ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ပြန့်ပွားမှုအား ထိန်းချုပ်သည့် လုပ်ငန်းစဉ်များအနက် တစ်ခုအဖြစ် လေကြောင်းလိုင်းများ လိုက်နာရမည့် လမ်းညွှန်ချက်များအား အမေရိကန် အမိမြေလုံခြုံရေးဌာနက တနင်္ဂနွေနေ့တွင် ထုတ်ပြန်လိုက်သည်။

"ဒါဟာ 2019-nCoV ဗိုင်းရပ်စ်ကြောင့် တရုတ်နိုင်ငံပြင်ပမှာ ပထမဆုံးသေဆုံးမှုဖြစ်ပါတယ်" ဟု ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံရှိ ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့အစည်းရုံးမှ ထုတ်ပြန်သောကြေညာချက်ထဲတွင် ဖော်ပြထားသည်။

ကမ္ဘာတဝန်း ဝူဟန်ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်ခံထားရသူအရေအတွက်သည် ၂၀၀၃ ခုနှစ်က ကမ္ဘာ့နိုင်ငံပေါင်း ၂၀ ကျော်သို့ ကူးစက်ပျံ့နှံ့ခဲ့ သည့် ဆားစ် (SARS) ရောဂါကူးစက်ခံခဲ့ရသူ အရေအတွက်ထက် ဇန်နဝါရီလ ၂၉ ရက်နေ့တွင် ကျော်လွန်မြင့်တက်သွားပြီ ဖြစ်ကြောင်း BBC သတင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။

သေဆုံးသူ ၂၁၃ ဦး၊ ကူးစက်ခံထားရသူ ၁၀၀၀၀ နီးပါးရှိသွားပြီဖြစ်သည့် ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်မှုအား အရေးအပေါ်အခြေအနေအဖြစ် ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ (WHO) က ကြေညာလိုက်ပြီဖြစ်သည်။

ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်မှုသည် လပေါင်းများစွာ ကြာမြင့်နိုင်ပြီး ကူးစက်ခံရသူ သိန်းဂဏန်းနီးပါးအထိ ရှိလာနိုင်ကြောင်း သုတေသီများက ပြောကြားလိုက်သည်။

ကယ်လီဖိုးနီးယားတွင် ရက်စေ့သဖြင့် လွတ်ခါနီးသည့် အကျဉ်းသားတစ်ဦးအား သူ၏ လသားအရွယ် ကလေးငါးဦးကို သတ်ဖြတ်မှုဖြင့် ထပ်မံထိန်းသိမ်းလိုက်ကြောင်း AP သတင်းတစ်ပုဒ်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

ဘရိုင်ယန့်နှင့် သမီးဖြစ်သူ ဂျီယန်နာ တို့သည် ဘရိုင်ယန့်က နည်းပြအဖြစ်ပါဝင်ပြီး ဂျီယန်နာက ကစားသမားအဖြစ် ကစားရမည့် ဘက်စကတ်ဘောပွဲတစ်ပွဲသို့ သွားရောက်စဉ် ယခုကဲ့သို့အဖြစ်ဆိုးနှင့် ကြုံတွေ့ခဲ့ရခြင်း ဖြစ်သည်။

ဝူဟန်ဗိုင်းရပ်စ်ကြောင့် သေဆုံးသူ ၅၀ ကျော် ကူးစက်ခံရသူပေါင်း ၂၀၀၀ ဝန်းကျင် ရှိသွားပြီဖြစ်ပါတယ်။

တူရကီနိုင်ငံ အရှေ့ပိုင်းတွင် သောကြာနေ့ညက အင်အားပြင်း ငလျင်တစ်ခု လှုပ်ခတ်သွားသဖြင့် လူ ၂၀ ထက်မနည်း သေဆုံးပြီး ဒဏ်ရာရသူ ၁၀၀၀ ကျော်ရှိကြောင်း AFP သတင်းတစ်ပုဒ်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

ဗိုင်းရပ်စ်သည် မည်မျှအထိအန္တရာယ်ပေးနိုင်ပြီး လူများကြား မည်မျှအထိအလျှင်အမြန် ကူးစက်နိုင်သည်ကို မသိရှိရသေးသလို ကုသဆေး၊ ကာကွယ်ဆေးလည်း တီထွင်နိုင်ခြင်းမရှိသေးပေ။

လက်ရှိအချိန်ထိ ကာကွယ်ဆေးမရှိသေးသော ဆားစ် (SARS) ကဲ့သို့သော ဗိုင်းရပ်စ်အသစ်တစ်မျိုး စတင်ပျံ့နှံ့ရာ တရုတ်နိုင်ငံအလယ်ပိုင်းရှိ ဝူဟန်မြို့ကို အာဏာပိုင်များက အဝင်အထွက် ပိတ်ဆို့လိုက်ပြီးနောက် စားနပ်ရိက္ခာပြတ်လပ်မည်ကို မြို့ခံများက စိုးရိမ်လျက်ရှိကြောင်း AFP သတင်းတစ်ရပ်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

