင်ကာ ခြိမ်းခြောက်နေသော အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုနှင့် တောင်ကိုရီးယားတို့ကဲ့သို့သော ပြိုင်ဘက်များကို သတိပေးချက် ပေးပို့ရန် ရည်ရွယ်ကြောင်း ခေါင်းဆောင်ကင်မ်၏ ပြောကြားချက်ကို ကိုးကား၍ ကိုရီးယား ဗဟိုသတင်းအေဂျင်စီ (KCNA)က ဖော်ပြထားသည်။

ပြီးခဲ့သည့် နိုဝင်ဘာလက ဆန်ဖရန်စစ္စကိုမြို့အနီးရှိ ဘိုင်ဒင်-ရှီ တွေ့ဆုံခဲ့သည့် အစည်းအဝေးတွင် ရှီနှင့် ၎င်း၏ လက်ထောက်များက အမေရိကန်၏ တရားဝင်ထုတ်ပြန်ချက်များတွင် ထိုင်ဝမ်အရေးကိစ္စနှင့် စပ်လျဉ်း၍ ဖော်ပြထားသော အသုံးအနှုန်းများကို ပြောင်းလဲပေးရန် ဘိုင်ဒင်နှင့် ၎င်း၏ အဖွဲ့ကို တောင်းဆိုခဲ့သည်။

အိန္ဒိယနိုင်ငံရှိ ဘုရားရှိခိုးကျောင်းတစ်ခုတွင် မီးရှူးမီးပန်းပေါက်ကွဲမှုများဖြစ်ပွားပြီး ယင်းဖြစ်စဉ်ကြောင့် လူ ၁၀၀ ကျော် ဆေးရုံတင်ထားရကာ ၈ ဦးမှာ စိုးရိမ်ရသည့်အခြေအနေတွင် ရှိနေကြောင်း AFP က ဖော်ပြထားသည်။

ယခုတိုက်ခိုက်မှုမှာ အာဃာတပြင်းထန်နေသော လက်နက်ကိုင်ပြိုင်ဘက်များအကြားတွင် ဖြစ်ပွားနေသော ပြင်းထန်သည့်ပဋိပက္ခ၏ နောက်ဆုံးတိုက်ခိုက်မှုဟုလည်း ရိုက်တာသတင်းက ဖော်ပြသည်။

နိုဝင်ဘာလ ၅ ရက်နေ့တွင် ကျင်းပမည့် အမေရိကန်သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲ၌ ဒေါ်နယ်ထရမ့် အနိုင်ရရှိစေရန်အတွက် ဘီလျံနာ အီလွန်မတ်ခ်က ၎င်း၏ကြိုးပမ်းမှုများကို အရှိန်မြှင့်တင် လုပ်ဆောင်လျက်ရှိသည်။

၂၀၂၃ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၇ ရက်နေ့က အစ္စရေးနိုင်ငံတောင်ပိုင်းကို တိုက်ခိုက်ရာတွင် ပါဝင်ခဲ့သည့် ဟားမတ်စ်တပ်မှူးတစ်ဦးကို သတ်ပစ်လိုက်ပြီဖြစ်ကြောင်း အစ္စရေးစစ်တပ်က ပြောကြားသည်ဟု ရိုက်တာသတင်းတစ်ရပ်တွင် ဖော်ပြထားသည်။ 

ဒေသခံများက ခရစ္စတင်းမုန်တိုင်းဟု သိရှိခေါ်ဝေါ်သော ပြင်းထန်သည့် အပူပိုင်းမုန်တိုင်း ထရာမီသည် လူဇွန်၏ ပင်မကျွန်းနေရာတွင် မိုးသည်းထန်စွာရွာသွန်းမှုများကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့ပြီး မုန်တိုင်းတိုက်ခတ်မှုနှင့် မိုးသည်းထန်စွာ ရွာသွန်းမှုတို့ကြောင့် နေရာအနှံ့တွင် ရေလွှမ်းမိုးမှုနှင့် မြေပြိုမှုများ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။

မြောက်ကိုရီးယားတပ်ဖွဲ့ဝင်များသည် မြောက်ကိုရီးယားမှနေ၍ ဗလာဒီဗော့စတော့ခ် ဆီသို့ သင်္ဘောဖြင့် ခရီးသွားရောက်ခဲ့ကြပြီး ရုရှားနိုင်ငံ အရှေ့ပိုင်းရှိ ရုရှားစစ်တပ်လေ့ကျင့်ရေးနေရာ အများအပြားသို့ သွားရောက်ကာ လေ့ကျင့်လျက်ရှိသည်ဟု ဂျွန်ကာဘီက ပြောကြားသည်။

လေ့ကျင့်မှုတွင် အမေရိကန် တပ်ဖွဲ့ဝင် ၂,၀၀၀ ကျော်၊ ဖိလစ်ပိုင် စစ်သည်များနှင့် အမှုထမ်းများ ပါဝင်မည်ဖြစ်ပြီး ကုန်းရေနှစ်သွယ် ဆင်းသက်မှုတွင် ကျွန်းအခြေစိုက် စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှု၊ မီးငြှိမ်းသတ်မှုနှင့် လူသားချင်းစာနာမှု အကူအညီများ ပါဝင်မည်ဖြစ်ကြောင်း ဖိလစ်ပိုင် မရိန်းတပ်ဖွဲ့က ပြောကြားခဲ့သည်။