အသက် ၂၂ နှစ်အရွယ် ဗျောင်ဟွေဆူးသည် တပ်ထဲသို့ အမျိုးသားတစ်ဦးအဖြစ် ဝင်ရောက်အမှုထမ်းခဲ့သည်။ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အဆင်မပြေသည့် ရောဂါလက္ခဏာများ ပေါ်ပေါက်ပြီး ကျန်းမာရေး ချွတ်ယွင်းမှုများ ခံစားလာရသဖြင့် နိုဝင်ဘာလတွင် ထိုင်းနိုင်ငံသို့ သွားရောက်ပြီး အမျိုးသမီးတစ်ဦးအဖြစ် လိင်ပြောင်း ခွဲစိတ်ကုသခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ပြည်တွင်းစစ်အတွင်း ပျောက်ဆုံးနေသူများ၏ မိသားစုဝင်များသည် ၎င်းတို့၏ဆွေမျိုးသားချင်းများ အသက်ထင်ရှားရှိနေသေးပြီး လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့များ၏ ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခြင်းကို ခံနေရခြင်းဖြစ်မည်ဟု မျှော်လင့်ခဲ့ကြသော်လည်း အစိုးရ၏ ယခုကြေညာချက်က ၎င်းတို့၏ မျှော်လင့်ချက်များကို အဆုံးသတ်ပေးလိုက်သကဲ့သို့ ဖြစ်သွားခဲ့သည်။

မြောက်ကိုရီးယားသည် လက်ရှိနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ရီယောင်ဟို၏ နေရာတွင်လူသစ်တစ်ဦး အစားထိုးခန့်အပ်လိုက်ကြောင်း Reuters သတင်းတစ်ရပ်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

ကမ္ဘာ့ဆင်းရဲမွဲတေမှုတိုက်ဖျက်ရေး နိုင်ငံတကာ NGO အဖွဲ့တစ်ခုဖြစ်သည့် Oxfam သည် ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံ၊ ဒါဗို့စ်မြို့တွင် မကြာမီ ကျင်းပပြုလုပ်သွားမည့် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံရေးနှင့် စီးပွားရေးခေါင်းဆောင်များ၏ ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးဖိုရမ် မတိုင်မီတွင် "ဂရုစိုက်ရန်အချိန်တန်ပြီ" ဟုအမည်ရသော ၎င်း၏အစီရင်ခံစာကို ထုတ်ပြန်လိုက်ခြင်းဖြစ်သည်။

တရုတ်တွင် ဆားစ်နှင့် ဆင်တူသည့် ကိုရိုနာရောဂါပိုးအသစ်ကြောင့် သေဆုံးသူ သုံးဦးရှိသွားပြီဟု တရုတ်အာဏာပိုင်များက ပြောကြားလိုက်သည်။ စနေနှင့် တနင်္ဂနွေ နှစ်ရက်အတွင်း ရောဂါဖြစ်ပွားသူ ၁၃၆ ဦးအထိ ရှိကြောင်းလည်း ဝူဟန်အာဏာပိုင်များက အတည်ပြုထားသည်။

ဖိလစ်ပိုင်တွင် တအားလ် (Taal) မီးတောင်သည် ပိုမိုကြီးမားသော ပေါက်ကွဲမှု ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်ခြေ ရှိနေသဖြင့် မီးတောင်အနီးရှိ အန္တရာယ်ကျရောက်နိုင်သော မြို့များအား သွားရောက်ခြင်းကို ကြာသပတေးနေ့တွင် ရဲတပ်ဖွဲ့က ပိတ်ထားလိုက်ပြီဟု AP သတင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။

ဟိန္ဒူဘာသာဝင်များ အဓိကနေထိုင်ရာ ဂျမ်မူးဒေသတွင် 2G နှင့် Broadband အင်တာနက်ကို အကန့်အသတ်ဖြင့် ပြန်လည်ရရှိလာခဲ့သော်လည်း မွတ်ဆလင်များ အဓိကနေထိုင်ရာ ကက်ရှ်မီးယားတောင်ကြားဒေသတွင်မူ အင်တာနက်ဝန်ဆောင်မှု ပြန်လည်ရရှိခြင်း မရှိသေးပေ။

နှစ်သစ်ကူးကာလတဝိုက်တွင် လောင်ကျွမ်းသောမီးများမှ ထွက်ပေါ်လာသည့် မီးခိုးများသည် တောင်အမေရိကကို ဖြတ်သန်းပြီး ကောင်းကင်ကို မြူခိုးများဆိုင်းနေစေခဲ့ကာ ဇန်နဝါရီ ၈ ရက်နေ့တွင် ကမ္ဘာတဝက် ခရီးနှင့်ခဲ့ပြီး ဖြစ်သည်။